Het hoe en wat van poëzie (zelf poëzie schrijven)

Diverse leden leggen gedichten uit en uitleg hoe je zelf gedichten kunt schrijven
Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Het hoe en wat van poëzie (zelf poëzie schrijven)

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:35

Geplaatst: 22 apr 2005 01:50 pm

Een toelichting op het schrijven en de beoordeling van poëzie.

Lees verder....

http://www.poezie-leestafel.info/het-ho ... van-poezie

Miranda Mei

Laatst aangepast door Dettie op 17 aug 2005 08:23 am, in totaal 1 keer bewerkt
Laatst gewijzigd door Dettie op Zo Feb 01, 2009 15:55, 1 keer totaal gewijzigd.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:36

Geplaatst: 22 apr 2005 04:08 pm

Een artikel naar mijn hart, Miranda.
Er staan heel veel ware dingen in zoals over het samenvoegen van woorden. Mooi en waar.

Het doet me plezier dat je aanraadt om ook buitenlandse dichters te lezen. Volledig akkoord dus. Daarom plaats ik hier ook regelmatig gedichten (in vertaling) van buitenlandse dichters.
Ben net begonnen met Ernst Jandl. Leer zelf veel bij!

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:37

Geplaatst: 28 jun 2005 10:38 am

Over moderne poëzie en het belang ervan, over het lezen en begrijpen heb ik, vooor jongeren van 14-20 jaar ongeveer, een boek geschreven. Het heet 'Je gevoel voor woorden / woorden voor je ge voel' (Jongbloed 2OO5). m'n doel ermee was te kijken of je bij je volwassenworden ook wat 'hebt' aan gedichten.. Ik vond van wél. Misschien is het iets voor deze site?

Lambert Wierenga.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:37

Geplaatst: 28 jun 2005 04:10 pm

Ik heb even de beschrijving erbij gezocht

Er zijn niet zoveel mensen die gedichten lezen. Zeker jongeren hebben een hoge drempel om eraan te beginnen. Sanne en Karen, twee meiden van 13 en 15 jaar, vroegen hun opa, Lambert Wierenga, wat je eraan hebt om een gedicht te lezen... Zo ontstond er een e-mailcorrespondentie tussen hen. Hij mailde hen afzonderlijk regelmatig een gedicht met zijn uitleg en interpretatie. Van een aantal bekende en minder bekende gedichten – van Kopland, Gerhardt, Wilmink, Carmiggelt en anderen – laat Wierenga stap voor stap zien hoe woorden, zinnen, vorm en inhoud met elkaar samenhangen. Hij besteedt aandacht aan de taal, woordgebruik en ritme, en ook aan de sfeer die een gedicht ademt en het gevoel van geheimzinnigheid, droefheid, weemoed of liefde dat door het gedicht bij de lezer wordt opgeroepen. Zo ontdekt de lezer hoe verrassend de gewone werkelijkheid eruit kan zien in een gedicht, en hoe een gedicht kan helpen bij het verkennen en het verwoorden van belangrijke persoonlijke, religieuze en emotionele ervaringen.

Hier is het te bestellen
http://www.postorderboekhandel.nl/object/447/

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:38

Geplaatst: 28 jun 2005 04:15 pm

Beste Lambert,

Bedankt voor de tip. Ik wilde dat ik zo'n opa had gehad.
Bij mij op school kreeg je het gevoel dat poëzie toch wel iets heel speciaals was, je mocht niet afwijken van de gangbare uitleg. Discussie was niet mogelijk.
Daardoor heb ik jaren gedacht dat gedichten niets voor mij waren.
Pas hier bij leestafel heb ik poëzie herontdekt en beleef er nu erg veel plezier aan.
Ik heb deze maand eigenlijk al een beetje teveel aan boeken gekocht maar ik denk dat ik volgende maand uw boek ga bestellen.

Groet
Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:39

Geplaatst: 29 jun 2005 07:50 pm

In mijn opinie is het lezen, uit elkaar halen, weer in elkaar zetten, enz. van een gedicht een activiteit die uit verschillende stappen bestaat.
Grofweg samengevat:

stap 1: de techniek
Vragen als
"wat is de vorm van het gedicht ?" Het kan een sonnet zijn, maar ook uit strofen van twee regels bestaan distichon), het kan een ballade zijn ... het kunnen vierregelaars zijn (quatrijnen) of drieregelaars (terzienen).

Rijmt het gedicht?
Eindrijm, alliteratie, of is het "vrij" , dwz zonder echt rijmschema, als het rijmt dan is het toeval. Oudere gedichten rijmen meestal. Maar soms wordt een echt rijmschema ergens pardoes onderbroken.
Ik zal daar wel eens een voorbeeld van plaatsen, hoewel ik dan moet uitwijken naar het Duits van Ingeborg Bachmann.

Hoe zit het met de interpunctie, het gebruik van leestekens zoals dubbele punt, gedachtenstreepje, komma enz.

Hoe lees je het (zonder naar de inhoud te vragen) ook wel het ritme genoemd.
Hier komen de antieke Grieken me te hulp met het ritme van de jambe, de trochee en de anapest. Spreek je het woord "jám-be" goed uit dat voel je meteen het ritme (beklemtoond, niet beklemtoond). Jambe is voor mij persoonlijk een echt wandeltempo en dat heeft ook betekenis voor het begrijpen van de inhoud.

Tussenstap: als je deze kenmerken hebt verzameld, lees het gedicht dan een paar keer hardop voor.

stap 2: de inhoud

Begin met de titel. Die is eigenlijk bedoeld als samenvatting van de inhoud in een of een paar woorden.
Neem dan zinnen in het gedicht die niet zo voor de hand liggen.
Een voorbeeld uit Wiegelied van Arie van den Berg, waar je de volgende zinnen kunt lezen (het gedicht is door mij op de site geplaatst)

maar als je denkt dat je het weet, blijkt alles anders
(dit is volgens mij de kernzin van het gedicht), geillustreerd door:

geen naam verkleint het raadsel van de dingen

wat namen weigert wil zichzelf zijn

,zo is dit leugenliedje deken voor jouw lippen, (let hier ook op de overgang van het ene setje regels, (distichon) naar het andere)

Lees het gedicht dan op z'n minst nog een paar keer waarbij je je langzaam realiseert wat de dichter je wil zeggen.
Dat is heel persoonlijk, het is geënt op je persoonlijke situatie, je gevoelens, maar zeker niet op je opleidingsniveau en/of kennispeil.
Dat wil zeggen: Iedereen kan gedichten lezen en mooi vinden, maar het kost wel moeite en tijd.
Soms kun je op internet besprekingen van gedichten vinden, zoals op deze mooie site.

Jammer genoeg zijn de meeste mensen in deze tijd van snelheid, oppervlakkigheid en vluchtigheid niet meer in staat te voelen waar de echte menselijke waarden te vinden zijn.
Wil je aan deze tijdgeest ontsnappen, lees dan gedichten!

André
_________________
een gedicht is het voertuig van mijn gevoel

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:40

Geplaatst: 30 jun 2005 12:37 pm

Lees het gedicht dan op z'n minst nog een paar keer waarbij je je langzaam realiseert wat de dichter je wil zeggen.


Ik denk dat dit het allerbelangrijkste is Andre.
Rustig een gedicht diverse keren lezen, dan gaat het 'spreken'.
Zo werkt het bij mij tenminste.

Ik zal daar wel eens een voorbeeld van plaatsen, hoewel ik dan moet uitwijken naar het Duits van Ingeborg Bachmann


Ik heb een tijdje geleden Ingeborg Bachmann op t.v. gezien en was diep onder de indruk, je zou me daar een groot plezier mee doen.
Weet jij of haar gedichten vertaald zijn?
Ik kon niets vinden namelijk

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:41

Geplaatst: 17 aug 2005 08:24 am

Het hoe en wat van de poëzie staat nu in het archief

http://www.poezie-leestafel.info/het-ho ... van-poezie

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:41

Geplaatst:

Ik weet niet wat het is maar Ingeborg Bachman raakt een snaar bij mij. Het is zo ongelooflijk mooi wat ze schrijft.
Dankjewel andre!

Ik heb eens een uitzending gezien van dode dichters???? Daar was Ingeborg Bachman in met een zeer (lang) filosofisch gedicht. Zo prachtig, de tranen stonden in m'n ogen. Ook door de bezielde manier waarop ze het voorlas. Vreemd dat er zo weinig over haar bekend is (voor zover ik weet)

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:41

Geplaatst: 23 aug 2005 07:06 pm

Ik weet zeker dat ik gisteren nog een gedicht van haar in handen gehad heb (op zoek naar gedichten over Irak, Iran etc.), ik zoek nog wel terug waar. Ik wil beslist meer van deze dichteres lezen.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:42

Geplaatst: 24 aug 2005 09:30 am

Beste Miranda,

Wat prachtig, hoe ontspannen , licht, en toch ter zake.
Is dat niet de definitie van “klasse” ? Licht en diep ?
De toon, de begrijpelijkheid, de begrijpendheid,
een echte handleiding – maar dan op z’n hoofs.
Ik kan me niet van het woord van Nietzsche ontdoen :
een “vadetecum” van de poëzie.

En bij inleidingen tot de poëzie net als tot de liefde moet je
tactvol en omzichtig zijn.
Het is van een porselein om niet zonder handschoenen vast te nemen.

De kwestie van vorm en inhoud, van lichaam en geest,
heb je zo mooi aangesneden, zonder kleverige of smeuïge randjes.
Hoe deed je dat ?

Maar ik dacht ook aan het woord van Paul Valéry :
“ Est poète celui auquel la difficulté inhérente au vers donne des idées.”
(Letterlijk: ) Dichter is deze aan wie de moeilijkheid eigen aan verzen gedachten geeft.
( Ik vind dat het centrale mysterie der dichtkunst.)
Ach, het biedt zoveel stof tot nadenken en discussie...

Alleen de pijn ontbreekt een beetje, vind ik.

Gg

PS
Hoe ijdel het dichtersras ook is,
een dichter schrijft nooit voor zichzelf alleen, denk ik,
de muze kijkt mee over de linkerschouder,
op de rechterschouder wankelt en helt de wereld met alle lezers erop vervaarlijk over.

Laatst aangepast door Jom op 24 aug 2005 01:53 pm, in totaal 1 keer bewerkt

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:43

Geplaatst: 24 aug 2005 09:39 am

een dichter schrijft nooit voor zichzelf alleen, denk ik,
de muze kijkt mee over de linkerschouder,
op de rechterschouder wankelt en helt de wereld met alle lezers erop vervaarlijk over


Mooi gezegd, Jom... en ik ben het ermee eens, ik denk dat dit voor het grootste deel van de dichters geldt.

Groetjes Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:44

Geplaatst: 26 aug 2005 10:12 am

l.wierenga@home.nl schreef:Over moderne poëzie en het belang ervan, over het lezen en begrijpen heb ik, vooor jongeren van 14-20 jaar ongeveer, een boek geschreven. Het heet 'Je gevoel voor woorden / woorden voor je ge voel' (Jongbloed 2OO5). m'n doel ermee was te kijken of je bij je volwassenworden ook wat 'hebt' aan gedichten.. Ik vond van wél. Misschien is het iets voor deze site? Lambert Wierenga.


En het boek heb ik vandaag binnengekregen, het ziet er goed uit met zeer duidelijke uitleg van gedichten zo te zien.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:45

Geplaatst: 26 aug 2005 01:33 pm

Het is erg leuk gedaan.
Een grootvader die met zijn kleinkind mailt en in die mails gedichten uitlegt. In blokjes staat af en toe een reactie samengevat van het kleinkind, die het bijvoorbeeld anders ziet. En opa gaat daar dan ook weer op in. Heerlijk boek, erg liefdevol geschreven zowel naar zijn kleinkind als naar de poëzie toe.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:46

Geplaatst: 29 sep 2005 06:43 pm


De kwestie van vorm en inhoud, van lichaam en geest,
heb je zo mooi aangesneden, zonder kleverige of smeuïge randjes.
Hoe deed je dat ?


