Poëzie-Leestafel

...

  • Vergroot lettergrootte
  • Standaard lettergrootte
  • Verklein lettergrootte
Wislawa Szymborska

 

 


Wislawa Szymborska (Polen, 2juli 1923)

In 1996 kreeg Wislawa Szymborska de Nobelprijs literatuur. Een complete verrassing voor de meeste literatuurkenners, want weinigen hadden van haar gehoord, laat staan haar werk gelezen.

Geboren in 1923 in Bnin, verhuisde ze met haar familie in 1931 naar Krakow. Daar studeerde ze Poolse literatuur en sociologie. Ze was jarenlang redacteur van een literair tijdschrift.
Haar eerste dichtbundels, begin de jaren vijftig gepubliceerd, kenden matig succes. Gaandeweg echter raakte ze bekend; intussen heeft ze twaalf bundels op haar actief en mag de populairste Poolse dichter genoemd worden. Die populariteit dankt ze zowel aan de originaliteit als aan de toegankelijkheid van haar poëzie. Haar verzen zijn echter bedrieglijk eenvoudig en lichtvoetig. "Haar denken is complex, maar haar taal is eenvoudig," aldus Karl Dedecius, de Duitse vertaler van haar werk.
Vaak vertrekt ze van de alledaagse waarneming om door te dringen tot de essentie van het menselijk bestaan. Ironie of humor zijn daarbij nooit veraf en verhullen de complexiteit van haar gedichten.
Stefan Hertmans over Szymborska: "in elk geval is de mildheid van deze poëzie verraderlijk. Door de perfecte dosering weet Szymborska zo feilloos uit te halen, dat het schrijnend absurde of onrechtvaardige van een situatie oplicht (...) concreet, zelfs particulier, en tegelijk algemeen herkenbaar.
Het is vaak gezegd: literatuur die deze twee dingen kan combineren verdient niet alleen onze belangstelling, ze eist ze als vanzelf ook op."

Szymborska behandelt in haar gedichten een breed gamma van onderwerpen; speelsheid, ironie en verrassing zijn termen die er vaak van toepassing op zijn. Altijd echter is ze op zoek naar de plaats van de mens in het universum. "De dichteres van het ongrijpbare en onformuleerbare in het menselijk bestaan..." Gerard Rasch in Volkskrant. Verwondering én scepticisme zijn daarbij sleutelwoorden.

Werk van Szymborska in het Nederlands verschenen:
Gedichten, De Lantaarn, Leiden 1983
Wislawa Szymborska. Verrukking & wanhoop, Poëziecentrum, Gent 1996. Vertaling Jeannine Vereecken.
Wislawa Szymborska. Uitzicht met zandkorrel , Rainbow Essentials, 1997. Vertaling Gerard Rasch.

© Leestafel Tiba