Recensie over de bundel
Lacrimosa
gedichten
Marlène Hommes
geschreven door Ria Twisk
De titel van deze dichtbundel is, zoals we op de achterzijde kunnen lezen, ontleend aan het meest ontroerende deel uit het Requiem van Mozart, KV 626. De dichtbundel Lacrimosa bevat drie thema's rond het mysterie van de dood en het overstijgen van pijn en verdriet. Rouw, Overgave en Transcendentie.
De drie delen van de bundel beginnen allemaal met een gedicht waarbij het thema de titel is. De gedichten over rouw beschrijven het sterven zelf, het afscheid, de plaats waar de overledene is, het graf, de hemel, de plek waar de as is uitgestrooid. In de meeste van deze gedichten wordt aan het einde vanaf die plek, vanuit de rouw, opnieuw ruimte gemaakt voor de verbinding met de overledene.
In het deel met als thema overgave, zijn de gedichten gericht op de overgave aan de dood, het komen tot het sterven zelf en in een enkel gedicht de weg naar God. Eén gedicht, met de titel Als ik er niet meer ben, verwoordt de wens van de stervende om zorgvuldig met het lichaam dat onderdak verschafte aan wie erin leefde om te gaan. Dat lichaam maakte de ervaringen in het leven van de stervende mogelijk en is hem of haar daarom dierbaar.
De gedichten met als thema transcendentie, verwoorden het mens-zijn in het groter geheel en het universele van het bestaan.
De gedichten in alle thema's zijn mooi en invoelbaar voor iedereen die een (recent) verlies heeft meegemaakt of nadenkt over zijn eigen sterven. Er zijn korte gedichten, soms vier, soms acht regels, maar ook langere gedichten van bijvoorbeeld 30 regels. Ze zijn krachtig en vooral mooi in samenhang. Voor deze recensie herlees ik er een paar en weet dat ik dit bundeltje vaker zal pakken om de gedichten te herlezen want ze zijn de moeite waard en geven troost.
Het boekje wordt ingeleid met de woorden Als de doden spreken. Hierin beschrijft de auteur dat we vooral in de herfst als de natuur zich terugtrekt, we onze dierbare doden herdenken, want dierbare doden blijven bij ons. Dat gevoel herken ik, want in april van dit jaar (2015) overleed mijn zeer dierbare vader. Ik denk veel aan hem en aan zijn levenswijsheid. Hij bereikte de mooie leeftijd van 90 jaar en tot aan het einde van zijn leven kon ik mooie gesprekken met hem hebben. Het is die levenswijsheid van de overledene, volgens de dichter, die bij ons blijft, die het elk leven waard maken om geleefd te worden. Daarmee slaat ze voor mij de spijker op zijn kop. Mijn schoonzusje schreef over mijn vader, naar aanleiding van het lezen van het gedicht De zeer oude zingt van Lucebert het volgende:
Dit voorjaar is mijn bijzondere schoonvader (90 jaar) overleden en dit gedicht maakt dat ik erg aan hem moet denken. Hij kon op het laatst niets meer, zich niet omdraaien, geen tv kijken, niet lezen, alleen maar liggen maar dat vond hij niet erg. Mijn man vroeg hem, verveel je je niet? Nee, want hij had zijn herinneringen en zijn fantasie. Hij genoot toen zelfs nog van zijn leven, van zijn kinderen, van een blik, een gebaar, een aanraking.
Die weerloze man die alles nog van waarde vond. Van aanraakbaarheid rijk. Hij was bijna tijdloos geworden want de dag en de nacht bestond niet meer, alleen het moment.
Hij heeft me heel veel geleerd daarmee. Inderdaad alles van waarde is weerloos. In dit gedicht zie ik mijn schoonvader, alles was gelijk, alles was willoos maar ook zo enorm van waarde.
Bedankt voor dit mooie gedicht. Ik kende het al wel maar zie het nu in een heel ander licht.
En dat is precies wat een gedicht dat je raakt kan doen, je nieuw inzicht geven in een situatie en daarmee levenswijsheid vergaren.
Ondanks dat ik er vrede mee heb dat mijn vader is overleden, rouw ik wel om hem. Ik ben nog niet zo ver dat ik de pijn, het gemis en het verdriet kan overstijgen, zoals de dichter het boekje heeft opgebouwd. Ik ben nog niet toe aan Een nieuwe dageraad, de titel van het laatste gedicht van de bundel. Rouwen is volgens mij goed, het verzacht, het versterkt, het hoort bij het leven.
Het is daarom dat het gedicht dat mij in de dichtbundel Lacrimosa het meest trof komt uit het gedeelte met als thema rouw. De titel is Elegia I en het gaat als volgt:
Elegia I
De warmte
die uit je ogen straalde,
heb ik in mijn hart gevangen
Terwijl je lichaam
langzaam stierf
bewaarde je oog de glans
die jou en mij
voorgoed
samen klonk
Je ogen zijn nu gebroken
je lichaam rust
op een zuivere plek
je vreugde kan ik
niet meer proeven
niet meer genieten
van een fijn gesprek
Maar de liefde
die jij me gaf, is eeuwig
en reikt tot ver over het graf
Over de auteur: Marlène Hommes publiceerde romans, korte verhalen en gedichten. Schreef voor de componist Gerard Franck (1942-2006) het libretto van de muzikale allegorie Gablion en Maglionne. Het verhaal symboliseert de spirituele ontwikkeling en bewustwording van twee geliefden.
ISBN 9789461537980 | Paperback | 50 pagina's | uitgeverij Aspekt | november 2015
© Ria, 13 januari 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER