Een geloofwaardig statement:
De dagen zijn van spinrag!
Met De dagen zijn van spinrag publiceert Tine Hertmans haar debuut. In een dichttaal met epische allures peilt zij naar de randen van het leven zelf. Zij zuigt de lezer mee in een wereld van lust, verdriet, liefde, verlies, opoffering, jeugdigheid, ouderdom, dood en geboorte.
Tine Hertmans is de eerste dorpsdichter van de gemeente Destelbergen. Zij kreeg als opdracht acht gedichten te schrijven met als inspiratiebron: Destelbergen.
Ook in de bloemlezing Bedichting van een dorp, met poëzie bij het met uitsterven bedreigde Scheldedorpje Doel, is zij aanwezig, samen met gedichten van Bert Bevers, Dirk De Boeck, Catharina Boer, Hilde Van Cauteren, Herman J. Claeys, Hendrik Carette, Martin Carrette, Bert Deben, Thierry Deleu, Ferre Denis, Pieter Gabriëls, Karine De Gucht, Peter Holvoet-Hanssen, Ivan Jacobs, Mark Meekers, Dianne Nuyts, Didi De Paris, Willem Persoon, Tony Peirsman, Brigitte Strick, Dirk Vekemans, Dirk Veron, Paul Vincent en Frank De Vos.
Hieruit blijkt haar maatschappijkritische houding.
In De dagen zijn van spinrag staan tien intrigerende etsen van haar partner Tony De Bruycker. Deze etsen zijn meer dan éénduidende verbeeldingen, zij functioneren als een parallelle verhaallijn die de gedichten versterkt. Het boeiende samenspel van beide genereert een unieke tweeklank van beeldend taalvermogen en veeltalige verbeelding.
De bundel telt afdelingen: Bloedbanden, Carpe diem, Seizoenen, De dagen zijn van spinrag en Liefde is van alle tijden.
In Bloedbanden bewaart Hertmans het eindrijm (abba), zoals in het mooie gedicht “Nina” dat zij de allure geeft van een sonnet:
…
de avond kleurde rood met paarse strepen
mijn buurmeisje van twaalf was vermist
het prangende waarom heb ik te laat begrepen
het leken dagen maar het waren uren
toen een verdronken kind werd opgevist
de stilte botste op tegen de muren
p. 7
Het noodlot, de verwerking van haar ongemak, de pijn om haar ongeboren kinderen, om haar stigmatisering, om het afgestorven lichaam, het blije gevoel om haar slapend lief, om haar kind (Lotte?) worden op een intimistische wijze geëvoceerd, zonder dat het gedicht vervalt in goedkoop sentiment of gevoelerigheid. Dat zij daarbij het (eind)rijm gebruikt, stoort mij niet altijd, hoewel ik vaststel dat zij soms gevangen zit in het keurslijf dat zij zichzelf heeft aangesnoerd. Of is dit een bewuste keuze opdat ook de vorm haar beperktheid, haar begrenzing, haar beslotenheid zou weergeven?
Soms voel ik mij als een vreemde in haar poëzie. Soms voel ik afstand en afstandelijkheid tussen de dichter en mij, tussen haar poëzie en mijn losbandigheid in het aantoetsen van woorden en beelden.
Na de angst om de verwanten en het verbreken van hun betrekkingen kiest de dichter voor de schoktherapie: carpe diem!
…
ik pluk
jouw mond,
jouw twinkelende lach
ik pluk de dag
p. 35
De dichter vindt ineens kiemen van vernieuwing, zij is zwanger van morgen, zij begraaft haar existentiële pijn, zij begraaft haar weggerotte lichamen. Zij beleeft letterlijk en figuurlijk de zomer van haar leven.
Toch komen snel scheuren in haar euforie: zij verdraagt de zon niet langer, zij laat de zee achter haar, ze laat de dag ongeopend staan.
…
ik liet de nacht voor wat hij was
…
trapte de deur in van mijn stal
en reed snuivend weg in galop,
ik kon het pas
p. 43
In Carpe diem schommelt zij tussen hoop en onzekerheid.
…
ik word omarmd
door de dood
hij bemint mijn
felle nood
p. 49
…
eens komt de dag
waarop ik
luidkeels lach
p. 53
In Seizoenen geeft de dichter mij de indruk dat ze gehaast is, nerveus, gejaagd, het lijkt mij alsof zij de seizoenen in één flits beleeft, zij kent geen tijdsverschil meer, zij ziet de grenzen niet meer, zij holt na, maar niemand of niets loopt haar voor. De Seizoenen tekenen haar leven: koud, warm, geboorte, bloei en dood. Is dit niet het leven dat wij met zijn allen leiden? Voor Hertmans lijkt het soms of zij veeleer het leven lijdt. Is het daarom dat zij het naholt, krampachtig zoekt naar gulzigheid?
Zij snakt naar de schoot van de /aarde in solide rust. Maar ook in de roes van de meimaand verdwalen.
Ook in deze afdeling van de bundel slaat de slinger heftig heen en weer, de dichter beleeft hoop en vrees, blijheid en verdriet, koude en warme gevoelens, vernieuwing en aftakeling in één vastklampend gebaar over de vier seizoenen heen.
…
de race tegen de tijd
crashte, liet mij
achter in spijt
p. 97
In het thema De dagen zijn van spinrag staan haar beste gedichten. Haar poëzie laveert hier beter, zoekt met minder woorden naar de grootste bedding. Hertmans heeft zich losser aangekleed, zij viert de teugels, ze wil postmodern ogen, haar dichttaal versnelt omdat zij gewicht verliest, ballast, traditie, zij rijgt woorden aaneen tot uithalen, ademstoten, zij perst, schept, creëert rivieren, stromen, leven, mensen.
…
een meisje met een
kersenmond vraagt
dansend en met flair:
“et toi, hoe gaat het, ça va bien?”
door heldere klanken
overspoeld, ruimte gevuld
met enkel stem, piaf,
“non, je ne regrette rien…”
p. 130
…
je hebt je koffers al gepakt
…
je hebt je koffers immers klaar
…
je hebt je ticket in je hand
…
want hij staat klaar,
…
er is geen weg terug
het wordt een lange reis
die geen garanties biedt
op een bestemming paradijs
p. 149
In liefde is van alle tijden gaat de dichter verder op haar elan: uitgezuiverde poëzie, waarin rijm, binnenrijm, alliteratie de taal een stem geven, klanken, muziek, inhoud die beklijft.
In dit thema staat het beste gedicht uit de bundel: “Zwanen”.
zacht wiegen
de zwanen
in mijn poel
van angst
schommelen en
schuiven
naar de oever
immer beducht
voor de vangst
het gevecht
voor het leven
duurt al een
eeuwigheid, langer
dan langst
p. 158
De dagen zijn van spinrag is een verzameling gedichten van ongelijke kwaliteit, soms stoort mij wat een dichter hindert, maar wat wil je: 150 gedichten, voldoende voor vijf bundels. Ook maakt zij vaak gebruikt van een dichttaal die zich heeft gestereotypeerd.
Wanneer zij hiervan afwijkt, schrijft zij de taal van het onbevangene, het speelse, het magische. Zij laat de vertrouwde wereld kantelen en laat de verbeelding aan het woord. Een woord is geen woord maar heeft een wereld achter zich
Zij laat zien dat taal en beeld een geheel vormen en elkaar kunnen versterken. Dichttaal is gebaseerd op klanken, ritme en melodie en hoeft helemaal niet te rijmen.
Een mooie bundel aansprekende poëzie, gedichten die mij hebben bekoord.
Thierry Deleu
Tine Hertmans, De dagen zijn van spinrag, Uitgeverij ORMAO, Sint-Niklaas, ISBN: 2-87473-004-7
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
