Recensie, geschreven door Karel Wasch, over de bundel
Tegenlicht
gedichten
Etienne van der Steen
Etienne van den Steen is germanist en pedagoog. Daarvan is in zijn bundel Tegenlicht, wellicht gelukkig, niet zo veel te merken. Des te meer hebben we hier te maken met gerijpte verzen, die bij mij althans, een fijne nasmaak sorteerden.
Tegenlicht is zijn vierde bundel gedichten, ook schreef hij filmscenario’s en biografische naslagwerken.
ALLES IS BEGIN
Terwijl dit straatdorp opdoemt op de ochtend krijsen wij
de eerste uitvergrote woorden
onze komst wordt aangekondigd met een noodsignaal.
Huizen sluiten duiken onder zeeniveau
de lucht wordt rood en vloeibaar
lava leeggegoten over straten in golven die
voor altijd blijven smeulen in de kerkers van de zielen.
Daarna wordt alles leeg en stil.
Oneindig leeg. Oorverdovend stil.
In het vacuüm van deze weg voor ons
verliezen wij blad na blad
zien wij weldra hoe wij uitgroeien tot stronk tot labyrint
van lang verdwenen onschuld.
Het diepe gevoel dat iedere dag ons eerste moment is in een reeks van momenten, die oud maar tegelijkertijd nieuw zijn.
En in het licht van de ochtend wordt inderdaad alles vloeibaar, lijkt het wel De oneindige leegte in de derde strofe is het gevolg van de sterke waarnemingen ervoor. De hoofdpersoon is stil geworden na een innerlijke storm. En in de laatste strofe lijkt de hoofdpersoon zichzelf te hervinden en weet zich minder onschuldig dan weleer.
WAAROM DAN NIET
Hij twijfelt nog maar eens aan zijn bestaan op aarde
hij fungeert als laatste uitvalsweg voor zichzelf waar
veel te zoeken valt amper iets te vinden.
Een hardnekkig visioen fluistert hem in dat hij zal triomferen
maar
hij komt nooit op het idee dat hij niet eens van boven
maar van nergens komt.
Waarom dan niet zichzelf strategisch situeren aan de kant
op loopafstand van huis en kerk waar argeloze engelen
de hemelpoorten moedwillig laten openstaan.
In dit fraaie vers stelt de dichter ons voor keuzes. Is niet het hele ganse leven een keuze.
En zo twijfelt Van der Steen aan zijn bestaan op aarde. Dat is geen keuze maar een twijfel. Hij praat zichzelf moed in en zal triomferen. Wat een mooi woord weer…
Of moet hij toch zich maar aansluiten, strategisch bij een kerk?
De poort staat open dankzij de engelen, merkt hij nog speels op.
DIT SIMPELE GEDICHT
De eerste maal dat ik zweeg
toen ik het haardvuur had aangewakkerd
een achterhaald gedicht voor haar schreef dat ik
hopelijk in mijn leven tweemaal lees.
De eerste maal dat ik whisky dronk
zij mij deed geloven dat ik echt een poëet kon zijn en
die keer dat ik geen whisky dronk zij vond dat ik
in alles veel te nuchter bleef.
De eerste maal
dat ik zo vermetel was te dromen
zelf dat lege blad te zijn ik geef toe naar haar verlangde
in die mate zelfs dat zij op mij zou willen schrijven
al was het maar dit simpele gedicht.
De eerste maal dat er géén kaarslicht op de tafel viel bij het avondeten
dat begon omdat het moest, dàt licht
dié bliksemschicht van pijn en vragen om te blijven.
De titel van dit vers is misleidend. Zo simpel, als in de titel zijn de geschetste situaties niet, die Van der Steen daarna beschrijft. Het gedicht dat achterhaald is moet achterhaald blijven, maar de hoofdpersoon leest het toch maar. In de tweede strofe drinkt hij whiskey (Voor de eerste maal?) maar de vrouw vond hem later te nuchter, nadat hij sober bleef.
Hij hoopt dat de vrouw een gedicht voor hem maakt, ook al kan/mag dat simpel zijn.
En last but not least realiseert de dichter zich dat het kaarslicht ontbreekt op tafel en daarmee de betovering.
Deze bundel heb ik gelezen en herlezen. Wat een fraaie gedichten zijn het geworden. Strak in de vorm, trefzeker in hun betekenislaag en soepel en zwierig in de speelsheid.
Men leze!
ISBN 9789464922677 | Soft cover | 64 pagina’s | Uitgeverij Brave New Books | november 2023
© Karel Wasch, januari 2024.
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER