Jan Glas

Recensie, geschreven door Karel Wasch, over de bundel

Het waaide er

gedichten van

Jan Glas

Op de achterflap van de zesde bundel van Jan Glas (1958) lezen we:

‘Het waaide er is de zesde bundel van Jan Glas. Over misverstanden rond Albert Speer en over een dansende beer. Over wanneer je wel en wanneer je niet uitgebreid kookt. Over Deense mannen, een Chinese man, een man die goede pakken droeg en een man met een kleine blaas. Een jonggestorven soldaat. Over Sergey Dolkoroekov en de man uit Apeldoorn die verliefd werd op Luxemburg. Over het meisje dat borsten op haar rug had laten tatoeëren en het kind dat Konijn werd genoemd.’

Aan deze tekst kan de argeloze lezer al te gemakkelijk het foutieve beeld overhouden, dat we hier met een hilarische bundel te maken zouden hebben, van de eerste de beste grappenmaker. Een soort Jules Deelder-epigoon. Gelukkig is niets minder waar.

Hotel Sergueï

In de kleine lobby hangt een levensgroot portret
van een jonge soldaat. ‘Sergueï,’
zegt de bejaarde eigenaar van het hotel,
wijzend naar de foto, nog voor ik ben ingecheckt
Een kind nog, zie ik. Dag lieve jongen.

Naast de balie ligt een Duitse herder.
De man heeft de hond geleerd een kruis te slaan
en zeg je kortaf ‘Gott’ en nog eens ‘Gott’
dan kwispelt het dier met z’n staart.

De kamer is netjes, gedeelde badkamer en toilet.
In de lobby tettert dag en nacht een tv
onder het levensgroot portret.

In de eerste strofe lijkt er nog weinig aan de hand. Er hangt een portret van een jonge soldaat in de lobby van het hotel. So what. Maar in de tweede strofe ligt er opeens een Duitse herder naast de balie en de eigenaar van het hotel, heeft de hond geleerd op het woord ‘Gott’ te kwispelen. Dat doet al enigszins luguber aan. Duitse herder, kwispelen, waar doet ons dat aan denken? En dan in de derde strofe blijkt alles netjes te zijn. Een woord dat beladen is geraakt door het slopen van landschappen het wegbrengen van onschuldige mensen etc. we voelen ons in dat hotel niet meer zo gemakkelijk opeens. En het knappe is: Er staat geen onvertogen woord in het hele vers.

De serie Abstract (Het zijn 5 gedichten verspreid door de bundel) is intrigerend.

Abstract 1

Op een dag kun je niet meer kiezen hoe je wakker wordt,
ontwaak je diagonaal gestrekt in je eigen bed. De dromen
zijn van je afgegleden. Het dekbed houd je als een strapless
trouwjurk om je heen geklemd. Wat de een krijgt wordt de
ander afgenomen. Een hand in je kruis, meer is het niet.
Je stapt uit bed en loopt naar het toilet. Een klein en dapper
museum met indirect licht. Je gaat zitten en wacht op wat
er gaat gebeuren. Je scheurt het gedicht van gisteren van
de poëziekalender en leest dat het vandaag een feestdag is.

De hoofdpersoon kun niet meer kiezen hoe hij wakker wordt . Kan iemand dat ooit? Behalve met hulpmiddelen? (Wekker, andere persoon, telefoon etc.). Er is kennelijk een achteruitgang. Dat zegt Glas heel mooi, tussen de regels door. De dromen zijn niet meer te achterhalen. Dat kennen we toch wel? Je weet dat je hebt gedroomd, maar weet niet meer, wat er is gedroomd. Maar je wilt nog niet uit bed, want het dekbed houd je als een strapless trouwjurk om je heen geklemd. Let op het geraffineerde invoegen van strapless, wat betekent: zonder schouderbandjes.
Het dekbed als een weerloze pose dus om je heen slaan. Dan de hand in het kruis. Is de hoofdpersoon opgewonden of moet hij alleen maar naar het toilet? Dat dappere museum met indirect licht!
Daar scheurt hij een blaadje van de poëziekalender en weet dat het vandaag een feestdag is. Het vreemde, maar tegelijkertijd het knappe is nu, dat het helemaal niet aanvoelt als een feestdag.
Het gedicht heeft een doomy stemming zoals de meeste gedichten van Glas. Overigens heeft hij ook veel humor in zijn gedichten geweven.

Mooie gedichten, zeer persoonlijk en het is jammer dat deze begaafde dichter niet veel meer bekendheid heeft. Er zijn niet zo veel dichters met een persoonlijk geluid. Men leze!

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Schrijvers (Alfabetisch)