* Esther Jansma (nee)

[Dettie]

Geplaatst: 29 aug 2006 01:15 pm

hee iedereen! ik moet voor school ook een gedicht tot de bodem uitzoeken. Maar nu had ik eigenlijk nog een vraagje over het gedicht Archeologie...
Ik had namelijk gelezen dat Esther Jansma's zoontje vroeg gestorven was. Ook had ik gelezen dat ze dit overal in haar gedichten liet doorschemeren. Vooral in het album: Hier is de tijd. Maar buiten dat het over dodelijke resten gaat bij Archeologie, kan ik niets in het gedicht terugvinden dat te maken heeft met dit verlies.
Ook vroeg ik me af waarom ze zegt:
of een ander einde
Ook begrijp ik de laatste zin: "Waar is de tijd? Hier is de tijd" niet volledig,..
Kan iemand mij helpen, dankje

groetjes
Stef

[Dettie]

Geplaatst: 29 aug 2006 02:18 pm

Ik heb even gegoogled Stef en gevonden dat in de bundel "waar is de tijd" zeven gedichten opgedragen zijn aan haar overleden zoontje. Ik vond niet welke. Voor zover ik het momenteel zie, zijn er in "archeologie" geen allusies op de dood van haar zoontje.
Over de laatste regel. We hadden het daarover ook al in de dicussie hierboven. Meer kan ik er voorlopig niet uithalen.

Groetjes. Tiba.

[Dettie]

Geplaatst: 29 aug 2006 02:30 pm

dan liefst eenvoudig, aan de hand van kleding.
Je zit aan tafel. Opeens zie je hoe iemand
ijs overstak, hoe hem de kou beving

of een ander einde en je zegt: kijk,
hier heb je zijn schoenen, leren mantel, wanten.
'Waar is de tijd? Hier is de tijd.'

Ik denk dat ze met 'of een ander einde' bedoelt:
dat ze eerst aan de hand van kleding wegdroomt in het verleden (opeens zie je hoe iemand het ijs overstak)
maar het andere eind is dat ze in het heden blijft en zegt: Kijk hier heb je zijn schoenen enz.
Je ziet haar als het ware de kleren opakken en voor je houden en dan zegt ze, wijzend op die kleren 'Hier is de tijd!'
Ze verplaats zich dan niet meer in het verleden en verbeeld zich niet meer hoe iemand (in die kleren) het ijs overstak en door de kou werd overvallen maar kijkt naar de kleren die nu in het heden liggen die vertellen over de tijd die er eens was.

Ik hoop dat ik zo duidelijk ben. Best moeilijk uit te leggen.

Bernadet

P.S. Ik zie geen verwijzing naar de dood van haar zoontje in dit gedicht.

[Dettie]

Geplaatst: 29 aug 2006 02:30 pm

dan liefst eenvoudig, aan de hand van kleding.
Je zit aan tafel. Opeens zie je hoe iemand
ijs overstak, hoe hem de kou beving

of een ander einde en je zegt: kijk,
hier heb je zijn schoenen, leren mantel, wanten.
'Waar is de tijd? Hier is de tijd.'

Ik denk dat ze met 'of een ander einde' bedoelt:
dat ze eerst aan de hand van kleding wegdroomt in het verleden (opeens zie je hoe iemand het ijs overstak)
maar het andere eind is dat ze in het heden blijft en zegt: Kijk hier heb je zijn schoenen enz.
Je ziet haar als het ware de kleren opakken en voor je houden en dan zegt ze, wijzend op die kleren 'Hier is de tijd!'
Ze verplaats zich dan niet meer in het verleden en verbeeld zich niet meer hoe iemand (in die kleren) het ijs overstak en door de kou werd overvallen maar kijkt naar de kleren die nu in het heden liggen die vertellen over de tijd die er eens was.

Ik hoop dat ik zo duidelijk ben. Best moeilijk uit te leggen.

Dettie

P.S. Ik zie geen verwijzing naar de dood van haar zoontje in dit gedicht.

[Dettie]

Geplaatst: 30 aug 2006 12:23 pm

Super bedankt! nu kan ik weer verder. Ik ga nu verder worstelen met metrum, stijlfiguren, tautologie, beeldspraak, etc.
nogmaals bedankt!

stef

[Dettie]

Geplaatst: 30 aug 2006 12:42 pm

Graag gedaan! En je roept maar als je nog meer vragen hebt.

