Recensie, geschreven door Karel Wasch, over de bundel
Een bloembed, een bloedbad
gedichten
Paul Roelofsen
Paul Roelofsen (Harlingen, 1940) schreef aanvankelijk korte verhalen, die werden gepubliceerd in een aantal bladen.. Vanaf 2002 schreef Paul Roelofsen gedichten en las hij voor op vele podia in Nederland, België en Frankrijk. In 2010 verscheen van Paul Roelofsen zijn debuutbundel 'De dame en de vrouw' bij De Witte Uitgeverij. In 2015 verscheen zijn tweede bundel Een roos in december bij uitgeverij Kontrast. Nu dan een nieuwe bundel van hoge kwaliteit.
De slim geconstrueerde gedichten van Paul Roelofsen kenmerken zich door een misleidende eenvoud. Paul Roelofsen is in staat met eenvoudige zinnen en woorden toch een interessante gelaagdheid en dubbelzinnigheid in zijn gedichten aan te brengen. Neem nu eens dit gedicht:
Vooroordeel
Wij hadden veel gemeen, sigarenbandjes
was er een
wij waren vrienden, Rein en ik
tot er een Willem 2 bij mij verdween
de dief had geen staart, laat staan een pluim
toch wist ik: Rein
een van zijn ogen zit nu dicht
tot mijn verdriet toen mijn zusje schreiend zei:
het was niet Rein, Rein was het niet
ik was het, ik
Een vooroordeel hebben we allemaal wel, maar in dit geval wordt de zaak extra pijnlijk. De dief wordt door de dichter verdacht van het stelen van een sigarenbandje. Hij heet Rein en er wordt aan Rein de Vos geassocieerd. Alleen heeft deze dief geen staart maar is wel sluw. Helaas of gelukkig misschien heeft hij niets gestolen maar dat is gedaan door de zus van de hoofdpersoon. Een pijnlijke vergissing, gebaseerd op een vooroordeel.
Man met strooien hoed
Kijk, daar wandelt een man met strooien hoed
nog langzamer
dan zijn gedachten gaan langs het strand
er brandt geen verzengende zon op zijn hoed
maar onder het stro
is het toch warmer dan goed voor de man
nu lacht hij, bang dat het is gedaan
met zijn hoofd dat te gek gaat voor een heer
die als evenwichtig te boek staat
loopt dan zwaaiend de zee in
Dominee met strooien hoed is een verhaal uit Gesponnen suiker van Jan Wolkers. Het lijkt met dit vers niet zoveel te maken te hebben. De eerste strofe is werkelijk magistraal: nog langzamer dan zijn gedachten gaan. Een mens dat wandelt, langzamer dan zijn gedachten. We kunnen ons er van alles bij voorstellen, maar het is meer een imaginatie dan een beeld. De hoed schenkt hem geen verkoeling. En aan het eind loopt hij zelfs zwaaiend de zee in. Heeft hij gedronken? Is hij van de wereld? We weten het niet. Maar het doet er niet toe.
Wiegendood
Ja, ik had lief
de zoelte van je adem
en ik had lief
je speelse tong, je zacht geblaat
en ik had lief
zo lief je geurend hoofd
o ik had lief
zo lief je korte leven lang
Naarmate de bundelt vordert, verandert de toon van de dichter van vrolijk naar verdrietig en soms zelfs naar morbide. Het is alsof hij ons wil zeggen: ’Zo leuk is het nou ook allemaal weer niet!’ En in een van de laatste gedichten het bovenstaande Wiegendood trekt hij de registers open. Een jong leven in de kiem gesmoord. Dat op papier te zetten zonder sentimenteel uit te glijden is een hele prestatie.
De 46 gedichten in deze mooie bundel zijn stuk voor stuk juweeltjes. Een grote dichter!
ISBN 9789087598495 |Softcover| 63 blz.| Reeks ‘Open’. Uitgeverij U2pi BV.| september 2019
© Karel Wasch, 20 november 2019
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Recensie over de bundel
Een roos in december
gedichten
Paul Roelofsen
geschreven door Karel Wasch
Correspondentie
Ik schreef een gedicht
het gedicht schreef niet terug
ik schreef mijn schoonmoeder niet
zij schreef terug
om mij daarvoor te bedanken
De toon van de gedichten van Paul Roelofsen is op het eerste gezicht simpel, eenduidig, maar achter deze façade gaat (gelukkig) veel schuil. De schoonmoeder bedankt voor iets, dat niet gebeurd is. Een onding als gebeurtenis. Tragisch ook. Het contact dat er niet is, aangegeven door iets, dat wel plaats vindt. Waarvoor bedankt ze eigenlijk, die schoonmoeder?
Natuur
Niet dat ik de natuur begrijp
maar andersom evenmin
wat zou het
het is geenszins mijn bedoeling
haar te begrijpen
(eerder haar te behoren)
in de bergen huilen de wolven
als hun maag rammelt
nodigen zij een lam aan tafel
voldaan geven zij snuffelkusjes
aan lelietjes van dalen
vreten die dan ook op
Weer die mooie tegenstelling. Het lijkt of het de hoofdpersoon- verteller, dichter- niet interesseert hoe de natuur in elkaar zit. Wat zou het wijst in die richting. En zelfs: Het is geenszins mijn bedoeling haar te begrijpen. Maar wat hij zich voorstelt van de natuur, dus niet waarneemt, is dreigend. Het zijn wolven, huilend van honger, die de arme lammetjes lokken en opeten. Zelfs de lelietjes van dalen eten ze uiteindelijk. Maar valt het u ook op dat die wolven erg op mensen lijken? Ze eten aan tafel! De mens is dus weer eens de ergste vijand. Het dier, dat lokt, verleidt en verslindt.
Stilleven
De pen waarvan ik hou
naast de hand waar ik van hou
aan de arm waarvan ik hou
in de stoel waar ik van hou
de geliefde
een lege pen, een lege hand
het lijf verstijfd en stil
Het stilleven van het leven met in het middelpunt een geliefde. Een romantisch gedicht? Het venijn zit weer in het staartje waarin het woord verstijfd aangeeft dat er nog wel wat problemen te overwinnen zijn. En met dat soort staaltjes vakmanschap weet Roelofsen in alle verzen een eigen geluid te laten horen. De bundel - mooi uitgegeven - is verdeeld in 4 parten: Om te geraken bij wie er altijd naast me ligt, Dat het mooiste nog moet komen, Voerden mij terug naar mijn oorsprong en Adem door de stenen heen.
Het zijn vier delen met eigen karakter van meer extravert naar intiemer en terug. Roelofsen heeft ze in zijn rijkgeschakeerde palet.
Een fraaie bundel!
Paul Roelofsen publiceerde onder meer in Meander en Nynade en droeg voor op vele podia in Nederland. In Frankrijk was hij te horen op de Volksuniversiteit te Parijs en in Carcassonne. In 2010 verscheen zijn debuutbundel De dame en de vrouw. Zijn gedichten werden vertaald in het Frans, Engels, Duits en Fries.
ISBN 9789490834913 | Paperback | 66 pagina's | Uitgeverij Kontrast (Open reeks) | 12 december 2015
© Karel Wasch 17 februari 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER