bericht aan de reizigers uitleg gevraagd

Diverse leden leggen gedichten uit en uitleg hoe je zelf gedichten kunt schrijven
Cath1
Berichten: 3
Lid geworden op: Vr Mei 28, 2010 16:45

bericht aan de reizigers uitleg gevraagd

Berichtdoor Cath1 » Vr Mei 28, 2010 18:07

Hallo iedereen,

Laatst kwam ik dit mooie gedicht van Ingmar Heytze tegen en op een of andere manier bleef het in mijn hoofd hangen. Is er een van jullie die mij misschien kan helpen met de gedachte die erachter zit? Ik weet dat Ingmar last heeft (gehad?) van reisangst, en dat dat hier deels in terugkomt, maar ik zou graag wat visies van anderen willen horen! hier volgt het gedicht :
bericht aan de reizigers
[/i]they open and close you
then they talk like they know you
they don't know you
Joni Mitchell


er zit een zee in mij en dat ben ik.
ik heb mezelf al tien jaar niet gezien
wanneer ik naar mij toe reis, keer ik
halverwege onverrichter zake terg.
iemand zegt dat ik er eindelijk eens
om zou moeten huilen, maar waar
laat een zee zijn tranen? iemand
anders is jaloers. hij zegt: jij hebt
tenminste een verhaal. schuim
drijft door zijn blikveld. ik herhaal:
de zee heeft geen verhaal

er zit een verre stad in mij. Daar
moet ik heen. Maar alles is zo lang
geleden en misschien, als ik er ben,
loop ik wat rond, zie niets, herken
geen mens en huilt mijn heimwee
even hard. Er ligt een land in mij,
daar kon ik vroeger reizen maar het
werd te klein, het ligt in groene tegels
tussen asfaltwegen, ieder plein onder
de hemel is zo leeg, ik waai steeds
weer terug naar huis

De tijd, de zee, de stad, het land,
de hemel en de pleinen zijn er
dag en nacht, ik moet eens lekker
weg in eigen hoofd maar altijd reis
ik met mezelf mee en ik ben klaar
met het gedrein: niet in de trein,
niet met de bus, alleen naar
Halverwege Onverrichter Zake
en terug - niemand kan zo groots
vergaan als ik. Er zit een zee
in mij en ik verdrink.

bundel : schaduwboek houding (2005) uitgeverij podium

alvast heel erg bedankt!

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Mei 29, 2010 07:49

Even snel maar ik kom er nog op terug.

De titel verwijst naar het gedicht van Jan van Nijlen

Bericht aan de reizigers


dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.

Zit rustig en geduldig naast het open raam:
gij zijt een reiziger en niemand kent uw naam.

Zoek in 't verleden weer uw frisse kinderogen,
kijk nonchalant en scherp, droomrig en opgetogen.

Al wat ge groeien ziet op 't zwarte voorjaarsland,
wees overtuigd: het werd alleen voor u geplant.

Laat handelsreizigers over de filmcensuur
hun woordje zeggen: God glimlacht en kiest zijn uur.

Groet minzaam de stationschefs achter hun groen hekken,
want zonder hun signaal zou nooit één trein vertrekken.

En als de trein niet voort wil, zeer ten detrimente
van uwe lust en hoop en zuurbetaalde centen,

blijf kalm en open uw valies; put uit zijn voorraad
en ge ondervindt dat nooit een enkel uur te loor gaat

En arriveert de trein in een vreemdsoortig oord,
waarvan ge in uw bestaan de naam nooit hebt gehoord,

dan is het doel bereikt, dan leert gij eerst wat reizen
betekent voor de dolaards en de ware wijzen...

Wees vooral niet verbaasd dat, langs gewone bomen,
een doodgewone trein u voert naar 't hart van Rome.

In 1931 afzonderlijk verschenen als rijmprent
In 1934 gebundeld in Geheimschrift
In 1964 in Verzamelde gedichten 1903-1964Uitg. v. Oorschot

En hier staat de hele tekst van Joni Mitchell (het komt uit Down to you)

http://jonimitchell.com/music/song.cfm?id=108

Misschien helpt het al een stukje verder maar ik kom nog op dit gedicht terug.

Bedoel je met visie, wat wij in het gedicht zien? Of wil je uitleg hebben?



Groet
Dettie
die ook wel benieuwd is wat jouw eigen visie op dit gedicht is.

-

Cath1
Berichten: 3
Lid geworden op: Vr Mei 28, 2010 16:45

Berichtdoor Cath1 » Za Mei 29, 2010 12:55

Hoi Dettie,

Heel erg bedankt voor je snelle reactie!
Met visies, nouja, bedoelde ik meer de gedachte erachter die jullie erin zien.
Ik kreeg zelf een beetje het gevoel dat het ging over iemand die zichzelf ontstijgt, die groeit, maar zijn ware ik niet echt kan laten zien?
Het gedicht van Jan van Nijlen gaat meer over de weg die je nog af moet leggen, terwijl in het gedicht van Ingmar Heytze het meer over het verleden gaat, dacht ik tenminste. In dat lied van Joni Mitchell kan ik ook niet echt verdere verwijzingen vinden.
Ik weet niet of het een duidelijke uitleg is, maar ik kom er zelf niet helemaal uit.

Groetjes,
Cath

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Mei 29, 2010 14:52

Hier een stuk tekst uit een column van Ingmar Heytze


Vanochtend zat ik rechtop in mijn bed –ik was naar zee geweest in een droom. Dat is geen wereldschokkend thema om van te dromen, zeker niet in een week waarin het nieuws bestond uit goed gedocumenteerde foltering en vernedering, gedwongen seks met dieren en onthoofding (terzijde: al deze uitingen van menselijke waanzin zijn natuurlijk niet nieuw– het is alleen maar relatief nieuw dat het allemaal digitaal kan worden gefotografeerd en gefilmd, en dat het vervolgens een kwestie is van drie muisklikken voordat iedereen met een internetaansluiting kan meegenieten).
Ik weiger om dit soort beeldmateriaal werkelijk tot me te laten doordringen, anders durf ik niet meer te slapen en nooit meer te dromen. En toch is het voor mij nog schokkender om te ontwaken uit een droom waarin ik aan zee was. Ik houd namelijk heel erg veel van de zee, maar ik heb haar al negen jaar niet meer gezien (wat mij betreft is de zee een vrouw). Zo lang heb ik al last van de reisfobie waardoor ik onherroepelijk ten prooi val aan de zwaarst mogelijke paniek, wanneer ik veel langer dan een kwartier de stad uit loop of rijd.

In theorie zou ik best naar Japan kunnen, als er een manier van reizen bestond waarmee de afstand Utrecht–Tokio in vijftien minuten zou kunnen worden geslecht. Welk vervoermiddel ik gebruik, doet er niet toe voor het ontstaan van de paniek –mijn actieradius wordt voornamelijk bepaald door de afstand die ik er in dat kwartier mee kan afleggen. Op de fiets haal ik Bilthoven wel, te voet kom ik ongeveer halverwege en op de scooter kan ik zonder al te veel moeite naar betoverende bestemmingen als Houten, Odijk en Nieuwegein. Het klinkt waarschijnlijk te stumperig voor woorden, maar ik ben al blij dat ik tegenwoordig een kilometer of twaalf de stad uit kan. Alleen: waar mijn trouwe Vespa me tegenwoordig ook allemaal brengt, de zee is nog altijd onverteerbaar ver weg.

Nu zijn veel mensen gefascineerd door mijn reisfobie. Dat probeer ik ze niet kwalijk te nemen, want de meeste mensen bedoelen het goed. Ik heb er al heel wat uren vermoeiende conversatie op zitten. De een wil je genezen, de ander wil dat je toegeeft dat je een simulant bent, de derde wil het verhaal over zijn eigen angsten kwijt, een vierde wil dat je Landmark gaat doen, een vijfde probeert je een zelfhulpboek aan te raden.
Mijn angst lijkt wel wat op de zee –iedereen ziet er iets anders in, en alles wat mensen er in zien zegt veel over hun eigen karakter, maar weinig over de angst zelf.

[...]

Ik heb op hun verzoek een kaartje getekend van mijn hoogstpersoonlijke ‘Groot Utrecht’, met andere woorden, van het gebied waar ik me per scooter doorheen kan bewegen. Ik zou er ook nog een stukje over schrijven, maar dat is er niet van gekomen.

In de krant stond dat de gemeente vele vierkante meters groen wil opofferen voor de bouw van 8000 woningen in het gebied dat ik sinds het tekenen van dat kaartje ben gaan beschouwen als mijn Groot Utrecht. Zolang ik nog niet naar de kust kan verhuizen om dit toekomstige gekkendorp van baksteen en beton te ontvluchten, ben ik daar tegen.

De hele column staat hier

http://www.aorta.nu/buitenwonen/01/column.htm

Eigenlijk legt hij in deze column (geschreven in 2004) zijn eigen gedicht uit.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Mei 29, 2010 15:25

er zit een zee in mij en dat ben ik.
ik heb mezelf al tien jaar niet gezien
wanneer ik naar mij toe reis, keer ik
halverwege onverrichter zake terg.
iemand zegt dat ik er eindelijk eens
om zou moeten huilen, maar waar
laat een zee zijn tranen? iemand
anders is jaloers. hij zegt: jij hebt
tenminste een verhaal. schuim
drijft door zijn blikveld. ik herhaal:
de zee heeft geen verhaal


Heytze zegt het al in zijn column. Hij heeft de zee al jaren niet gezien.

Maar wat Heytze in dit gedicht ook zegt is er zit een zee IN mij en dat ben ik.
In zijn column zegt hij dat hij houdt van de zee. De zee is hij.
Een ander zegt bijv. winkelen dat ben ik, winkelen hoort bij mij.
Maar Heytze is de zee. De zee hoort bij hem en hij hoort bij de zee. Maar wanneer hij naar de zee reist slaat de angst toe. Hij komt er niet... Hij kan niet bij zichzelf komen.

Iemand zegt dat hij er eindelijk eens om zou moeten huilen.
Die zin roept vragen op. Moet hij eindelijk eens huilen omdat hij die fobie heeft? Moet hij huilen omdat hij de zee niet kan zien? Echt belangrijk is het antwoord niet, het gaat erom dat hij eens moet huilen. Dat zou goed zijn voor Heytze vindt die iemand.
Maar Heytze zegt in feite. Ik zit al zo vol tranen er kunnen geen tranen niet meer bij. (waar laat een zee zijn tranen) Hij zit al vol zout water (tranen) Hij heeft al zoveel gehuild, eens kun je niet nóg meer huilen.

Iemand anders is jaloers. Heytze heeft tenminste een verhaal!
Schuim drijft door het blikveld van diegene. Met andere woorden die iemand ziet het niet goed. Ziet niet dat bij Heytze het schuim al aan de lippen staat.
Schuim kan ook schuimbekken van kwaadheid betekenen, van de jaloerse persoon. Je kunt dus twee kanten met dat schuim op volgens mij.
Heytze herhaalt, hij heeft geen verhaal. (Heytze noemt zichzelf de zee)

er zit een verre stad in mij. Daar
moet ik heen. Maar alles is zo lang
geleden en misschien, als ik er ben,
loop ik wat rond, zie niets, herken
geen mens en huilt mijn heimwee
even hard. Er ligt een land in mij,
daar kon ik vroeger reizen maar het
werd te klein, het ligt in groene tegels
tussen asfaltwegen, ieder plein onder
de hemel is zo leeg, ik waai steeds
weer terug naar huis


Ook dit staat al in de column.

