Recensie, geschreven door Karel Wasch, over de bundel


Ik zeg Emily

gedichten

van Yentl van Stokkum

Ik zeg Emily, is de debuutbundel van Yentl van Stokkum (1991)

Interessant is dat zij als inspiratie voor deze bundel koos voor de dichteres Emily Jane Brontë.( 1818-1848) Emily Jane Brontë was een Brits schrijfster. Ze was de middelste van de drie gezusters Brontë. Haar zusters Charlotte Brontë en Anne Brontë waren eveneens schrijfster; haar broer Branwell Brontë was schrijver en schilder. Emily Brontë werd geboren in Thornton in Yorkshire. In 1847 schreef ze de bekende roman Wuthering Heights. Het boek werd later verfilmd en popartieste Kate Bush maakte er een song over. Het behoort tot de hoogtepunten van de Engelse literatuur.
De fascinatie voor Emily Brontë is een mooi thema. Nog mooier is hoe Yentl van Stokkum dat gestalte geeft.

BEN JE GEOBSEDEERD DOOR EEN DODE DICHTER

 
wie houdt er niet van een mysterie en Emily is een mysterie is onopgelost is in dat familiegraf
gestopt ze had vergeten kunnen worden zoals we de meeste mensen vergeten maar nee
we treuren om haar uitzonderlijke talent en haar jeugd

een hartverscheurende combinatie mythevorming is een vorm van magie wanneer het op
dichters aankomt het zou kunnen dat ze knap was
al was ze waarschijnlijk niet knap
(iets met haar tanden en haar mond die nooit sloot)

maar wie houdt er niet van een mythe
zo maakbaar

ik leg struikhei op haar graf hier heb je struikhei zeg ik
wie houdt er niet van een genie en hoe tragisch is het wanneer een genie zo jong sterft toch
woekert Emily nog steeds en alles wat woekert bedreigt iets anders
voortdurende groei is tegennatuurlijk daarom sterven genieën jong

de natuur houdt geen rekening met geesten en wie houdt er niet van wie jong gestorven is?

al dat potentieel dat we in de grond stoppen wat een drama hoe erger de dood hoe groter de
aanwezigheid van de dode

hier heb je dode geniale familie een grote ontbonden belofte wat vind je ervan?
stuk voor stuk hun tijd vooruit wie weet wat ze nog hadden gedaan en geschreven

hier ligt Ellis Bell en we noemen hem ook wel
Emily Jane Brontë

En de recensies waren waardeloos de dagboeken zijn vernietigd en er was nog een
manuscript en wie weet

Een sleutelgedicht in de zoektocht van de dichter. Het mysterie ontraadselen van de zusters Brontë dat zou zij willen. Tegelijkertijd beseft ze dat dit te laat is. Maar ze legt struikhei op het graf als een soort eerbetoon. Het potentieel van Emily Brontë ligt nu in de grond en in haar tijd kreeg ze zelfs slechte recensies. Ellis Bell was trouwens het pseudoniem van Emily. Nu een van de meest gevierde Engelse schrijfsters. De belofte, die dat jong sterven inhoudt - Emily stierf toen ze 30 was - is ons al zo vaak overkomen. Bij popsterren, bij dichters, schilders en politici. En was er nog een manuscript? Het is nooit gevonden. We hebben het graf, de herinnering, het werk en alles wordt uiteindelijk opgegeten door de tand des tijds.

het tegenkomen van een specifieke bloem kan een teken zijn
vooral wanneer het de lievelingsbloem is van een dode dichter

tijdens een wandeltocht kom je gipskruid tegen
een dode dichter wil je iets vertellen

wees niet bang de dialoog met doden op te zoeken
zorg voor een open lichaamshouding
geef binnen het contact grenzen aan

ga niet op zoek naar lievelingsbloemen

Een fraai gedicht over een teken, de dichteres is sowieso bijgelovig. Ze raadpleegt paragnosten. Dat wordt niet hinderlijk, echter.
Meent ze het werkelijk wanneer ze zegt dat je de dialoog met dode dichters kan zoeken.? Of moeten we gewoon de waarneming strak houden om via gipskruid, dichter bij de dichter te komen. Want daar hield de dichter van toen zij nog leefde.

Al met al een mooi debuut van Yentl van Stokkum. Spirituele gedichten, vol zelfspot en humor. De speurtocht naar Emily Brontë is bovendien een verrassend thema dat door de bundel meandert.

Yentl van Stokkum is naast dichter ook toneelschrijver. Ze werd in 2017 uitgekozen voor het Slow Wrting Lab. Daardoor kon ze ook over Emily Brontë schrijven, gelukkig.

ISBN 9789048857876, 9789048857883| Softcover | 64 pagina’s | Uitgeverij Hollands Diep| maart 2021

© Karel Wasch, 17 maart 2021