Recensie, geschreven door Karel Wasch, over de bundel

Ik raak je aan

van

Wam de Moor

(samengesteld en ingeleid door Victor Vroomkoning)

Wam de Moor (1936-2015) was neerlandicus, literatuurcriticus, schrijver en eigenlijk ook nog dichter. Dat hij poëzie schreef is onbekend gebleven, omdat hij de gedichten nauwelijks publiceerde en door uitgevers werd afgewezen. Na de dood van zijn echtgenote in 2008 wierp hij zich vooral op het schrijven van verzen. Victor Vroomkoning maakte hieruit een bloemlezing. En schreef een fraaie inleiding bij de bundel. De Rotary Club Nijmegen, waar De Moor lid van was, leverde een financiële bijdrage aan de bundel, door uitgeverij Kontrast fraai uitgegeven.

In deze bundel staan maar liefst 135 verzen en zij vormen een klein gedeelte van het gehele poëzieoeuvre van De Moor. Verder zijn er tekeningen van De Moor uitgezocht door zijn kinderen om de gedichten te illustreren.

en ben jij dichter? Ik was het
zei ik voor ik het wist tussen
de lessen door

Is dat cynisme of de bittere realiteit van een mislukte dichterscarrière? Een stem die niet mocht worden gehoord? We zullen zien.

Rotstekening

De hemel vloeit blauw
langs de grauwrotsige hand
van het land.
Mijn liefste danst in het water.

Ze heeft haar been
als een vogel opgeheven
als een rose flamingo
Haar hoofd

wiegt op haar hals
Mijn liefste slaapt
in de zachtrode huid
van haar geurige lichaam.

Zal ik haar doen ontwaken
met de bloem van mijn mond?
Zal ik voorzichtig
haar hand aanraken?

Eenvoudige poëzie in de stijl van de Vijftigers ( Lucebert, Campert enz.) De grauwrotsige hand is het land die het blauw opvangt van de lucht. Een fraaie tegenstelling. De geliefde lijkt te dansen in het water en wordt met een flamingo vergeleken. En in de laatste strofe wil de dichter de betovering niet verbreken.

Mooie gedichten zijn vooral de vriendelijke gedichten waarin De Moor mensen, kinderen, zieken tot troost is. Bijvoorbeeld Gesprek met een kind, De papieren long, Twee sokken, Syndroom van Down en De Moeder. En er is de fraaie cyclus van maar liefst 11 bladzijden Ameland. Het mooie eiland waar De Moor graag bivakkeerde als rustplaats en een bijna meditatieve plek om het leven eens rustig te overdenken:

(...) Met de dode wordt in mij
de ander levend. We zijn met
drieëntwintig, maar hoeveel
mensen splitsen zich af? Alleen
in mij al minstens twee. Dat
is het begin, dat moet het on-
ontkoombare begin zijn: vader
en zoon. Een ander. Ikzelf (...)

de vraag die Achterberg zich ook vaak stelde. Wat is het verleden, wat de toekomst gemeten naar geslacht en nageslacht? We sterven, planten ons voort, maar lossen we daardoor en vooral daarmee het raadsel op? Of zoals de Ierse toneelschrijver Sean Casey eens in vertwijfeling uitriep: 'Wat zijn de sterren, in Godsnaam de sterren!?! Een nietig mens onder de hemelkoepel. De Moor zegt het zo verderop in de cyclus Ameland:

(...) Woorden zijn streling van wat
onderhuids ligt, boven het hart.
O God, denkt hij, ruimte kan
niet zijn zonder opvulling van
leegte, duiding van leegte,
stip van iets of niets, zweet-
druppels van een vermoeide God.(...)

In het tweede gedeelte ('t bestaat uit drie stukken) van het vers Poëzie geeft de dichter aan wat hij het liefst zou willen dat zijn vrouwelijke fans met zijn gedichten zouden doen:

Scheur dit gedicht uit de
naad van zijn blad,
naai dan regel voor
regel in de zoom
van je rok.
En weet:
telkens als het
thuiskomt rakelings
langs je knie-
hoe het tintelt van
verlangen
zich stuk te lezen
in jou.

En het titelgedicht van deze bloemlezing is weer klassiek te noemen:

Ik raak je aan

Ik raak je aan. Niet langer in het vlees
maar in de geest. Noem het bedaard.
Noem het bedeesd. Ik raak je aan.

Ik regel woorden die je raken.
Die dat waard zijn. Die het meest.
Ik raak aan lippen die mijn woorden

aten. Ik raak aan oren, die horen
willen wat verloren leek. Ik
raakte zo in alle staten, uitgelaten

en op streek. Hier aan de grens van
mijn bestaan raak ik je aan.
het is volbracht, gedaan. Wees maar

gerust, geraakt, ja, wees vanaf
vandaag maar eindeloos en
totterdood voldaan.

Een klein manifest dit vers, van een helaas te vroeg overleden dichter, die geen dichter mocht zijn. Er valt in deze bundeling van de gedichten van De Moor veel te genieten. Men leze zijn nalatenschap!

ISBN 9789492411778 | Paperback | 148 pagina's | Uitgeverij Kontrast | oktober 2016

Karel Wasch, 14 november 2016

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER