Anna Enquist* (nee)

van Jan Eijkelboom t/m Luuk Gruwez
Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:31

Geplaatst: 17 feb 2005 03:08 pm

Ik heb hier nu de dichtbundel De tussentijd bij me (geleend) en Niemand staat er niet in. Deze bundel werd geschreven n.a.v. de dood van haar dochter. Heb nadien even gegoogled. Haar dochter overleed op 3 augustus 2001. Het gedicht Niemand vond ik in een tijdschrift van 2000. Conclusie: het kan niet over haar dochter gaan.



Maar.... het had gekund.

Ik lispelde ongehoorde kinderwoorden

verpletterde ons met een grote vuist
tegen het ellendig plaveisel


vandaar dat ik het dacht

dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:32

Geplaatst: 17 feb 2005 04:53 pm

Dettie schrijft:

Maar.... het had gekund.

Ik lispelde ongehoorde kinderwoorden

verpletterde ons met een grote vuist
tegen het ellendig plaveisel

vandaar dat ik het dacht



Het had inderdaad gekund, en ik dacht dat ik verkeerd zat...

alleen dat "plaveisel" deed me achteraf nog twijfelen want deed me toch wel erg denken aan die voor Herman de Conick fatale stoep in Lissabon.

Zo zie je maar dat het vaak toch beter is dat je de context kent waarin een gedicht geschreven werd (ook gericht tot Dario ;) ).

Groetjes.Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:33

Geplaatst: 08 mrt 2005 05:38 pm

Binnen

Straathoek waar zij niet staat,
fietser die haar rug leent, ademloze
stilte van haar telefoon. Zij verschijnt
mij in het missen. Zoeklichten
richt ik op de buitenkant.

Geef op. Laat gaan.

Binnen hangt zij met heel haar gewicht
in mijn voeten, klauwen haar vingers
om mijn slokdarm. Strak
achter mijn wangen spant zij
een breiwerkje van ijzerdraad.


Anna Enquist
uit: De tussentijd, De Arbeiderspers, 2004

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:34

Geplaatst: 17 mrt 2005 01:53 pm

Ik weet niet of ik het mag zeggen maar ik vind haar andere gedichten mooier. Deze over haar dochter zijn wel toegankelijker maar het is háár verdriet. Weet niet zo goed hoe ik het zeggen moet...
Zij is in deze gedichten haar persoonlijke verdriet aan het verwerken en in haar andere gedichten zit het universele wat ik juist zo mooi vind.
Liefde, de tijd die verstrijkt enz.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:34

Geplaatst: 17 mrt 2005 06:31 pm Onderwerp: Reageer met quote Bewerk/Verwijder dit bericht Meld post Verwijder dit bericht Bekijk het IP van deze gebruiker
Ik geloof dat ik je mening niet deel, Bernadet.
Een gedicht als Essentie van het missen is tegelijk persoonlijk maar ook heel universeel. Even prachtig als haar andere gedichten.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:35

Geplaatst: 17 mrt 2005 07:00 pm

Ik weet niet of ik het mag zeggen maar ik vind haar andere gedichten mooier. Deze over haar dochter zijn wel toegankelijker maar het is háár verdriet. Weet niet zo goed hoe ik het zeggen moet...



Je mag alles zeggen lijkt me,
Wat jij zegt was ook precies de kritiek in de recenties die ik las.

En ik snap ook wel wat je bedoelt....het is veel expleciter en persoonlijker (in haar persoonlijke situatie geschreven) dan haar andere gedichten en daarooor is er veel minder ruimte voor het zoeken naar de grote universele thema s, en wat ze precies bedoelt te zeggen (wat juist zo leuk is bij Enquist)

Maar ik vind het zelf toch wel erg mooie gedichten...
het wekt bij mij wel een bepaalde ontroering.
En heeft heeft iets heel integers, het is uit noodzaak geschreven en dat voel je.

Groetjes,
Wil

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:36

Geplaatst: 17 mrt 2005 08:30 pm

ja dat zeg je mooi Wil. Het is uit noodzaak geschreven en dat voel je.
Ik krijg het gevoel dat het van haar privé is, daar heb ik niets bij te zoeken, dat het haar rouwproces is. Het is te privé.
Ik vind de gedichten ook wel mooi maar wat zo specifiek is aan haar gedichten ontbreekt hier. Deze gedichten zijn veel meer naar binnen (haarzelf) gericht terwijl haar andere gedichten meer uitdragen.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:37

Geplaatst: 26 mrt 2005 11:14 am

En alles staat weer op de site

http://www.poezie-leestafel.info/anna-enquist

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:37

Geplaatst: 12 aug 2005 08:55 pm

Onlangs nog onder vrienden een gesprek gehad over poëzie en over Enquist. Bij deze nog een gedicht uit haar bundel "De tussentijd", over het verlies van haar dochter. "Een menigte" is het aanvangsgedicht van de bundel. Een poging, denk ik, om haar verdriet universeel te maken, niet alleen zij heeft/had te maken met zo'n verlies...

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:38

Geplaatst: 12 aug 2005 09:04 pm

Een menigte

Verbaasd merkte de moeder
dat zij een menigte werd.

Binnen enkele dagen was het
gebeurd, bleek zij uiteengevallen
in een waaier van vrouwen.

De weerloos-blije liep daar
van haar geheugen te genieten;

de verslagene, die snel op weg
wilde naar welke dood dan ook;

de trieste die er niets van begreep,
die alleen zachte vlindervleugels

tegen de wangen van het kind
zag slaan, onophoudelijk. Rond

het groepje stormde de furie,
pamfletten en woedende brieven

in de handen. Achteraan ging
de wanhoopsmoeder die al maanden
de kapper niet had gezien.

Hoe hen te hoeden, te zorgen dat elk
de voeten in dezelfde richting sleept?

Ons is iets overkomen, kan ze zeggen,
wij zijn de menigte die moeder heet.

En zij die in de verte aan het water
staat, en wenkt, is een van ons.

Anna Enquist
uit: De tussentijd, De Arbeiderspers 2004

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:38

Geplaatst: 13 aug 2005 09:03 am

Is dit ook een gedicht naar aanleiding van de dood van haar dochter Tiba?
Ik vind het erg mooi, knap zoals ze weet te zeggen hoe iedereen anders reageert op iets vreselijks.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:39

Geplaatst: 13 aug 2005 09:18 am

Inderdaad Dettie. Komt uit de bundel De tussentijd die geheel daaraan is gewijd. Er staan prachtige dingen in. Zal er nog wel wat uit citeren.
Ik was nog even terug aan het scrollen in dit item en las dat zowel jij als Will die gedichten minder vinden dan haar voorgaande.
Ik ben het er nog steeds niet mee eens.. ;) .

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:43

Geplaatst: 13 aug 2005 09:32 am

Ik vind de gedichten wel mooi maar het is eigenlijk voor een specifieke groep, het is háár rouwverwerking dat ze deelt met de andere moeders. Haar andere gedichten zijn meer naar buiten gericht. Ik vind haar gedichten over haar dochter haast té privé. Bijna of je stiekem snuffelt in haar spullen zal ik maar zeggen. Het zijn gedichten voor een selecte groep mensen. Ik hoop dat ik me duidelijk weet te maken.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:43

Geplaatst: 13 aug 2005 09:36 am

Jja, je maakt het wel duidelijk. Maar dat is toch het geval bij heel wat gedichten waar het over verlies of afscheid of dood gaat...
Die zijn gewoonlijk heel privé, en er zijn prachtige bij.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:44

Geplaatst: 13 aug 2005 09:40 am

ja dat is zo, maar vaak is dat één gedicht en niet een hele bundel. Maar nogmaals ik vind ze wél mooi maar zo persoonlijk dat ik me er bijna onbehaaglijk bij voel.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:45

Geplaatst: 17 feb 2006 04:38 pm

Ik moet een gedichtenbundel samenstellen en al die gedichten analyseren voor school (ja, daar heb je er weer zo een die hulp nodig heeft...) 'Essentie van het missen' vond ik heel aangrijpend. Ze brengt zo goed haar gevoelens onder woorden en weet dat zo over te brengen dat je het zelf als het ware voelt. Ik wou dit gedicht dan ook aan mijn bundel toevoegen. Met het analyseren ben ik begonnen, maar het blijkt toch wat lastiger te zijn dan ik dacht.

Wat bedoelt 'men' nou precies met: het missen zelf is de kern van het gemis. En waarom ontkent ze het?

En de regels: 'Ze reed weg met mijn goud, mijn geluk in haar fietstas'. Ik dacht eerst dat het een voorwerp zou zijn, maar dan lees je het nog een keer en toen dacht ik dat zij het gewoon was, de dochter is het goud en haar geluk. Maar waarom komt die fietstas er dan bijkijken?

Kunstgrepen en beeldspraak moet ik natuurlijk ook bespreken. Ik kan het enjambement bijvoorbeeld wel benoemen (alle strofes op 1 na) maar waarom ze dat doet en wat het effect er nou van is vind ik erg moeilijk.

Ze schrijft ook twee keer 'linkshandige', zou ze er een reden voor hebben? Een kenmerk (vrij onbelangrijk toch) van haar dochter dat ze mist, ook al is het maar een klein iets. Ook noemt ze spiegel en spiegelbeeld, zou dat betekenen dat ze haarzelf in haar zo herkent, en dat de spiegel nu leeg is, ze is er niet meer, en ook een stukje van haar zelf is nu verdwenen. Zoiets? Of ga ik nu te ver :roll:

Ik moet ook nog een verklaring geven voor de strofenindeling en wat de functie van de witregels is.. Een soort pauze geeft het niet aan want de zinnen zijn vaak nog niet afgelopen voordat de volgende strofe komt. Ik weet verder eigenlijk ook niet wat voor functies witregels nog meer kunnen hebben.

Ik hoop dat jullie met mij mee willen denken... alvast bedankt,

groetjes Janine

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:46

Geplaatst: 17 feb 2006 05:07 pm

Essentie van het missen

Ik mis de linkshandige, schitterend
spiegelbeeld naast mij aan tafel, ik mis

haar tot brakens toe, dagelijks. Het is
de kern van het gemis, het missen zelf,

zegt men. Dat zal ik, met gestrekte
hals, fijntjes ontkennen. Dat zal ik

schuimbekkend tegenspreken. de tijd
is een ruimte, je bent altijd bij haar,

zegt men. Ik kijk in de lege spiegel.
Geleerde onzin, schandalige troost.

Ze reed weg met mijn goud, mijn geluk
in haar fietstas, hief haar smalle hand

en verdween tussen de weiden. De kern
van gemis laat mij koud, geen wijsgerige

held gaat mij helpen. Ik mis
het vlees, haar linkshandige lichaam.

Anna Enquist, De tussentijd, uitgeverij de Arbeiderspers.

Ik heb het gedicht hier gekopieerd van de vorige bladzijde.
Ik kom er straks op terug.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:46

Geplaatst: 17 feb 2006 11:57 pm

Ik probeer wat uitleg/bedenkingen/vragen bij dit gedicht te geven.

Ik mis de linkshandige, schitterend
spiegelbeeld naast mij aan tafel, ik mis

haar tot brakens toe, dagelijks


Volgens mij was haar dochter echt linkshandig --> als ze naast elkaar aan tafel zitten zijn ze dus elkaars spiegelbeeld (als de moeder rechtshandig is).
Ik denk dat dit allemaal concrete feiten zijn uit de dagdagelijkse werkelijkheid.
"ik mis haar tot brakens toe"... de dichteres is er zo ziek van dat ze echt moet braken. Haar lichaam is totaal overstuur door de vreselijke dood van haar dochter.

Het is
de kern van het gemis, het missen zelf,

zegt men. Dat zal ik, met gestrekte
hals, fijntjes ontkennen


Iets moeilijker. Ik denk dat ze weigert om te abstraheren, om te filosoferen. Ze heeft geen boodschap aan alle getheoretiseer eromheen.

"het missen zelf" "het is de kern van het gemis"
wat heeft men aan zo'n boodschap als men een kind verloren heeft? Wat ze nu mist is haar kind dat er niet meer is: haar lichamelijke aanwezigheid en al de rest is onzin.

de tijd
is een ruimte, je bent altijd bij haar,

zegt men. Ik kijk in de lege spiegel.
Geleerde onzin, schandalige troost
.

Geen woorden kunnen troosten, geen theorieën. Men zegt dat ze altijd bij haar is.... wat heeft ze eraan? In de realiteit is het anders.
"Ik kijk in de spiegel"
Misschien letterlijk te nemen: Ik kijk in de spiegel en zie alleen mezelf?
Ik zie hoe verlaten ik ben?
In elk geval kan geen psychologische uitleg haar nu helpen, ook al is ze zelf psychotherapeute.

Ze reed weg met mijn goud, mijn geluk
in haar fietstas


Het eerste deel heb je zelf al verklaard, Janine

"in haar fietstas"
Haar dochter kwam volgens mij om het leven door een ongeval met de fiets (maar dit kun je toch nog even opzoeken op het net).

Volgens mij gaat heel dit gedicht over de concrete werkelijkheid van het verlies. Er staat hier werkelijkwat er staat. De dichteres mist de lichamelijke aanwezigheid van haar dochter, zelfs, en misschien in het bijzonder haar linkshandigheid. Wellicht werd daarover gepraat, of misschien was dát nu juist een detail waarvan ze hield of haar nu schrijnend voor ogen stond en dat ze weer tot leven wou roepen. Geen theorieën of filosofieën helpen daarbij. Een dichter kan dat alleen maar proberen te verwoorden, en dat is voor haar waarschijnlijk ook een deel van het verwerkingsproces.

Dit is maar hoe ik het zie, Janine. Ik hoop dat je hiermee verder kunt.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:47

Geplaatst: 18 feb 2006 01:54 pm

Bedankt, u (of je) heeft me zeker op een aantal dingen gewezen.

Janine

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:47

Geplaatst: 20 feb 2006 03:47 pm

Ik ben bijna klaar met dit gedicht. Ik zit alleen nog met het enjambement. De regels worden afgebroken terwijl de zin nog doorloopt. Kan iemand daar het effect van bedenken? Het hoort zo te zijn dat het gedeelte op de volgende regel de nadruk krijgt. Ik zie daar in dit gedicht alleen niet helemaal het nut van... misschien bedoelt Enquist er ook wel niets mee, dat kan natuurlijk ook nog ;)

groetjes,
Janine

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:48

Geplaatst: 20 feb 2006 04:54 pm

Ik zal eens kijken, Janine of ik daar iets zinnigs kan bij bedenken ;) .

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:49

Geplaatst: 20 feb 2006 05:02 pm

Moeilijke vraag janine, ik ben al de hele tijd aan het denken. Het helpt wel als je het hardop leest. Ik kom er nog op terug, tenzij Tiba al het zinnige al verteld heeft ;)
Ik vond erg bijzonder te lezen over de linkshandige, het spiegelbeeld, op zo'n manier had ik het helemaal niet gezien.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:49

Geplaatst: 20 feb 2006 06:35 pm

Volgens mij wekt een enjambement altijd een zekere spanning op:
de versregel wordt afgebroken maar je bent verplicht gauw door te lezen want de zin is niet af!
(Volgens mij heb je een heel kleine minieme pauze en dan weer ineens vaart doordat je perse wil verder lezen.) Daardoor komt inderdaad vaak de nadruk op het tweede deel te liggen.

Heer kunstig is dat bijvoorbeeld in het eerste enjambement:
ik mis...haar tot brakens toe.

"tot brakens toe" is een heel sterke uitdrukking die door het enjambement nog wordt versterkt; de nadruk ligt daar inderdaad ook op.
En die wordt nog versterkt doordat het enjambement doorloopt in de tweede strofe: er is nog verhoging van de spanning door de witregel ertussen (voilà, nu heb je ook iets over witregels).

Heel bijzonder vind ik ook de plaats van het woordje "haar". Normaliter zou dat onmiddellijk na "ik mis" staan, want het is het voorwerp ervan en er dus nauw mee verbonden.
Doordat het in de volgende versregel wordt geplaatst , bovendien in de volgende strofe (weer witregel ertussen) én het ook nog het eerste woord van regel en en strofe is, krijgt dit heel bijzondere nadruk.
Niet verwonderlijk want het gehele gedicht draait om "haar".

Dat zal ik ...schuimbekkend tegenspreken heeft volgens mij helemaal hetzelfde effect.

Tweemaal een enjambement van "zegt men"... kom ik later op terug
Misschien denk je verder mee Janine? Dat zou fijn zijn...

Groetjes. tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:50

Geplaatst: 02 mrt 2006 12:32 pm

Sorry dat ik niet eerder gereageerd heb, maar ik kwam de link net pas weer tegen. Ik heb intussen alle 20 gedichten af. Ik heb nog even gekeken naar dit gedicht en heb er nog wat aan toegevoegd. Volgens mij bedoelt ze het volgende met 'men zegt' op de volgende regel: Buitenstaanders hebben altijd een mening klaar liggen, en zeggen mooie woorden om de pijn te verzachten. Ze weten alleen niets van het echte verdriet af, wat het precies is weet men niet. Daarom verwerpt ze al die verzachtende woorden ook.
Bedankt in ieder geval voor de hulp, en ook voor het wijzen op de witregel! :D

groetjes!

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Vr Mei 01, 2009 10:50

Geplaatst: 02 mrt 2006 11:05 pm

Veel succes met je twintig gedichten, Janine.
Met je verklaring van 'men zegt' zit je wel goed, denk ik.
Dit is overigens de eerste keer dat ik een verklaring voor een witregel geef, al registreer ik die ergens wel bij het lezen van een gedicht (lijkt me momenteel wel "in" als ik de vragen van scholieren lees).
Enjambementen vallen me altijd wel op (verklaren is iets anders) en ook punctuatie.
Waar zet iemand een punt? En waarom ? Of intrigerender: geen punt, bv. op het einde van een gedicht. Kleine dingetjes die me soms opvallen bij het lezen van een gedicht.
Ooit hoop ik daarover een boom op te zetten.

Groetjes. Tiba.


Terug naar “Gedichten E-F-G”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 13 gasten