Groetjes
Dettie

[Dettie]

Geplaatst: 30 aug 2006 02:49 pm

Nog een vraagje, ik heb het gevoel dat de versregel bij herman coninck iets anders betekent dan de versregel van esther jansma. Esther Jansma bedoelt al wijzend op de kleding: Hier is de tijd. Ze bedoelt dat de kleding iets vertelt over de tijd en dat de kleren in het heden iets vertellen over de tijd die er eens was (zoals detyie ook zei). Maar ik denk dat herman de coninck het meer letterlijk bedoelt, zo van dat hij zich werkelijk even afvraag waar is de tijd? Omdat veel oudere zich als jongere gedragen.. de tijd is heel even kwijt, maar toch beseft iedereen dat men eigenlijk ouder is en dus wordt de tijd weer gevonden, zo van: hier is de tijd.
Maar is dit werkelijk het verschil? of interpreteren jullie dit anders? (ik weet niet of ik dat gedicht van herman conninck mag plaatsen, maar je kunt het vinden op de site:
http://www.samoera.com/2004/09/30/meisj ... e-coninck/ )

groetjes stephanie

[Dettie]

Geplaatst: 30 aug 2006 04:15 pm

Er zijn toch wel overeenkomsten

HDC zegt: Waar is de tijd? Hier is de tijd?
Volgens mij bedoelt hij in het hier en nu: de veertigjarige die zich nog een jong meisje voelt en zo reageert is op dat moment ook een jong meisje.

Dus eigenlijk denk ik niet dat hij bedoelt: waar is de tijd, als een soort kritiek op het gedrag van vrouwen die zich jong voordoen. Bedoelde je dat?

Esther Jansma:
Waar is de tijd? Hier is de tijd.
Het doelt op de kleren. Kijk in het hier en nu is dit hier concreet. Op dit moment is dit zo aanwezig, zo nabij. Wat verleden was is ook heden. De tijd van vroeger vervloeit in het nu (zoiets, moeilijk om uit te leggen en ik weet ook niet of ik juist zit).

Groetjes. Tiba.

[Dettie]

Geplaatst: 31 aug 2006 08:04 am

Moeilijke vraag stephanie

Hij ziet ook de tijd maar dan in de vrouwen die eigenlijk nooit echt hun jeugd kwijtraken. Ze kunnen als een jong meisje van 15 hun tong uitsteken terwijl ze al 40 zijn. en op dat moment zijn ze ook 15 volgens hem.
steken op hun
veertigste nog altijd hun tong uit van vijftien,
worden almaar even jong

Ze kunnen niet stoppen met verleiden of ze nu jong of oud zijn
kunnen niet niet-verleiden.

Ik denk dat hij zegt dat vrouwen eigenlijk altijd jong/hetzelfde blijven.

Waar is de tijd, hier is de tijd is dan eigenlijk een stilstaan van de tijd denk ik. Ook al zijn vrouwen 15 of 40 ze blijven hetzelfde, blijven jong/jeugdig. Ze veranderen misschien van uiterlijk maar innerlijk niet.
Dan heeft de tijd hun niet veranderd, hier is de tijd (hetzelfde als toen)

Ester Jansma wijst op een hoop kleren waaruit je kan opmaken hoe de tijd was. De tijd is wel veranderd.

Moeilijk hoor om uit te leggen.

Dettie

[Dettie]

Geplaatst: 31 aug 2006 02:38 pm

hé! weer heel erg bedankt het is me nog niet helemaal duidelijk maar al wel iets helderder. Verder is het toch zo dat het metrum een jambe is met een aantal anti-metrums en de laatste zin is overduidelijk een dactylus.. toch?

groetjes

[Dettie]

Geplaatst: 31 aug 2006 03:43 pm

Zit op het metrum de kijken:
Laatste zin:
waar is de tijd? Hier is de tijd.

´uu´´uu´

Ik weet niet hoe jullie dat tegenwoordig schrijven.

het begint met een dactyle, maar dan heb je tweemaal een accent (of lange) achter elkaar (tijd en hier), dus het klopt niet helemaal.

Groetjes. Tiba.

[Dettie]

Geplaatst: 04 sep 2006 05:33 pm

Alweer erg bedankt! de rest zoek ik zelf nog wel uit, en stel dat ik nog een vraagje heb dan laat ik het wel weer horen als jullie het goed vinden

groetjes
stephanie

[Dettie]

Geplaatst: 05 sep 2006 06:58 am

het is me nog niet helemaal duidelijk maar al wel iets helderder.

Misschien moet ik het anders uitleggen.
Esther Jansma laat de kleren zien en zegt Hier is de tijd..
Aan de kleren kan je zien uit welke tijd ze komen.

Herman de Coninck ziet vrouwen die nog altijd jong zijn in hun hart
Aan hun gedrag kan je zie dat ze niet ouder zijn geworden. (goed bedoeld van de Coninck)
Hij zegt Hier is de tijd. Die tijd is nu, niet in het verleden toen ze 15 waren maar nu, ze zijn nog hetzelfde.