Opvallend is dat Heytze zichzelf niet een stad noemt zoals hij bij de zee wel doet.
Er leeft een stad in hem, hij teert op herinneringen aan die stad. Maar wat als hij daar eindelijk weer eens zou zijn? Dan herkent hij denkelijk niets meer en zal hij vol heimwee naar de vroegere stad die hij kende rondlopen.
Er ligt een land in Heytze. Ik vermoed dat hij Nederland bedoeld.

Daar kon hij door reizen maar het werd te klein schrijft Heytze.
Niet het land zelf werd te klein maar wel de wereld waar Heytze zich in durft te bewegen. Door zijn fobie is het land te klein geworden. Hij durft zelf niet verder weg te gaan en blijft daardoor in zijn kleine 'landje'.

het ligt in groene tegels
tussen asfaltwegen, ieder plein onder
de hemel is zo leeg, ik waai steeds
weer terug naar huis


Beetje moeilijk vind ik dit. Ik vermoed dat hij de stroken groen bedoelt die je ziet als je bijv. in een vliegtuig zit en van boven op Nederland kijkt.
Met Ieder plein onder de hemel is zo leeg. bedoelt hij denkelijk dat hij daar alleen met zijn angst is, misschien heeft hij pleinvrees, hij moet terug naar (het veilige) huis.

De tijd, de zee, de stad, het land,
de hemel en de pleinen zijn er
dag en nacht, ik moet eens lekker
weg in eigen hoofd maar altijd reis
ik met mezelf mee en ik ben klaar
met het gedrein: niet in de trein,
niet met de bus, alleen naar
Halverwege Onverrichter Zake
en terug - niemand kan zo groots
vergaan als ik. Er zit een zee
in mij en ik verdrink.

Ik denk dat dit laatste deel dan wel duidelijk is.
Hij durft alleen op zijn scooter, per fiets of lopend te reizen.
Hij weet dat het zo is en is klaar met het gedrein (in z'n hoofd) Niet meer piekeren over wel of niet met bus, trein (dan heeft hij geen controle over het afbreken van zijn reis maar moet verder tot de volgende halte) Hij gaat gewoon niet meer met de bus en de trein! Geen gedrein daar meer over.

Hij weet dat het niet goed is, eigenlijk zou hij moeten blijven vechten, blijven proberen met die bus en trein te gaan doen maar hij accepteert nu dat hij het niet durft en stopt met proberen, ook al is het een nederlaag op zichzelf. Prachtig als volgt geschreven...

niemand kan zo groots
vergaan als ik. Er zit een zee
in mij en ik verdrink.

dettie
die de wijsheid niet in pacht heeft en hoopt dat als je het niet met me eens bent of iets anders denkt dat ook mledt.

-

Cath1
Berichten: 3
Lid geworden op: Vr Mei 28, 2010 16:45

Berichtdoor Cath1 » Zo Mei 30, 2010 12:28

Hoi Dettie,

Heel erg bedankt voor je uitleg! Volgens mij komt het wel aardig overeen met wat ik erover dacht. Alleen bij het stuk over: de zee heeft geen verhaal,
kan je dat ook niet als volgt zien:

Voor mensen van buiten af ziet de zee er erg angstaanjagend uit, altijd in beweging, en als een soort eindeloosheid. Dus dat de zee een verhaal heeft. Terwijl je de zee ook kan zien als een steeds dezelfde beweging van eb en vloed, en iets dat bijna nooit opeens een andere weg ingaat. Dus meer als een gewoonte, en niet echt een levensverhaal. En dat dat dan weer wordt weergegeven met het "schuim drijft door zijn blikveld."Wat jij ook al vertelde.

nouja, in ieder geval heel erg bedankt, vooral voor al die extra informatie!
groetjes,
Cath1


Terug naar “Uitleg gedichten”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 3 gasten