Emily Dickinson

Van Remco Campert t/m Jan Ducheyne
PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Emily Dickinson

Berichtdoor PieterD » Zo Feb 21, 2010 02:06

Het lijkt me niet overbodig een dichteres aan de selecte lijst van Leestafel-dichters toe te voegen die dit tenvolle verdient, namelijk de beroemde Amerikaanse dichteres Emily Dickinson. Helaas mogen slechts de originele verzen worden geplaatst en niet de Nederlandse vertalingen ervan waarop een auteursrecht rust. Ik ben geen expert, slechts een bewonderaar en amateur. Ik zal een aantal van haar gedichten plaatsen en van een eigen commentaar voorzien maar vaak ook het commentaar van andere, meer deskundige recensenten en critici, die ik dan steeds zal vermelden.
Wannneer u als lezer bent geïnteresseerd is het aan te bevelen
eerst het een en ander over haar leven te lezen. D.m.v. Google en Wikipedia is uit een vrijwel onbeperkt aantal bronnen te putten.
Recent is door mij gevonden:

http://entertainment.timesonline.co.uk/ ... 013709.ece

Al haar originele gedichten zijn hier te vinden:

http://www.bartleby.com/113/

(met dank aan Librije)

Ik begin met een eenvoudig gedicht.


As if some little Arctic flower
Upon the polar hem-
Went wandering down the Latitudes
Until it puzzled came
The continents of summer-
The firmaments of sun-
To strange, bright crowds of flowers-
And birds, of foreign tongue!
I say, As if this little flower
To Eden, wandered in-
What then? Why nothing,
Only, your inference therefrom!


Emily Dickinson


Dit gedicht is typisch voor ED. Het verhaal van een ijsbloemetje dat vanaf de rand van het poolijs via de breedtegraden naar het warme paradijs zwerft zoals veel vogels bij benadering ook doen. In korte, poëtische zinnetjes zonder opsmuk verteld. Maar het einde is vaak een verrassing bij D. Want als je van dit verhaal hebt kennis genomen, wat doe je er dan mee? Welke conclusie trek je? Daar gaat het om! Welke keuze maak je zelf? Eigenlijk een vraag die we ons zouden moeten stellen na elk goed gedicht en goede roman.
Pieter

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Wo Feb 24, 2010 09:51

Emily Dickinson leefde in het protestantse, puriteinse Massusuchets van de 19de eeuw, een staat met veel dominees en zuivere gelovigen. In veel van haar gedichten komen dan ook religieuze associaties voor, gegrond op Bijbelse verhalen en teksten, en af en toe inspireerde ook de in haar tijd woedende burgeroorlog haar tot bijzondere poëzie. Daarvan later meer.
Eerst een gedicht waarin ze beschrijft dat ze haar aanleg voor poëzie als jong meisje had ontdekt, hoe rijk dat ze daardoor was en hoe vrijmoedig ze ervan werd. (bold).


It was given to me by the Gods
when I was a little Girl-
They gave us presents most-you know-
When we are new-and small.
I kept it in my hand-
I never put it down-
I did not dare to eat-or sleep-
For fear it would be gone-
I heard such words as as ‘Rich’-
When hurrying to school-
From lips at Corners of the Streets-
And wrestled with a smile.
Rich! ‘TwasMyself-was rich-
To take the name of Gold-
And gold to own-in solid bars-
The difference-made me bold-

Emily Dickinson

W kunnen dit gedicht ook verdelen in vier kwatrijnen waardoor het, althans voor mij, nog mooier wordt.

It was given to me by the Gods
when I was a little Girl-
They gave us presents most-you know-
When we are new-and small.

I kept it in my hand-
I never put it down-
I did not dare to eat-or sleep-
For fear it would be gone-

I heard such words as as ‘Rich’-
When hurrying to school-
From lips at Corners of the Streets-
And wrestled with a smile.

Rich! ‘TwasMyself-was rich-
To take the name of Gold-
And gold to own-in solid bars-
The difference-made me bold-

Het rijm was voor ED minder belangrijk. We zien bij haar vaak halfrijm, klinkerrijm en zelfs medeklinkerrijm.
Haar metaforen zijn dikwijls niet meteen te begrijpen, en een toelichting is meestal nodig.
Het talent waarvan ED zich bewust is, wordt hier omschreven als: Rijk? Ik ben rijk! Ik heb goud in mijn bezit!
Ik vind dit prachtig en ontroerend.
Pieter
Laatst gewijzigd door PieterD op Di Mar 02, 2010 14:11, 1 keer totaal gewijzigd.

tiba
Berichten: 585
Lid geworden op: Za Feb 07, 2009 00:58

Berichtdoor tiba » Do Feb 25, 2010 00:21

Een heel mooi initiatief, Pieter, om Dickinson hier te plaatsen.
Jammer dat hier geen vertalingen mogen, jammer voor mij althans, want mijn Engels is heel slecht. Dan is het dubbel moeilijk om de nuances te snappen.
Enkele jaren geleden was hier op LT een item van Dickinson, vooral onder impuls van Jom, met eigen vertalingen van hem (wat nu wss. niet meer mag), daardoor heb ik Dickinson een beetje leren kennen en toen ook "De mooiste van Dickinson" (vertaald door Ivo van Strijtem) gekocht.
Het zou handig zijn als je het nummer van het gedicht erbij plaatste, makkelijker om ergens een vertaling te vinden :oops: . Maar wellicht is dat voor de meeste leestafelaars geen probleem.
Mijn indruk is dat haar gedichten eenvoudig lijken, maar het niet zijn.
Je schrijft:
Haar metaforen zijn dikwijls niet meteen te begrijpen, en een toelichting is meestal nodig.

Zeker voor een leek als ik.

Tiba.

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Do Feb 25, 2010 08:16

Dank je, Tiba. Ik zal zo spoedig mogelijk een wat uitvoeriger inleiding schrijven en daarin ook mijn bronnen vermelden.
Waar nodig zal ik regels van een eigen vertaling voorzien. Pieter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Do Feb 25, 2010 09:22

Hoi Pieter,

Hier iemand die vrij goed Engels kan spreken en schrijven maar bij de gedichten van Emily Dickinson ontgaat me ook de nuance. Het is ook vrij oud Engels, er worden woorden gebruikt die nu niet erg gangbaar meer zijn. (Net als in het Nederlands uit die tijd.
Het zou dus heel fijn zijn als je wat meer toelichting kunt geven bij deze gedichten.

Ik weet niet of een complete vertaling mag omdat de vertaalrechten bij één uitgeverij of vertaler kunnen liggen. Vandaar ook dat buitenlandse gedichten niet rijk vertegenwoordigd zijn op Leestafel, het is namelijk een hele uitzoekerij en daar heb ik momenteel de tijd niet voor.

Dettie

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Do Feb 25, 2010 13:17

Hallo Dettie
Het taalgebruik van ED vind ik nog wel meevallen maar ik maak vaak gebruik van de volgende URL:

http://translate.google.com/translate_t#

Maar ik zal jouw raad in ieder geval opvolgen en steeds van minder gangbare woorden een vertaling geven. Die vertaling neem ik dan over van de vertalingen van Peter Verstegen, (uit zijn boek: Emily Dickinson Gedichten I) ofschoon ik het niet altijd eens kan zijn met zijn vertaling omdat Verstegen er zelf ook gedichten van gemaakt heeft en daardoor beperkt wordt. Zo vertaalde hij het woord bold met boud maar de betekenis van dat woord is in het Nederlands niet zo duidelijk. Het wordt volgens mij tegenwoordig alleen nog gebruikt in de uitdrukking : een boude bewering: volgens mij in de huidige betekenis een bewering waar geen bewijs voor is. ED bedoelde die betekenis zeker niet.
Later meer.
Pieter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Do Feb 25, 2010 13:58

bold is ook 'dik' bij dikgedrukte letters
en bold is ook vermetel, waaghalzerig, stout, gedurfd, brutaal, koen, kloek, dapper, boud, moedig

Ik gebruik deze vaak

http://www.vertaalwoord.nl/

je kunt daar in veel talen een woord invoeren en dan komen ze met diverse vertalingen afhankelijk van de eventueel meerdere betekenissen van een woord

Die googlevertaler kende ik niet, die is ook heel handig, dankjewel voor de link!

Zou ze met -bold- dapper bedoeld hebben? Wat denk jij Pieter?

Dettie

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Do Feb 25, 2010 15:17

Ja, dat geloof ik ook. Ik gebruikte hierboven het woord vrijmoedig, dat is ongeveer hetzelfde. Volgens mij bedoelde dat ze meer zelfvertrouwen kreeg door te ontdekken dat ze "rijk" was door haar talent.
Pieter

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Di Mar 02, 2010 14:08

Over the fence-
Strawberries-grow-
Over the fence-
I could climb-if I tried, I know-
Berries are nice!

But-if I stained my Apron-
God could certainly scold!
Oh, dear,-
I gues if he were a boy-
He’d climb-if he could!


Dit is een van de vele korte gedichtjes van ED. Vaak spelen daar wereldse zaken in, zoals hier de aardbeien, maar opvallend is ook haar vrije verhouding met God. Wel geloof, maar ook twijfel en kritiek. Eerst haar angst voor God als ze haar schort (Apron) bevuild zou hebben. (scold hier te begrijpen als: een standje geven) Dan plaatst ze God in de rol van een jongen. Die zou zelf over het hek zijn geklommen om de aardbeien te plukken, als hij had gekund.
Pieter

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Zo Mar 07, 2010 11:31

Een van de laatste gedichten in de door Peter Verstegen vertaalde bundel is een zeer opmerkelijk gedicht waarin Emily Dickinson verklaart waarom ze niet wilde publiceren; een aantal van haar gedichten verstuurde ze per brief aan bekenden, slechts een paar werden anoniem in een tijdschrift geplaatst op aandringen van de redacteuren daarvan die graag veel meer van haar gedichten hadden gepubliceerd.