Dettie
P.S. vragen stellen is altijd goed, daar zijn we juist voor!
(en ik vind het ook altijd érg leuk om te doen)

Veel succes met alles!

[Dettie]

Geplaatst: 09 sep 2006 04:35 pm

Esther Jansma kreeg de Jan Campertprijs voor haar bundel "Alles is nieuw" lees ik op de thuispagina.
Felicitaties voor de dichteres!

Tiba.

[Dettie]

Geplaatst: 12 okt 2007 01:51 pm

Toestemming van de Arbeiderspers tot 1 januari 2009!
En... we mogen andere gedichten op de site zetten!

Dettie

[Dettie]

Geplaatst: 13 okt 2007 12:01 pm

Ha, goed nieuws!
Betekent dat dan dat er een "ja" op de lijst met toestemmingen mag?

Tiba.

[Dettie]

Geplaatst: 14 okt 2007 02:03 pm

ja maar wel met mate plaatsen, dus heel goed overdenken welk gedicht iemand wel of niet wil plaatsen.

Dettie

[Dettie]

Geplaatst: 26 okt 2007 10:40 am

En de gedichten staan op de site in het grote poëzie-archief http://www.poezie-leestafel.info/esther-jansma

Dettie

[Dettie]

Geplaatst: 26 okt 2007 09:40 pm

Boeiend dichter is dit!
Had ik maar wat meer tijd om méér te lezen en dit item verder uit te spitten (ik zou bijna zeggen: waar is de tijd, maar dit is vast oneerbiedig).
Ik hoop die tijd ooit te hebben.

Bedankt Dettie voor het mooie poëzie-archief.

Tiba.

[Dettie]

Geplaatst: 17 jun 2008 10:24 pm

irene schreef:

De val

We kruisten de Styx.
De veerman lag dronken in zijn schip.
Ik hield het roer en we zonken als stenen.

Water bestaat als de aarde
in lagen, transparante linten, glanzende strata
van steeds kleiner leven, minder warmte.

In je haren bloeiden luchtbellen,
de stroom trok je hoofd naar achter
en streelde je hals.

Stenen wuifden met armen van algen en varens,
zongen zachtjes gorgelend "vrede".
Ze sneden je kleren los.

Vissen likten het bloed van je benen.
Ik hield je hand vast. Ik wilde je troosten
maar we vielen te snel en er zijn geen woorden

die zonder lucht bestaan, mijn liefde
bleef boven, blauwe ballonnen, bakens voor even,
de plaats markerend van het ongeluk

voordat ze verder dreven. Je mond ging open.
Je gezicht werd rood, je handen zochten
evenwicht, zochten mijn armen.

Je probeerde in me omhoog te klimmen.
Je was een glasblazer met een wolk van diamanten
aan zijn mond. Ik hield je vast als een katje.

Ik aaide je vingers.
Je liet niet los.
Je slipe en ik aaide je vingers, liet los.

Esther Jansma: Hier is de tijd. De arbeiderspers, Amsterdam 1998.

Wouter zal dit vast en zeker wel in huis hebben, dus Wouter zet je maar vast voor het toetsenbord!

Groet,
Irene

Het is tijd voor een héle late reactie. Maar dit gedicht heeft mij tot het oeuvre van Jansma gebracht. Wat een briljant gedicht is dit! Het gaat natuurlijk over het verlies van een kind, het loslaten tot in de dood. Ik denk dat ik dit een van de mooiste gedichten vind uit de moderne poëzie!

Wouter

[Dettie]

Geplaatst: 12 jan 2009 01:22 pm

Het begin

Opeens zag zij hoe groot de wereld was.
Niets was zoals zij het verwacht had
de dingen waren voller dan zij dacht

en kleurrijker, al kijkend door het glas
dat haar gevonden had zag zij de binnenkant
van schelpen, wat daar doorheen bewoog

was vorm en puur zichzelf en tegelijk
een regenboog van mogelijkheden
tot leven geblazen, verloren, hervonden

nadat de eeuwen er hun parelmoer
overheen penseelden, zo breekbaar als wat
lag het daar, zomaar in haar hand.

Esther Jansma

http://www.nrcboeken.nl/interview/ik-er ... ets-van-nu

Cyra

[Dettie]

Geplaatst: 12 jan 2009 01:33 pm

Mooi gedicht, Cyra.
Pieter

[Dettie]

Geplaatst: 13 jan 2009 04:26 pm

happy11 Ja, vond ik ook...eenvoudig mooi.

Cyra

[Dettie]

En vandaag het bericht dat we ook voor 2009 toestemming hebben!

Dettie

[mira]

Je krijgt nogal wat positieve berichten vandaag, Dettie.
Tof, zeg.

mira