Hallo Jom,

Dank je wel voor je mooie compliment aangaande mijn artikel.

Ik schrijf zelf sinds een jaar of vijf poëzie, heb een bundel in eigen beheer uitgegeven en publiceer mijn gedichten vaak op de internetsite van de NCRV, genaamd 'DichtTalent'.

Daar plaatsen ook veel beginnende dichters hun werk. We merkten als meer ervaren schrijvers dat zij vaak nog geen handen en voeten konden geven aan wat ze schreven en de vraag rees of iemand in begrijpelijke taal iets kon vertellen over poëzie. Die handschoen heb ik opgepakt, en ik heb geprobeerd niet meteen te verzanden in al te technische details. Er zijn genoeg literatuurboeken die de verschillende dichtvormen beschrijven voor degenen die daar graag iets meer over willen leren.
Aankomende dichters die zich daarvoor interesseren vinden daar vanzelf hun weg in. Het ging mij ook om de mensen die veel plezier beleven in hun pogingen om poëzie te schrijven, maar die zich dan toch na het schrijven afvroegen of het wel poëzie was waar ze mee bezig waren. :wink:

De pijn van de poëzie zit in de poëzie zelf.

groet,


Miranda Mei

http://mirandamei.hetschrijvertje.be

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:47

Geplaatst: 07 jan 2006 08:26 pm

Nu ik er toch ben nog een gedicht waar veel tijd in kruipt wil je het doorgronden. Het hoort eigenlijk bij Esther Jansma thuis (sorry Dettie) maar ik vind het een goede illustratie van hoe het eenvoudige van de aardappel tot het ingewikkelde van "het donker van de kast die mijn hoofd is" kan evolueren.
Prachtig, toch.....

Esther Jansma: Aardappelkunde

Het was laat en het ging over de waarheid.
Essenties vind je in het kleinste meest gewone
zei iemand, zelfs een aardappel heeft zwaartekracht

het grootste wat ik deed in mijn leven tot dusver
was niet schreeuwen maar dag zwaaien, dagdag naar alles
wat verdween en begon, doden, kinderen, alles

verandert nu eenmaal, de thermodynamica stelt
dat chaos de regel is, alles beweegt
voortdurend van gaaf naar voor altijd kapot

hieruit leidt men het bestaan van de tijd af, vandaar
ook dat wuiven van mij, van ons – correctie
tot dusver is onzin, het verleden bestaat niet

vroeger is een gedachte, een maaksel, een aanschaf
dus ik heb niets moedigs gedaan, ik heb alleen
zojuist in het donker van de kast die mijn hoofd is

getast naar het vermeende eeuwige vanzelf
van vandaag gekochte knollen en daar dacht ik iets bij
wat ik nooit eerder bij precies datzelfde dacht.

Uit: Alles is nieuw, Uitgeverij de Arbeiderspers 2005

André
_________________
een gedicht is het voertuig van mijn gevoel

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Feb 01, 2009 15:48

Geplaatst: 07 jan 2006 08:44 pm

Dit is een prachtig gedicht. Tegelijk concreet en filosofisch!

het verleden bestaat niet

vroeger is een gedachte,


Om over na te denken.


En ook:waarom zegt een archeologe dat?
Ze heeft het vaak over het belang van "dingen", "voorwerpen" (zoals kleren e.d). Lijkt me in de lijn van een archeologe te liggen.

In dit gedicht zet ze het begrip "tijd" op de helling: er is geen verleden...

Wil ze afstand doen van alles wat ze ooit heeft geleerd?

Ik moet erover nadenken en kom er later op terug.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Zo Mar 29, 2009 11:49

Een artikel Van Iris van de Casteele getiteld <b>Inspiratiebronnen van de dichter</b> toegevoegd

http://www.poezie-leestafel.info/het-ho ... van-poezie

---


Terug naar “Uitleg gedichten”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 13 gasten