Om het gemakkelijker te laten lezen geef ik van een paar minder gebruikelijke woorden de vertaling.

Auction= veiling foul=stuitend Garret=zoldervertrek Parcel=voorraad Grace=genade
Disgrace=ongenade Price=hier te vertalen als: geld



Publication-is the Auction
of the Mind of Man-
Poverty-be justifying
For so foul a thing

Possibly-but We-would rather
From our Garret go
White-Unto the White Creator-
Than invest-Our Snow-

Thought belong to Him who gave it-
Then-to Him who bear
Its Corporeal illustration-Sell
The Royal Air-

In the Parcel-be the Merchant
Of the Heavenly Grace-
But reduce no Human Spirit
To Disgrace of Price-

De eerste twee coupletten zijn heel duidelijk; het tweede en derde bevat in een aantal vrij moeilijke metaforen de redenering dat haar gave, haar dichterlijk vermogen (metafoor: Sneeuw) altijd eigendom blijven van de Witte Schepper (God).
Uit het laatste couplet wordt duidelijk dat ze haar hemelse genade niet tot geld wil verlagen.
Een opmerkelijke opvatting, vooral voor ons, levend in een wereld waar bijna alles om geld draait.
Pieter

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Do Mar 11, 2010 10:53

Hieronder nog een gedicht over hoe ze zichzelf zag in verhouding tot haar dichterlijke gaven.
“Ze sloten mij in Proza op” is het prachtige begin van dit gedicht. Maar, zegt ze, je kunt net zo goed een vogel opsluiten in een vijver, die heeft weinig moeite eruit te komen en hartelijk te lachen, even gemakkelijk als het lachen van een ster. Let ook op het mooie ritme van dit gedicht.


They shut me up in Prose-
As when a little girl
They put me in the Closet
Because they liked me ‘still’-

Still! Could themselves have peeped-
And seen my Brain-go round-
They might as wise have lodged a Bird
For Treason-in the Pound-
Himself has but to will
And easy as a Star
Look down upon Captivity-
And laugh-No more have I-

Emily Dickinson

Pieter

PieterD
Berichten: 505
Lid geworden op: Zo Feb 15, 2009 10:15
Locatie: Den Bosch

Berichtdoor PieterD » Za Mar 20, 2010 20:08

Emily Dickinson maakte ook veel gedichten over de natuur waarvan ik hieronder een van de mooiste plaats, maar er komen er nog meer!
Om het makkelijker te laten lezen geef ik van een paar woorden de vertaling of een toelichting.

1ste strofe: Brussels en Kidderminster zijn kostbare tapijtsoorten. Nay=nee
2de strofe: frugar purse=kleine beurs De armsten konden het betalen.
3de strofe: spicy Yards=geurige stroken sere=kaalte
a mellow Dun=een mat zwartbruin
4de strofe: upholsterer=stoffeerder, aankleder

Of Brussels-it was not
Of Kidderminster-Nay-
The Winds did buy it from the Wood
They-sold it unto me

It was a gentle price
The poorest-could effort
It was within the frugal purse
Of beggar-or of Bird-

Of small and spicey Yards-
In hue-a mellow Dun-
Of Sunshine-and of Sere-Composed-
But principally- of Sun-

The wind-unrolled it fast-
And spread it on the ground-
Upholsterer of the Hills-is He=
Upholsterer- of the Pond-

Pieter

ariabench
Berichten: 1
Lid geworden op: Ma Okt 10, 2016 15:54

Re: Emily Dickinson

Berichtdoor ariabench » Ma Okt 10, 2016 16:01

I like this woman, I have read a lot of information on such a theme! check http://bigpaperwriter.com/blog/emily-dickinson-essay for more facts about Emily Dickinson!

sara167
Berichten: 1
Lid geworden op: Wo Mar 13, 2024 04:17

Re: Emily Dickinson

Berichtdoor sara167 » Wo Mar 13, 2024 04:18

Good site! I really love how comfortable it is on my eyes. I'm wondering how I can be notified every time there's a new post. dordle

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Re: Emily Dickinson

Berichtdoor Dettie » Wo Mar 13, 2024 08:14

sara167 schreef:Good site! I really love how comfortable it is on my eyes. I'm wondering how I can be notified every time there's a new post.


That is not possible.

Dettie


Terug naar “Gedichten C-D”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 7 gasten