Rainer Maria Rilke - Der Panther

Leestafelleden vertalen gedichten uit het Duits
Lezer100
Berichten: 154
Lid geworden op: Do Aug 05, 2010 10:35
Locatie: Vlaanderen
Contact:

Rainer Maria Rilke - Der Panther

Berichtdoor Lezer100 » Do Aug 26, 2010 11:07

Der Panther

Im Jardin des Plantes, Paris

Sein Blick ist vom Vorübergehn der Stäbe
so müd geworden, daß er nichts mehr hält.
Ihm ist, als ob es tausend Stäbe gäbe
und hinter tausend Stäben keine Welt.

Der weiche Gang geschmeidig starker Schritte,
der sich im allerkleinsten Kreise dreht,
ist wie ein Tanz von Kraft um eine Mitte,
in der betäubt ein großer Wille steht.

Nur manchmal schiebt der Vorhang der Pupille
sich lautlos auf -. Dann geht ein Bild hinein,
geht durch der Glieder angespannter Stille -
und hört im Herzen auf zu sein.


Rilke, Neue Gedichte (1902-03)

Vertaling door Lezer100

De panter

In de tuin der planten, Parijs

Zijn blik is door het voorbijgaan van de staven
zo moe geworden, dat hij niets meer ziet.
Het lijkt hem, als of er duizend staven zijn,
en achter duizend staven, het grote niet.

De zachte gang van de gezwinde sterke treden,
die zich om de kleinste ronde wentelt,
is als een dans van kracht om een midden,
waarin bedwelmd een machtige wil nog heerst.

Slechts af en toe schuift het scherm voor de pupillen
geluidloos open -. Dan glijdt een beeld naar binnen,
dring door de stilte der gespannen leden -
in houdt in het hart op te bestaan.


Lezer100

PS Ik vind dit een prachtige beschrijving van de gevoelens van een in de wildernis geboren dier, dat nu gevangen zit achter tralies, tot meerdere eer en nieuwsgierigheid van het "intelligentste" dier, de mens.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Do Aug 26, 2010 13:49

Sorry lezer 100 maar ik vind de eerste zin lelijk vertaald

Zijn blik is door het voorbijgaan van de staven...

Het lijkt alsof de staven voorbij komen in plaats van de panter die langs de tralies loopt

Ook vind ik persoonlijk dat je een rijmend gedicht ook rijmend moet vertalen.

Stäbe
hält
gäbe
Welt

Jij hebt:
staven
ziet
zijn
niet

Schritte
dreht
Mitte
steht

Jij hebt:
treden
wentelt
midden
heerst

Dat kan niet vind ik persoonlijk. En dat is ook het moeilijke van poëzie vertalen lijkt mij.
Een vriend van mij is vertaler en niet de woorden vertalen is zo moeilijk maar de zinnen zo plaatsen dat het gedicht hetzelfde gedicht blijft, inclusief rijm.

Hier staat een vertaling van dit gedicht, vertaald door Peter Versteegen, op rijm.

http://www.inspiratiesite.nl/rilke.html

Dettie

Lezer100
Berichten: 154
Lid geworden op: Do Aug 05, 2010 10:35
Locatie: Vlaanderen
Contact:

Berichtdoor Lezer100 » Do Aug 26, 2010 14:36

Dettie schreef:Ook vind ik persoonlijk dat je een rijmend gedicht ook rijmend moet vertalen.

Een vriend van mij is vertaler en niet de woorden vertalen is zo moeilijk maar de zinnen zo plaatsen dat het gedicht hetzelfde gedicht blijft, inclusief rijm.
Dettie


Dit is inderdaad het moeilijkste aan het vertalen van gedichten, Dettie. Zelf heb ik de neiging om het rijm al eens op te offeren aan een goed klinkende versregel.

Er zijn bovendien zeker gemakkelijker gedichten om te vertalen. Ik had ook al een paar vertalingen van dit gedicht gelezen, en dan wordt de uitdaging nog groter natuurlijk. Maar je hebt gelijk. Het kan zeker beter.

Lezer100

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Aug 27, 2010 14:16

Je mag het ook zeggen als je het niet met me eens bent hoor Lezer100!
Wie weet denk je, probeer jij het maar eens.
Ik weet nu al dat ik weken bezig zou zijn om de juiste worden te vinden en dan nog weet ik niet of het me zou lukken.

Groet
Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Aug 27, 2010 16:16

De zachte gang van de gezwinde sterke treden,
die zich om de kleinste ronde wentelt,
is als een dans van kracht om een midden,
waarin bedwelmd een machtige wil nog heerst.


-geschmeidig- betekent niet gezwind volgens mijn woordenboek maar lenig, buigzaam.

de gezwinde sterke treden klinkt ook vreemd. Je gebruikt hier het meervoud van trede.
Treden als zelfstandig naamwoord... zijn traptreden, of treden van een ladder.
Je gebruikt hier treden als een zelfstandig naamwoord maar in het gedicht is het een werkwoord.
Sterke tred kan wel.

Dit staat in mijn woordenboek:

tred de; m -en stap, gang: met vaste ~
tre·de de; v(m) -n, tree de; v(m) -s, treeën; treetje sport ve ladder; deel ve trap, bordes enz.
tre·den trad, h, i getreden
1 met de voet drukken op: een gebod met voeten ~ negeren, niet naleven
2 lopen, gaan: in het huwelijk ~ trouwen; in bijzonderheden ~ die noemen; (ve rivier) buiten zijn oevers ~ overstromen

-Kreis- is volgens datzelfde woordenboek cirkel, kring, blok, kanton, gezelschap

Ronde is naar mijn gevoel iets anders dan kring of cirkel.
Volgens mijn andere woordenboek is het:
ron·de de; v(m) -s, -n
1 rondgang (door een patrouille) om te zien of alles in orde is: de ~ doen
2 (sp) omtrek, lengte ve baan: een ~ voor zijn
3 (sp) deel ve wedstrijd of toernooi: de volgende ~ halen
4 (wielersp) wegwedstrijd door een plaats, gebied, provincie of land 5 deel ve min of meer aaneengesloten reeks besprekingen, beleidsmaatregelen: bezuinigingsronde

(sp) = sport betreffend

Misschien moet je iets meer tijd nemen om te vertalen?

Dettie

Lezer100
Berichten: 154
Lid geworden op: Do Aug 05, 2010 10:35
Locatie: Vlaanderen
Contact:

Berichtdoor Lezer100 » Vr Aug 27, 2010 18:48

Ik ga zeker mijn vertaling nog eens grondig bekijken, Dettie, en rekening houden met je opmerkingen.

Lezer100

Lezer100
Berichten: 154
Lid geworden op: Do Aug 05, 2010 10:35
Locatie: Vlaanderen
Contact:

Berichtdoor Lezer100 » Do Sep 02, 2010 12:30

Dettie schreef:Zijn blik is door het voorbijgaan van de staven...

Het lijkt alsof de staven voorbij komen in plaats van de panter die langs de tralies loopt.

Dettie


Jouw indruk is correct, Dettie, en het staat ook zo letterlijk in de Duitse tekst. Het is als het ware een beeld van een bevroren levende panter, die levenloze staven/stangen aan zich ziet voorbijglijden. Door één woordje te veranderen in het eerste vers van de vertaling ("van" door "aan") wordt dit beeld omgedraaid, en krijg je een actieve levende panter, die langs de omheining van zijn kooi loopt. De vertalingen die ik gelezen heb
- en die vind je hier :

http://nl.wikipedia.org/wiki/Rainer_Maria_Rilke
http://karlijngroet.web-log.nl/karlijngroet/2006/08/panters.html
http://www.cubra.nl/adhaansrilke/16rilke.htm

en de door jou aangebrachte vertaling van Peter Verstegen) -

vertalen ofwel vanuit de versteende panter, of vanuit de bewegende panter.

Vertaling door Lezer100 (versie 2, strofe 1)

De panter

In de tuin der planten, Parijs

Zijn blik is door het voorbijgaan van de stangen
zo moe geworden, dat hij niets meer ziet.
Het lijkt, als houden duizend stangen hem gevangen,
en achter duizend stangen, het grote niet.



Vertaling door Lezer100 (versie 3, strofe 1)

De panter

In de tuin der planten, Parijs

Zijn blik is door het voorbijgaan aan de staven
zo moe geworden, dat hij niets meer ziet.
Het lijkt, of duizend staven hem omgaven,
en achter duizend staven, het grote niet.



Vers 3 is ook een mooi voorbeeld van een binnenrijm.

Lezer100

Lezer100
Berichten: 154
Lid geworden op: Do Aug 05, 2010 10:35
Locatie: Vlaanderen
Contact:

Berichtdoor Lezer100 » Do Sep 02, 2010 12:35

Dettie schreef:[i]-geschmeidig- betekent niet gezwind volgens mijn woordenboek maar lenig, buigzaam.

Akkoord.

Dettie schreef:Dit staat in mijn woordenboek:

tred de; m -en stap, gang: met vaste ~
tre·de de; v(m) -n, tree de; v(m) -s, treeën; treetje sport ve ladder; deel ve trap, bordes enz.
tre·den trad, h, i getreden
1 met de voet drukken op: een gebod met voeten ~ negeren, niet naleven
2 lopen, gaan: in het huwelijk ~ trouwen; in bijzonderheden ~ die noemen; (ve rivier) buiten zijn oevers ~ overstromen


Formeel gebruikt kan trede ook stap of pas betekenen.

Dettie schreef:-Kreis- is volgens datzelfde woordenboek cirkel, kring, blok, kanton, gezelschap

Ronde is naar mijn gevoel iets anders dan kring of cirkel.
Volgens mijn andere woordenboek is het:
ron·de de; v(m) -s, -n
1 rondgang (door een patrouille) om te zien of alles in orde is: de ~ doen
2 (sp) omtrek, lengte ve baan: een ~ voor zijn
3 (sp) deel ve wedstrijd of toernooi: de volgende ~ halen
4 (wielersp) wegwedstrijd door een plaats, gebied, provincie of land 5 deel ve min of meer aaneengesloten reeks besprekingen, beleidsmaatregelen: bezuinigingsronde


Daar valt iets voor te zeggen, maar ik ben er nog niet volledig uit.

Dettie schreef:Misschien moet je iets meer tijd nemen om te vertalen?
Dettie


Volledig mee eens. Zeker als je begint te wijzigen en te schrappen.

Lezer100


Terug naar “Duitse poëzie”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 5 gasten