Recensie over de bundel
Een vrouw schrijft een jongen
Pom Wolff
geschreven door Karel Wasch
De nieuwe bundel gedichten van Pom Wolff bestaat eigenlijk uit vier kleine bundeltjes van een gedicht of 10, prachtig verpakt in een stijlvolle hoes.
Jan Pieter Kaptein droeg zorg voor deze mooie vormgeving.
Uitgeverij Douane bestaat 10 jaar en richt zich vooral op Rotterdam maar weet ook daarbuiten fraai uitgegeven werk op de markt te brengen.
De vier delen van deze bundeling heten Een vrouw schrijft een jongen, Schrijft een vrouw, Schrijft een jongen en Genade.
In het eerste deel zet Pom Wolff direct de toon:
zo
Ik weet niet of het van de liefde was
je weet ik ben best wel bedreven
in het schrijven van mooie regels
in veel bedreven maar in de liefde niet
zo had ik al kunnen beginnen
maar zo begin je niet
zo eindigt het
De liefde - het grote thema bij Wolff - is geen pretje, zoveel is duidelijk. Maar erg knap is de zelfspot, die hij steeds ten toon spreidt. Hij is er niet handig in. In diezelfde liefde. De omgeving overigens evenmin.
Of moet er over die onmacht maar gezwegen worden zoals in het tweede vers getiteld Wat er is, waarin de jongeman die van een oudere vrouw een liefdesbrief heeft ontvangen schrijft:
(...)'schrijft misschien is het beter
de woorden de stilte te laten
zoveel van mezelf al gegeven.'
Naast enkele oplevingen vol licht, herneemt Wolff toch zijn machteloos schitterende toon met zinnen als:
(...)'dat alles wat ik zeggen kon
hiermee wel is geschreven
hoe eigenlijk alleen gebleven is
dat ik weet dat je er was
dat het toen niet meer kon zijn
en dat het toen niet meer kon zijn.'
Let op die twee laatste zinnetjes, hoe ze over elkaar buitelen van ellende. Want dat het niet meer kon zijn krijgt een zeer dramatische lading als het gevolgd wordt door en dat het toen niet meer kon zijn. Het kon niet meer existeren, maar is ook afgepeld van alle humbug m.a.w. meer dan dit kan het niet worden. Wat een taalacrobatiek!
En in het tweede bundeltje uit de mooie hoes wordt het allemaal nog erger:
Voorbij
in het nagelaten gezicht
moet gisteren
nog wakker worden
de laatste schreeuw
in stand gehouden
en zon alsof het maart is
haar hele klimop nog gekapt
Dramatiek! De dag is nog niet voorbij of het is overduidelijk, dat alles tussen de geliefden wel degelijk voorbij is. Let op dat beeld van een klimop die gekapt wordt, de klimmende toekomst - hoop zo je wilt - omver gehaald. Geen hoop zelfs meer.
En in het gedicht Elders wordt er even pas op de plaats gemaakt:
(...)' moeten we niet eerst
onszelf in kaart brengen
om over land te vliegen
als je geluk hebt sterf je elders'(...)
En in dit tweede boekje wijdt hij ook tere gedichten aan een dochter en een vader. Zijn het echte wezens of heeft hij ze laten opdoemen uit zijn fantasie? Ze mogen even meelezen in zijn dichterlijke wereld , hij raakt ze even aan en laat ze ook weer voor de lezer verdwijnen. Dat doen goede dichters, scheppen en uitvlakken. Dat kan Wolff als geen ander. Aansteken en tot as laten vergaan,
op laten vliegen en laten landen of neer laten storten. In heel weinig woorden.
We pakken vlug de derde bundel Schrijft een jongen.
(...)'dit is de nacht van de dichter
waarin ze nog één keer verschijnen
voorheen op de fiets, de muzen
de vertrokken gezichten'(...)
Jeugdherinneringen van een jongen, die weet dat hij ze eigenlijk als een jong dichter beleefde.
(...)'als een dichter van de woorden
dood van leven
in een ver veroverd land
we moesten lachen en ook dat verging .'
Want bijna alles in deze loepzuivere poëzie vergaat al zijn het filmbeelden, zelfs de hondjes waar het kind van hield stierven. (Zie het gedicht De hondjes )
De laatste 10 gedichten vormen bij elkaar het bundeltje Genade.
Vreemd genoeg ervaar ik deze gedichten als een soort einde van de storm, want stormen kan het in deze gedichten van de dichter, die ook diverse slamconcours, winnend op zijn naam schreef.
(...)' Ik zeg de hond is dood
ze komen hem straks halen
als je koffie wil .'
Vooral dat laatste zinnetje zet de zaak weer even op losse schroeven. Het is bijna een Ted Hughes zin, die ook in één pennenstreek de lezer op het verkeerde been kon zetten. Verunruhigen noemen ze dat in Duitsland. Het doodgewone tot dramatische hoogtes opblazen. En daar is Wolff een meester in. Ik heb in deze 4 bundeltjes bijna geen slecht of zelfs matig vers kunnen ontdekken. Het zijn stuk voor stuk juweeltjes in een schitterende verpakking.
In 2005 debuteerde Pom Wolff met de bundel Je bent erg mens. Hij won slamprijzen en treedt vaak op. Vooral in Eijlders in Amsterdam.
Zijn site www.pomgedichten.nl biedt een rijke mengeling aan rellen, ruzies, columns, roddels en fraaie gedichten.
ISBN 9789072247667 Paperback, 57 pagina's, Uitgeverij Douane, 22 november 2014
© Karel Wasch, 7 december 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER