Geplaatst: 27 nov 2007 10:29 pm
Hier het gedicht.
titel De boom die tussenbeide kwam
1. Een man kwam met een zaag te leven.
2. Spraakzaam was de zaag niet
3. en ook kon de man het niet opbrengen
4. de zaag te omarmen.
5. Toch was er tussen hen
6. het zachte zingen van de gordijnen
7. een wolk die aan het raam voorbijtrekt
8. en een vogel op de vensterbank,
9. door beiden waargenomen.
10.
11. Onverminderd
12. het geringe dat van dag tot dag voldoende was.
13.
14. Alleen de nachten brachten donkere portieken
15. en een onrustige slaap.
16. Niet de scherpe natuur van de zaag
17. wierp de man terug uit zijn dromen
18. maar de huiver van de boom
19. die in het hoofd van de man was aangeplant.
Op aanraden van Jan Baeke zelf zal ik zijn gedicht ‘steentje voor steentje’ langs lopen.
Regel voor regel
- titel
tussenbeide komen kan betekenen:
- optreden om twee strijdende partijen uit elkaar te halen,
- bemiddelen bij een conflict.
De boom
Het is nauwelijks ongewoon dat een boom bezongen wordt in een gedicht.
Maar een boom die tussenbeide komt? Dat is ronduit apart! Door de titel wordt het gedicht meteen bijzonder. “Wat is hier aan de hand?” Die vraag komt onmiddellijk op.
Omdat de boom meteen als eerste – en dan ook nog in de titel – genoemd wordt, ontstaat de indruk dat het in dit gedicht om de boom gaat. De boom is de ‘hoofdpersoon’.
- regel 1.
Een man
Het gaat om ‘een’ man.
Niet om ‘de man’, ofwel een bepaald persoon zoals ‘mijn vader’ of ‘de bakker op de hoek bij wie ik op zaterdag mijn krentenbollen koop’.
Kennelijk maakt het niet uit wie de man precies is.
Misschien staat ‘een man’ dan wel voor ‘elke man’? Kan hij iedereen zijn? Staat hij voor ‘de mens’? Is het gedicht soms een allegorie (1)?
Of voert het te ver om dit gedicht zo te lezen?
kwam te leven
Die willekeurige man ‘kwám met een zaag te leven’.
Het is hem overkómen. Hij heeft het niet doelbewust opgezocht. Hij heeft er niet jarenlang naar gestreefd. Hij heeft er niet met hart en ziel voor gekozen.
een zaag
Er zal wel niet bedoeld zijn dat de man een zaag gebruikt als gereedschap. Er staat immers niet: Een man ging met een zaag aan het wérk. Nee, het gaat verder dan dat: Hij lééft met die zaag.
Of het letterlijk om het gereedschap de zaag gaat? Dat zal moeten blijken.
Is met een zaag soms bedoeld een zeurende persoon: zijn partner (m/v)?
Ook hier is nader onderzoek gewenst.
Hoe dan ook, een man en een zaag leven samen. Dat moet een leven zijn dat gevaarlijke kanten kent. Mensen zijn kwetsbaar en zagen staan niet bekend om hun aaibaarheid, maar om hun scherpe tanden!
(zie ook regel 16: de scherpe natuur van de zaag).
- regel 2.
Spraakzaam (…) niet
De zaag zegt blijkbaar het een en ander. Zij het dan niet veel.
Hiermee vervalt waarschijnlijk de mogelijkheid dat de dichter een zaag als voorwerp bedoelt. Want die zegt immers nooit iets.
Als het om gereedschap zou gaan, zou het niet nodig zijn apart te vermelden dat er niet veel uitkomt.
Als dit klopt, dan zou de zaag dus een metafoor zijn, een beeld voor iets of iemand anders.
- regel 3. en 4.
ook
Dit bijwoord versterkt de vorige regel. Niet alleen zegt de zaag niet veel, óók nog…
kon de man het niet opbrengen de zaag te omarmen
Hij kan het niet opbrengen? Maar waarom zou hij dat ook? Nogal wiedes dat hij daar geen zin in heeft. Het idee alleen al!
Weer een aanduiding dat het niet om de zaag als voorwerp gaat.
Toch heeft de man kennelijk het gevoel dat hij de zaag zou moeten omarmen… Maar waarom dan?
Gaat het om iemand die hij kent, met wie hij dan wel leeft, maar die hij niet sympathiek vindt?
Of om iets waarvan hij accepteren moet dat het in zijn leven gekomen is? Iets onprettigs dat maar moeilijk in zijn bestaan in te passen valt?
Een ziekte, een moeilijke tijd in zijn leven?
Misschien een kant van zichzelf die hij niet graag ziet?
Of het menselijk onvermogen in zijn algemeenheid?
Dat laatste zou dan weer kunnen duiden op het gedicht als allegorie (1).
In elk geval beduiden regel 2., 3. en 4. dat er niet veel contact is tussen de man en dat waar de zaag voor staat als beeld. Er worden niet veel woorden uitgewisseld en ook is er geen lichamelijke nabijheid.
Delen die twee dan helemaal niets?
Jawel, zeker wel. Lees de volgende regels maar.
regel 5.
Toch
Dit bijwoord duidt op een tegenstelling. Ze hadden niet veel samen, maar toch was er wél iets.
Iets wat ze samen deelden. Wat dan? Verschillende dingen. Kijk maar:
regel 6.
het zachte zingen van de gordijnen
Hier hoor ik gordijnen zacht ruizen als ze bij een open raam bewegen in de wind.
regel 7.
een wolk die aan het raam voorbijtrekt
Hier zie ik dat buiten achter het venster de wolken voorbij drijven langs de hemel.
regel 8.
en een vogel op de vensterbank,
Hier zie ik hoe op de vensterbank een vogel is neergestreken en misschien hoor ik hem zingen of ik hoor het gescharrel van zijn pootjes of het getik van zijn snavel.
regel 9.
door beiden waargenomen.
Samen zien en horen zij deze dingen: de man en de zaag.
Dat wekt toch het idee van een verbintenis. Een gevoel van verbondenheid dat ontstaat door het delen van eenvoudige dingen. Dingen die ook het leven in huis verbinden met de natuur buiten.
regel 10.
Deze regel is een witregel (2).
Maar betekent hij dan ook niets? Kun je hem gewoon overslaan, als een toevalligheid?
Ik denk dat dat vaak niet kan in de poëzie. Een witregel benadrukt vaak iets in een gedicht.
Hier denk ik dat deze witregel de verbintenis tussen de man en de zaag benadrukt.
De eerste strofe bestaat uit regel 1. tot en met 9. Die vormen samen een geheel. De witregel sluit dat deel af. We gaan over op iets anders…
In deze eerste strofe gaat het om de dingen, die de twee samen delen. Kleine dingen, maar ze betekenen wel veel voor hen. Misschien wel juist door hun kleinheid?
Die gedachte wordt natuurlijk mede ingegeven door de volgende strofe.
Die bestaat uit regel 11. en 12.
Want wat gebeurt er? Anders dan verwacht gaat het in deze strofe niet over iets anders. Er wordt een soort van commentaar toegevoegd aan wat er al gezegd is.
Het is net alsof er nagedacht is (de witregel), en dan komt er een conclusie, namelijk:
regel 11. en 12.
Onverminderd
Wat ze samen delen wordt niet minder van belang. Ze worden niet beschadigd door bijvoorbeeld de breekbaarheid van hun contact (de kwetsbaarheid van de man tegenover de scherpe tanden van de zaag). Of door het weinige van hun contact, in tegendeel zelfs:
het geringe dat van dag tot dag voldoende was.
Dat weinige dat er is, is voldoende. Ze hebben niet meer nodig om zich elke dag opnieuw met elkaar verbonden te weten. Hier spreekt een zekere vertrouwelijkheid uit.
regel 13.
Deze regel is weer een witregel (2).
Nu pas worden de eerste en de tweede strofe afgesloten.
De intimiteit en verbondenheid van de man met de zaag is nu tot twee keer toe benadrukt.
In de volgende strofe gaat het dan inderdaad over iets anders.
regel 14. en 15.
Alleen
Dit bijwoord duidt ook weer op een tegenstelling. Er is iets dat tegen de intimiteit, de vertrouwelijkheid ingaat. Wat is dat dan?
de nachten brachten donkere portieken
Op zich is dit niet bijzonder: Het is nacht en het is donker buiten.
Het woord ‘alleen’ maakt het tot iets bijzonders. Alsof je na al die vertrouwelijkheid in de regels hiervoor geen donkerte meer zou verwachten. Die donkere portieken zijn hier een inbreuk op het gevoel van vertrouwen en intimiteit.
Op zichzelf is een donker portiek ook een beeld dat gevaar en onrust oproept. Je weet maar nooit wat of wie zich daar verschuilt?
Dat gevoel van onbestemd gevaar wordt versterkt door de volgende regel.
en een onrustige slaap.
De man en de zaag voelen zich door de dingen die ze delen vertrouwd met elkaar, onverminderd zelfs. Maar ’s nachts gebeurt er iets anders: de man slaapt onrustig. Zijn vertrouwen wordt verstoord.
regel 16. tot en met 19.
Deze regels geven uitleg bij die onverwachte donkerte en onrustige slaap. Want waardoor worden die veroorzaakt?
regel 16.
Niet de scherpe natuur van de zaag
Anders dan je zou verwachten ligt het niet aan de aard van zaag (de scherpte van zijn tanden) dat de man een onrustige slaap heeft. Juist niet: de man en de zaag hebben een manier gevonden om goed met die scherpte te kunnen leven (zie strofe 1 en 2).
regel 17.
wierp de man terug uit zijn dromen
Deze regel is een enerzijds een herhaling van strofe 1, de dromerige, intieme sfeer die in de regels 6 tot en met 9 wordt opgeroepen. Anderzijds herhaalt hij regel 14. en 15.
In plaats van ook ’s nachts het vertrouwen te ervaren en rustig te slapen, ligt de man te woelen en te draaien en lukt het hem niet het gevoel van vertrouwelijkheid vast te houden.
regel 18. en 19.
maar
Dit keer een voegwoord met weer een tegenstelling.
Als het dan niet de zaag is, die onrust en gevaar veroorzaakt, wat is het dan wel?
de huiver van de boom
Nu pas komt de boom ter sprake die in de titel is aangekondigd. Het hele gedicht al spreekt die boom op de achtergrond een woordje mee, tot hij nu eindelijk zijn intrede zal maken.
De rol die hij speelt, is dan ook nog eens totaal onverwacht.
Als je tenminste de titel mag geloven, zou die boom bemiddelen in een conflict.
Maar het tegendeel is het geval: de boom veroorzaakt een conflict. Hij zorgt voor gevaar, slechte slaap en verstoorde dromen.
Hier komt een andere uitdrukking naar voren:
‘Er komt iets tussen’.
Dit ‘zingt mee’ met het tussenbeide komen in de titel.
Hoe komt het dat de boom voor conflict zorgt? De intimiteit tussen de man en de zaag verstoort?
Doordat de boom huiver voelt: angst, vrees, afschuw.
Maar waarvoor dan? Dat komen we niet te weten.
Wel krijgen we te horen dat de man niet heeft gekozen voor de boom, laat staan voor de angst.
Immers:
regel 19.
die in het hoofd van de man was aangeplant.
De boom ís áángeplant (lijdende vorm). Ofwel: de man heeft het niet zelf gedaan.
Net als het leven met de zaag is dit hem overkómen. Ook dit heeft hij niet doelbewust opgezocht. Toch is de boom angstaanjagender dan de zaag, want met de zaag kan de man vertrouwelijkheid voelen, maar de boom veroorzaakt een conflict.
Maar het aanplanten is wel doelbewust gebeurd. Aanplanten gaat niet vanzelf: dat doet iemand (of iets) doelbewust op een van tevoren uitgekozen plaats.
in het hoofd van de man
Een hoofd als plek voor een boom is een vreemd beeld.
Het roept vaag de associatie op met een tumor.
Maar ook met een gesprek ('een boom opzetten')
Eigenlijk zou het van alles kunnen zijn.
Het idee dat iemand doelbewust iets in jouw hoofd aanplant, is een huiveringwekkende gedachte. En dan nog wel een boom die met zijn wortels in je hersens doordringt.
De angst wordt hiermee wel begrijpelijk.
Maar wat is nu die boom?
Dat laat de dichter verder open.
Wat valt op?
Jan Baeke gebruikt een beeld dat vaak staat voor houvast en vertrouwen - de boom - nu juist om gevaar aan te geven.
Terwijl een beeld voor gevaar en narigheid: de zaag - met zijn scherpe tanden hier voor vertrouwen en intimiteit staat.
Er vindt een soort omkering plaats.
Tot zover.
**************
(1) In een allegorie staat het leven van één mens symbool voor alle mensen, voor de mens als soort of de hele mensheid.
(2) Een witregel is een regel in een tekst waar niets staat geschreven of gedrukt.
(3) Een strofe (of couplet) is een onderdeel van een gedicht, bestaand uit een reeks versregels.
Dat groepje versregels vormt samen een eenheid qua onderwerp. In de volgende strofe gaat het dan over iets anders. Je herkent een strofe door de witregel ervoor en erna.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Laatst aangepast door Grada op 22 apr 2008 07:32 pm, in totaal 2 keer bewerkt
Jan Baeke - De boom die tussenbeide kwam (uitleg Grada)
:wink: Geplaatst: 27 nov 2007 11:00 pm
Ik heb jouw uitleg net gelezen, Grada. Prachtig!! Zou de boom de liefde kunnen uitbeelden, we zijn toch allemaal een beetje huiverig om totale liefde te geven, zeg maar de volledige overgave. Die onvolmaakte liefde is dus de splijtzwam. Misschien?
Welterusten, Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Grada schreef:Tot welke interpretatie van het gedicht leidt deze woordelijke lezing?
Dat komt de volgende keer.
groetjes,
Grada
* die niet durft te zeggen 'Tot morgen!'
Ik heb jouw uitleg net gelezen, Grada. Prachtig!! Zou de boom de liefde kunnen uitbeelden, we zijn toch allemaal een beetje huiverig om totale liefde te geven, zeg maar de volledige overgave. Die onvolmaakte liefde is dus de splijtzwam. Misschien?
Welterusten, Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Geplaatst: 28 nov 2007 12:09 am
Oh, dank je, Pieter.
Blij dat je er blij mee bent.
Ik ben nu te duffig om over je interpretatie na te denken, maar hij is in elk geval mooi. En zoals Jan Baeke zegt: Je mag ermee doen en ervan denken wat je wilt.
Jij ook welterusten, een goede nacht.
Grada
_________________
Oh, dank je, Pieter.
Blij dat je er blij mee bent.
Ik ben nu te duffig om over je interpretatie na te denken, maar hij is in elk geval mooi. En zoals Jan Baeke zegt: Je mag ermee doen en ervan denken wat je wilt.
Jij ook welterusten, een goede nacht.
Grada
_________________
Laatst gewijzigd door Dettie op Za Mar 07, 2009 14:28, 1 keer totaal gewijzigd.
Geplaatst: 28 nov 2007 07:33 am
Grada, toen jij dit schreef lag ik op bed Nachttrein naar Lissabon te lezen maar evengoed bedankt.
Ik was net bezig met de platonische liefde tussen Amadeu en Maria Joao
en dacht dat het door jou besproken gedicht hier ook wel eens over zou kunnen gaan. Waarbij de zaag misschien een metafoor is voor de frigide vrouw, die wel enige gedeelde gevoelens meebrengt, maar uiteindelijk de boom, de metafoor voor het libido, niet kan bedwingen. Zomaar een interpretatie.
Mooie dag, Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Grada, toen jij dit schreef lag ik op bed Nachttrein naar Lissabon te lezen maar evengoed bedankt.
Ik was net bezig met de platonische liefde tussen Amadeu en Maria Joao
en dacht dat het door jou besproken gedicht hier ook wel eens over zou kunnen gaan. Waarbij de zaag misschien een metafoor is voor de frigide vrouw, die wel enige gedeelde gevoelens meebrengt, maar uiteindelijk de boom, de metafoor voor het libido, niet kan bedwingen. Zomaar een interpretatie.
Mooie dag, Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Laatst gewijzigd door Dettie op Za Mar 07, 2009 14:31, 1 keer totaal gewijzigd.
Geplaatst: 28 nov 2007 01:05 pm
Dank je voor je compliment, tiba.
Pieter, ik heb geen moment aan jouw interpretatie gedacht.
Zo zie je maar: Jan Baeke heeft erg gelijk met zijn mening dat elke lezer (m/v) met zijn gedicht doet - en mág doen - wat hij/zij zelf wil.
Volgens mij gaat het gedicht over een man (en ik denk dat Baeke bedoelt: de mens), die probeert contrôle krijgen over de dingen die niet te contrôleren zijn. Hij/zij probeert dat op de momenten dat de boom in zijn hoofd hem parten gaat spelen. Met de zaag kan hij eigenlijk best leven.
Ik broed er nog op.
groetjes,
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Dank je voor je compliment, tiba.
Pieter, ik heb geen moment aan jouw interpretatie gedacht.
Zo zie je maar: Jan Baeke heeft erg gelijk met zijn mening dat elke lezer (m/v) met zijn gedicht doet - en mág doen - wat hij/zij zelf wil.
Volgens mij gaat het gedicht over een man (en ik denk dat Baeke bedoelt: de mens), die probeert contrôle krijgen over de dingen die niet te contrôleren zijn. Hij/zij probeert dat op de momenten dat de boom in zijn hoofd hem parten gaat spelen. Met de zaag kan hij eigenlijk best leven.
Ik broed er nog op.
groetjes,
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Geplaatst: 28 nov 2007 04:49 pm
Mooie toelichting/uitleg Grada.
het zachte zingen van de gordijnen
Ik heb de hele tijd gedacht dat het zingen verwijst naar de zaag. (zingende zaag)
En denk de hele tijd dat de man moeite heeft de boom (de natuur) te vernietigen
Dettie
Laatst aangepast door Dettie op 14 jan 2008 01:35 pm, in totaal 1 keer bewerkt
Mooie toelichting/uitleg Grada.
het zachte zingen van de gordijnen
Ik heb de hele tijd gedacht dat het zingen verwijst naar de zaag. (zingende zaag)
En denk de hele tijd dat de man moeite heeft de boom (de natuur) te vernietigen
Dettie
Laatst aangepast door Dettie op 14 jan 2008 01:35 pm, in totaal 1 keer bewerkt
Geplaatst: 28 nov 2007 08:17 pm
Misschien is het precies andersom. Wil zij wel maar kan hij niet. (Misschien houdt hij diep in zijn hart niet van vrouwen).
Dettie
Waarbij de zaag misschien een metafoor is voor de frigide vrouw, die wel enige gedeelde gevoelens meebrengt, maar uiteindelijk de boom, de metafoor voor het libido, niet kan bedwingen
Misschien is het precies andersom. Wil zij wel maar kan hij niet. (Misschien houdt hij diep in zijn hart niet van vrouwen).
Dettie
Geplaatst: 03 feb 2008 07:18 am
Alweer een tijdje geleden dat dit gedicht werd besproken. Mooi om het zo regel voor regel te doen. Een aspect wat nog niet aan de orde is geweest is de verhouding van de zaag met de boom. De dichter zal toch niet toevallig deze voorwerpen hebben genomen. De zaag kan de boom per slot van rekening omzagen. Ik heb hier geen verklaring voor maar het viel me wel op.
lebo124
Alweer een tijdje geleden dat dit gedicht werd besproken. Mooi om het zo regel voor regel te doen. Een aspect wat nog niet aan de orde is geweest is de verhouding van de zaag met de boom. De dichter zal toch niet toevallig deze voorwerpen hebben genomen. De zaag kan de boom per slot van rekening omzagen. Ik heb hier geen verklaring voor maar het viel me wel op.
lebo124
Geplaatst: 05 feb 2008 09:03 am
Schreef Tiba niet dat in Vlaanderen een zeurderige, humeurige vrouw een zaag wordt genoemd? Als je hiervan uitgaat, Dettie, dan ben je er helemaal uit. Denk aan het scheermes van Ockham. Als je een goede uitleg hebt, waarom zou je dan naar een andere zoeken?
Pieter
Dettie schreef:Ja dat zit mij ook nog steeds niet lekker lebo124, ik ben nog steeds aan het piekeren over dit gedicht en kom er nog steeds niet echt uit.
Dettie
Schreef Tiba niet dat in Vlaanderen een zeurderige, humeurige vrouw een zaag wordt genoemd? Als je hiervan uitgaat, Dettie, dan ben je er helemaal uit. Denk aan het scheermes van Ockham. Als je een goede uitleg hebt, waarom zou je dan naar een andere zoeken?
Pieter
Geplaatst: 05 feb 2008 09:10 am
Alleen de nachten brachten donkere portieken
en een onrustige slaap.
Niet de scherpe natuur van de zaag
wierp de man terug uit zijn dromen
maar de huiver van de boom
die in het hoofd van de man was aangeplant.
Het gaat me om dit gedeelte Pieter.
Maar ik begin er niet meer over tot ik Eureka roep. Vrolijk/Happy
Dettie
Alleen de nachten brachten donkere portieken
en een onrustige slaap.
Niet de scherpe natuur van de zaag
wierp de man terug uit zijn dromen
maar de huiver van de boom
die in het hoofd van de man was aangeplant.
Het gaat me om dit gedeelte Pieter.
Maar ik begin er niet meer over tot ik Eureka roep. Vrolijk/Happy
Dettie
ebo124 schreef:
Je hebt gelijk, lebo.
Tot nu toe ging het steeds om de verhouding tussen de man en de zaag of de man en de boom.
Maar wat de zaag en de boom met elkaar hebben - als ze dat al hebben, maar dat ligt natuurlijk wel voor de hand, zoals jij ook al zegt - dat hebben we nog niet bij de kop gehad.
Goed dat je het even omhoog haalt.
Ik ben er nog steeds niet helemaal uit.
Dit gedicht achtervolgt me nu al ruim een half jaar!
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Alweer een tijdje geleden dat dit gedicht werd besproken. Mooi om het zo regel voor regel te doen. Een aspect wat nog niet aan de orde is geweest is de verhouding van de zaag met de boom. De dichter zal toch niet toevallig deze voorwerpen hebben genomen. De zaag kan de boom per slot van rekening omzagen. Ik heb hier geen verklaring voor maar het viel me wel op.
Je hebt gelijk, lebo.
Tot nu toe ging het steeds om de verhouding tussen de man en de zaag of de man en de boom.
Maar wat de zaag en de boom met elkaar hebben - als ze dat al hebben, maar dat ligt natuurlijk wel voor de hand, zoals jij ook al zegt - dat hebben we nog niet bij de kop gehad.
Goed dat je het even omhoog haalt.
Ik ben er nog steeds niet helemaal uit.
Dit gedicht achtervolgt me nu al ruim een half jaar!
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Geplaatst: 06 feb 2008 08:01 pm
een poging:
de zaag staat voor het element lucht, oftewel de ratio , oftewel het mannelijke,meestal wordt daar het zwaard voor gebruikt (ook een scherpe natuur). De boom staat voor het aardse, het vrouwelijke. De man komt automatisch met het rationele te leven en voelt zich daar overdag goed bij, kan ook veel dingen daarmee verklaren (het ruizen van de gordijnen, het vliegen van de vogels) ,maar s'nachts komt de andere kant naar boven het aardse, donkere portieken, het vrouwelijke, datgene wat niet met de ratio kan worden bevat en verklaard, maar wel met diepe wortels in zijn wezen is ingegroeid. De zaag kan de boom misschien omzagen, maar de wortels blijven waar ze zitten.
lebo124
een poging:
de zaag staat voor het element lucht, oftewel de ratio , oftewel het mannelijke,meestal wordt daar het zwaard voor gebruikt (ook een scherpe natuur). De boom staat voor het aardse, het vrouwelijke. De man komt automatisch met het rationele te leven en voelt zich daar overdag goed bij, kan ook veel dingen daarmee verklaren (het ruizen van de gordijnen, het vliegen van de vogels) ,maar s'nachts komt de andere kant naar boven het aardse, donkere portieken, het vrouwelijke, datgene wat niet met de ratio kan worden bevat en verklaard, maar wel met diepe wortels in zijn wezen is ingegroeid. De zaag kan de boom misschien omzagen, maar de wortels blijven waar ze zitten.
lebo124
Geplaatst: 07 feb 2008 09:44 am
Lebo, ik vind je poging origineel maar dat jouw uitleg goed is vind ik niet waarschijnlijk.
Alleen de eerste regel al: "een man kwam met een zaag te leven"
duidt op een plotselinge gebeurtenis in het leven van de man. En dat is het zich bewust worden van de ratio niet, dat gaat geleidelijk.
Boom als vrouwelijk symbool is ook niet waarschijnlijk, hij staat meestal voor mannelijkheid. "Een vrouw als een boom" hoor je niet veel. Maar ik weet zeker niet zeker dat je geen gelijk hebt, daarvoor zouden we de dichter moeten raadplegen.
Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Lebo, ik vind je poging origineel maar dat jouw uitleg goed is vind ik niet waarschijnlijk.
Alleen de eerste regel al: "een man kwam met een zaag te leven"
duidt op een plotselinge gebeurtenis in het leven van de man. En dat is het zich bewust worden van de ratio niet, dat gaat geleidelijk.
Boom als vrouwelijk symbool is ook niet waarschijnlijk, hij staat meestal voor mannelijkheid. "Een vrouw als een boom" hoor je niet veel. Maar ik weet zeker niet zeker dat je geen gelijk hebt, daarvoor zouden we de dichter moeten raadplegen.
Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Geplaatst: 07 feb 2008 12:56 pm
Pieter
kwam met een zaag te leven... waarom zou dit onverwacht zijn?
Een man kwam met een vrouw te leven... dat interpreteert toch niet dat het plotsklaps gebeurt?
Ik denk dat lebo124 bedoelt dat de man overdag goed kon functioneren en alles rationeel kon bekijken maar 's nachts in bed kwamen de beelden die niet rationeel waren, die meer het gevoel vertegenwoordigden en dit leverde angstgevoelens (huiver) op. De beelden (de boom/het gevoel) wortelden zich en de zaag, ondanks zijn scherpe natuur, kon deze boom niet omzagen.
Dettie
die ook maar een poging doet.
Pieter
kwam met een zaag te leven... waarom zou dit onverwacht zijn?
Een man kwam met een vrouw te leven... dat interpreteert toch niet dat het plotsklaps gebeurt?
Ik denk dat lebo124 bedoelt dat de man overdag goed kon functioneren en alles rationeel kon bekijken maar 's nachts in bed kwamen de beelden die niet rationeel waren, die meer het gevoel vertegenwoordigden en dit leverde angstgevoelens (huiver) op. De beelden (de boom/het gevoel) wortelden zich en de zaag, ondanks zijn scherpe natuur, kon deze boom niet omzagen.
Dettie
die ook maar een poging doet.
Geplaatst: 07 feb 2008 01:54 pm
"De man kwam met een zaag te leven."
Afgaand op de betekenis van de woorden in deze zin:
Voor mij duidt dat niet op een rationele, vantevoren uitgebreid overdachte daad. Het hoeft niet plotsklaps te gebeuren, maar het kan bijvoorbeeld ook zijn dat hij jarenlang al de gewoonte heeft om met die zaag om te gaan, en uit pure gewenning blijkt hij er op een gegeven moment ook nog eens mee te leven. Wat misschien wel helemaal niet de bedoeling was, maar het is nu eenmaal zo gegroeid.
Zoals ik al eerder zei in de woord-voor-woord interpretatie:
'Het overkomt hem, het is niet een bewuste keuze.'
@ lebo
Dank je wel voor je originele kijk op deze zaak.
Voor mij staat het soort interpretatie zoals je hem nu geeft, te ver van de eigenlijke tekst af. Het voelt alsof er meer in de woorden gelegd wordt dan er in te vinden valt.
Maar daarmee kan hij voor jou helemaal goed zijn.
Jan Baeke zegt immers al zelf dat elke lezer(-es) een eigen betekenis aan zijn gedichten toekent, en dat dat prima is.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
"De man kwam met een zaag te leven."
Afgaand op de betekenis van de woorden in deze zin:
Voor mij duidt dat niet op een rationele, vantevoren uitgebreid overdachte daad. Het hoeft niet plotsklaps te gebeuren, maar het kan bijvoorbeeld ook zijn dat hij jarenlang al de gewoonte heeft om met die zaag om te gaan, en uit pure gewenning blijkt hij er op een gegeven moment ook nog eens mee te leven. Wat misschien wel helemaal niet de bedoeling was, maar het is nu eenmaal zo gegroeid.
Zoals ik al eerder zei in de woord-voor-woord interpretatie:
'Het overkomt hem, het is niet een bewuste keuze.'
@ lebo
Dank je wel voor je originele kijk op deze zaak.
Voor mij staat het soort interpretatie zoals je hem nu geeft, te ver van de eigenlijke tekst af. Het voelt alsof er meer in de woorden gelegd wordt dan er in te vinden valt.
Maar daarmee kan hij voor jou helemaal goed zijn.
Jan Baeke zegt immers al zelf dat elke lezer(-es) een eigen betekenis aan zijn gedichten toekent, en dat dat prima is.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Geplaatst: 22 apr 2008 07:41 pm
bron: www.dwaalgasten.nl
Er is iets verontrustends aan om naar deze boom te kijken. Is het een man, een verwarde man die al teveel heeft gezien en de weg kwijt is geraakt? Is het een vrouw die wulps haar rondingen toont, maar tegelijk afstoot door een te grote onbeschaamdheid? Is de boom bezaaid met tumoren? Hij lijkt ook wel met een zaag bewerkt. Geen boom die veel vertrouwen wekt.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
bron: www.dwaalgasten.nl
Er is iets verontrustends aan om naar deze boom te kijken. Is het een man, een verwarde man die al teveel heeft gezien en de weg kwijt is geraakt? Is het een vrouw die wulps haar rondingen toont, maar tegelijk afstoot door een te grote onbeschaamdheid? Is de boom bezaaid met tumoren? Hij lijkt ook wel met een zaag bewerkt. Geen boom die veel vertrouwen wekt.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Geplaatst: 22 apr 2008 08:17 pm
Jouw mooie zinnen zijn bijna een droevig gedicht, Grada. Deze boom zou symbool kunnen staan voor het onzorgvuldig omgaan met de natuur.
Is dat misschien het verontrustende wat jij erin ziet?
Pieter
Grada schreef:
Er is iets verontrustends aan om naar deze boom te kijken. Is het een man, een verwarde man die al teveel heeft gezien en de weg kwijt is geraakt? Is het een vrouw die wulps haar rondingen toont, maar tegelijk afstoot door een te grote onbeschaamdheid? Is de boom bezaaid met tumoren? Hij lijkt ook wel met een zaag bewerkt. Geen boom die veel vertrouwen wekt.
Grada
Jouw mooie zinnen zijn bijna een droevig gedicht, Grada. Deze boom zou symbool kunnen staan voor het onzorgvuldig omgaan met de natuur.
Is dat misschien het verontrustende wat jij erin ziet?
Pieter
Geplaatst: 25 mei 2008 01:32 am
ha Pieter, alsnog dank voor je reactie.
Zeker verontrust me de onzorgvuldigheid in omgang met de natuur, en ik kan me er flink kwaad over maken. Ik ben zeker niet een milieuactivist of 'terug naar de natuur-type', maar respect voor al het levende is wel zo ongeveer mijn diepste aard. Ik hou niet van onzorgvuldigheid of verwaarlozing, negeren of arrogantie; ik hou van zorgzaamheid en zorgvuldigheid en van gelijkwaardigheid. Ook waar het de omgang met de natuur betreft.
Ik zie wat jij zegt ook wel een beetje in deze foto.
Maar dat is niet wat me telkens zo raakt. Het is meer de vorm op zich, denk ik, er zit iets vreemds in, ook iets bijna menselijks. Dat is al raar. En er is een sfeer van verval.
Dat vind ik al met al telkens verontrustend als ik die foto zie.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
ha Pieter, alsnog dank voor je reactie.
Zeker verontrust me de onzorgvuldigheid in omgang met de natuur, en ik kan me er flink kwaad over maken. Ik ben zeker niet een milieuactivist of 'terug naar de natuur-type', maar respect voor al het levende is wel zo ongeveer mijn diepste aard. Ik hou niet van onzorgvuldigheid of verwaarlozing, negeren of arrogantie; ik hou van zorgzaamheid en zorgvuldigheid en van gelijkwaardigheid. Ook waar het de omgang met de natuur betreft.
Ik zie wat jij zegt ook wel een beetje in deze foto.
Maar dat is niet wat me telkens zo raakt. Het is meer de vorm op zich, denk ik, er zit iets vreemds in, ook iets bijna menselijks. Dat is al raar. En er is een sfeer van verval.
Dat vind ik al met al telkens verontrustend als ik die foto zie.
Grada
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Geplaatst: 25 mei 2008 01:53 am
Voor het gemak hier nog eens het gedicht.
De boom die tussenbeide kwam
Een man kwam met een zaag te leven.
Spraakzaam was de zaag niet
en ook kon de man het niet opbrengen
de zaag te omarmen.
Toch was er tussen hen
het zachte zingen van de gordijnen
een wolk die aan het raam voorbijtrekt
en een vogel op de vensterbank,
door beiden waargenomen.
Onverminderd
het geringe dat van dag tot dag voldoende was.
Alleen de nachten brachten donkere portieken
en een onrustige slaap.
Niet de scherpe natuur van de zaag
wierp de man terug uit zijn dromen
maar de huiver van de boom
die in het hoofd van de man was aangeplant.
Wat me momenteel bezig houdt, is die omkering waar ik het ook eerder al over had.
Aan de ene kant is er 'de zaag' als beeld voor iets negatiefs (de scherpte van zijn aard). Maar dat wordt positief, zelfs vertrouwd en prettig. Die 'negatieve' zaag staat het niet in de weg voor de man en 'de zaag' om prettige ervaringen samen te hebben.
Anderzijds is er 'de boom' als beeld voor iets positiefs. Een boom is sowieso een beeld waar de meeste mensen meteen positieve gevoelens hebben. Heel anders dan bij een zaag.
Maar uiteindelijk blijkt hij de oorzaak van de onrust. De boom met zijn 'huiver' gooit de man steeds terug uit zijn rust.
Nu ja, dat eerst maar eens. Morgen misschien verder.
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Laatst aangepast door Grada op 30 mei 2008 12:14 pm, in totaal 2 keer bewerkt
Voor het gemak hier nog eens het gedicht.
De boom die tussenbeide kwam
Een man kwam met een zaag te leven.
Spraakzaam was de zaag niet
en ook kon de man het niet opbrengen
de zaag te omarmen.
Toch was er tussen hen
het zachte zingen van de gordijnen
een wolk die aan het raam voorbijtrekt
en een vogel op de vensterbank,
door beiden waargenomen.
Onverminderd
het geringe dat van dag tot dag voldoende was.
Alleen de nachten brachten donkere portieken
en een onrustige slaap.
Niet de scherpe natuur van de zaag
wierp de man terug uit zijn dromen
maar de huiver van de boom
die in het hoofd van de man was aangeplant.
Wat me momenteel bezig houdt, is die omkering waar ik het ook eerder al over had.
Aan de ene kant is er 'de zaag' als beeld voor iets negatiefs (de scherpte van zijn aard). Maar dat wordt positief, zelfs vertrouwd en prettig. Die 'negatieve' zaag staat het niet in de weg voor de man en 'de zaag' om prettige ervaringen samen te hebben.
Anderzijds is er 'de boom' als beeld voor iets positiefs. Een boom is sowieso een beeld waar de meeste mensen meteen positieve gevoelens hebben. Heel anders dan bij een zaag.
Maar uiteindelijk blijkt hij de oorzaak van de onrust. De boom met zijn 'huiver' gooit de man steeds terug uit zijn rust.
Nu ja, dat eerst maar eens. Morgen misschien verder.
_________________
'Do you think it's a whoozle?'
Laatst aangepast door Grada op 30 mei 2008 12:14 pm, in totaal 2 keer bewerkt
Laatst gewijzigd door Dettie op Za Mar 07, 2009 14:32, 1 keer totaal gewijzigd.
Geplaatst: 25 mei 2008 05:31 am
Grada, wanneer slaap jij?
Nu ik dit gedicht voor de zoveelste keer lees wordt het steeds duidelijker.
Vul voor zaag frigide vrouw in en alles valt op zijn plaats. Hoe hij aan de metafoor komt is niet duidelijk maar in het Vlaams schijnen er associaties te zijn volgens Tiba en Leni. Je kunt wel naar een andere uitleg gaan zoeken maar dan kom je steeds op doodlopende wegen in de doolhof waar Ariadne nooit meer uitkomt .
Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Grada, wanneer slaap jij?
Nu ik dit gedicht voor de zoveelste keer lees wordt het steeds duidelijker.
Vul voor zaag frigide vrouw in en alles valt op zijn plaats. Hoe hij aan de metafoor komt is niet duidelijk maar in het Vlaams schijnen er associaties te zijn volgens Tiba en Leni. Je kunt wel naar een andere uitleg gaan zoeken maar dan kom je steeds op doodlopende wegen in de doolhof waar Ariadne nooit meer uitkomt
.
Pieter
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Geplaatst: 25 mei 2008 06:19 am
Waarop ik weer reageer, zoals ik al eerder deed, waarom is de vrouw frigide. Het kan ook de man zijn die impotent is.
Misschien is de man wel homoseksueel en heeft hij daar problemen mee.
Alleen de nachten brachten donkere portieken
en een onrustige slaap.
Dan komen zijn gevoelens naar boven.
Overdag redt hij het nog met de vrouw te leven maar 's nachts komen de verlangens naar een man naar boven.
Dat zou ook een goede verklaring kunnen zijn van dit gedicht.
Dettie
Waarop ik weer reageer, zoals ik al eerder deed, waarom is de vrouw frigide. Het kan ook de man zijn die impotent is.
Misschien is de man wel homoseksueel en heeft hij daar problemen mee.
Alleen de nachten brachten donkere portieken
en een onrustige slaap.
Dan komen zijn gevoelens naar boven.
Overdag redt hij het nog met de vrouw te leven maar 's nachts komen de verlangens naar een man naar boven.
Dat zou ook een goede verklaring kunnen zijn van dit gedicht.
Dettie
Geplaatst: 25 mei 2008 07:16 am
Dettie, ik denk dat je gelijk hebt. Ik heb die portieken over het hoofd gezien. Als je dit doortrekt naar wat je bij Petorestes (eigen gedichten) hebt geschreven zou dit wel een zeer onthullend gedicht zijn, op verhullende wijze onder woorden gebracht. (Alleen wordt de zaag als metafoor voor de vrouw minder voor de hand liggend)
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Dettie, ik denk dat je gelijk hebt. Ik heb die portieken over het hoofd gezien. Als je dit doortrekt naar wat je bij Petorestes (eigen gedichten) hebt geschreven zou dit wel een zeer onthullend gedicht zijn, op verhullende wijze onder woorden gebracht. (Alleen wordt de zaag als metafoor voor de vrouw minder voor de hand liggend)
_________________
"Hoed u voor de literatuur. Gebruik de woorden die het eerst bij je opkomen" J.P. Sartre
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 0 gasten