Iris Van de Casteele

Recensie over de bundel

MET UITGEHOLDE STEM

Iris Van de Casteele

geschreven door FRANS FRANSAER

Ik heb gewacht met het lezen (nahuiveren) van “Met uitgeholde stem” tot het in mij voldoende rustig was om het licht te vatten dat uit deze bundel spreekt: bliksemt. Ik denk dat Zen ervaren van dezelfde aard moet zijn.

Iris Van de Casteele’s dichterschap tracht het zienerschap te doorgronden: de poëzie wordt niet ontraadseld  -het raadsel wordt gelaten- ze vindt de gronden, de bodems, het substraat waaruit poëzie welt als een ontcijferen van wat is. Net als digitale tekens de computer samenhouden zo vindt haar sterke taalschepping de samenhang die het mysterie van/in alles bindt,  samenhoudt. Atomair: wat vervlecht, energieën schept. Maar op zienersniveau: doortastend tot in het Grote Al, het Grote Niets. Zen-besef.

Het nirwana suggererend. Beseffend. Bevroedend. Initiërend.
Wat Van de Casteele met haar woordkracht de uitdeinende rillingen van watercirkels weer ver-dicht, ze weer samenbrengt naar het uitgangspunt: de steen in het water als creatiepunt. Het uitdijend kosmische dat de omgekeerde weg inslaat: terug naar de boom, boem, bang. Terug van omega naar alfa.

Wat is het afgekeerde kind op de kaft mysterieus! ‘haar wezen verborgen/ in vele penselen’ (p.26). De dichteres heeft het dóór: ook schilders huiveren voor het mysterie. De echte dan, zij die de ‘Schreeuw’ doorhebben.

      daarna pas barstte hij los
      die verschrikkelijke schreeuw
      die je in je droeg
      die wurgende jaren

      pas dan vond hij een weg
      nadat je gestenigd werd

Gelukkig is er naast de tragiek die door deze hele bundel waart ook de verwondering want zonder dát blikveld kunnen we de ‘schreeuw’ niet aan.

De kat, de kip, het paard, de spin, de klaproos, de distel: zij zijn de compagnons, de copains, de tochtgenoten, de medepelgrims: om het absolute te doorgronden? Nee, te bevragen. Het zijn medestanders geworden op de bevrijdende weg naar het besef.  Net als de stenen die overal en altijd in Van de Casteele’s poëtisch oeuvre opduiken.

De diepte van deze prachtige, beklemmende bundel haakt naar transcendentie. Het meisje met afgewend hoofd op de kaft ‘ziet wat ze was/ wat ze is/ ze weet/ waarom ze de sleutel bezit/ die toegang verleent tot/ het ruimschootse licht/ waarin levende raadsels/...’
Het is een scharniergedicht. Zo van: vraag me niet dat ik antwoord geef, omdat ik het intuïtief doorgrond, bevroed. Een evangelie, meer dan ooit met mystieke inslag, of de dichteres het wil of niet… Bevrijdend voor wie de angst en de pijn gezien heeft.

        ik zag de vaas waarin de leegte
        Ik dichtte de barsten

Dichten in zijn sacrale betekenis: dicht maken, samenbinden, én daarvan getuigen als inzicht. De dichter die bindt, die de barsten bijeenvoegt, bijeenlegt, maar er ook over getuigt,… en de barsten bezingt, desnoods met huiveringwekkende uitgeholde stem.

Grote poëzie is dit !

Frans Fransaer

Poëzieuitgaven De Distel 
B - 1000 Brussel
D/6165/2005/02
40 blz.
Titel: Met uitgeholde stem
Kaftbeeld: Op de rand
Courtesy : © H.H.Crielaard

 
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER