Recensie, geschreven door Karel Wasch, over de dichtbundel

Wakker vallen

illustraties van de dichter en Piet van Boxtel.

Els de Groen

Els de Groen is schrijver, publicist en beeldend kunstenaar. Het meest recent is haar autobiografische essay Voor het volk (2016). Ook publiceerde ze romans voor volwassenen, waar onder De bruidskogel, haar literaire debuut in 1999. Zij won in 2016 de eerste prijs in de ‘Stadsgedichtenwedstrijd’ in Nederland en Vlaanderen. Met de bundel Wakker vallen debuteert zij officieel als dichter. Dat Els Groen 2004 tot 2009 lid van het Europees Parlement was, voor de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie, billijkt haar politieke geëngageerdheid. En dat verwerkte ze in een mooi gedicht.

Racisme

Is geen kleur
geen witte of zwarte huid
geen blond of donker haar
racisme is de vinger
die je dochter nawijst
omdat ze is geboren
uit jou die wordt verweten
het kind te zijn van ouders
die ook zijn nagewezen
dat is racisme
doodverven.

Dat herkennen we allemaal wel, het gevoel van machteloosheid wanneer iemand om zijn huidskleur wordt gediscrimineerd. En het herhaalt zich steeds: Het kind te zijn van ouders/ die ook zijn nagewezen. 
Het woord doodverven valt mooi aan het eind van dit gedicht, het bewijst dat betrokkenheid in poeticis tot mooie dingen kan leiden.

 
Laat me wakker vallen

 
Laat me vriendschap openen
en conflicten sluiten
gevangen tijd bevrijden
van roosters en routine
en gevangen meningen
van boycot en censuur
stamtafels vermaken
aan de kringloopwinkel
stambomen aan de kachel
huiveren van zuiveren
als het gaat om mensen
en wie vogelvrij is
vogelveilig wensen.

Ondersteboven zal ik
die nog eigenaardige
maar begerenswaardige
omgekeerde wereld
tot de mijne maken.

Het titelgedicht is sterk, want het is een oproep tegen de vervlakking veroorzaakt door roosters en routine. Het ageert tegen gevangen meningen. De standaardmeningen, die mensen ventileren om het zichzelf makkelijk te maken. Iets anders is dat je vogelvrije mensen (vluchtelingen?) vogelveilig kunt helpen maken. Een helpende hand kunt reiken. En in de laatste strofe draait de schrijfster zich om, ze wil de houding van onverschilligheid letterlijk omdraaien.

Dat sluit mooi aan bij de omslag tekening met door de lucht zwevende omgekeerde mensen. Alle illustraties - behalve een- zijn van de dichter en ze zijn fraai van kleur en vorm. Het zijn betrokken gedichten, zoals bv. Wereldverbeteraars op blz. 119 en Trump op blz. 95. Wat niet wil zeggen dat deze dichter ook veel lieflijks in haar palet heeft, zoals de gedichten onder de noemer Als ik de tijd kon wecken. Waarin herinneringen en waarnemingen afwisselen. Een mooie volwassen bundel van een begenadigde dichter.

ISBN 9799062659975 | Paperback | 132 blz. | In de Knipscheer | september 2018

© Karel Wasch, 27 september 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER