Krijgskunst.
Verluierde gedichten en andere vuurpauzes.
Brigitte Spiegeler
De titel van deze bundel maakt al direct een driedubbele betekenissalto, immers ze verwijst naar de kunst van het vechten,
naar de kunst om problemen te tackelen en naar de Zen methodes om boven Jan te blijven in het dagelijks leven d.m.v.
boogschieten, vechten, zwaardvechten etc.
Op de achterflap lezen we: 'Door archaïsche woorden en/of fragmenten uit strategische teksten te vermengen met moderne
begrippen, ontstaan taferelen die aan Goya's Gruwelen van de oorlog doen denken.
Boertige scènes van Rabelais, de molens van Cervantes, ze verschijnen als vanzelf voor het geestesoog, wanneer je deze
gedichten leest.'
Het is duidelijk: Spiegeler schuwt de pretenties niet. Gelukkig is er (achterflap) ook plaats voor Marktplaats. En ze zal
gebruik gaan maken van' politiek en juridisch jargon.'
Of Spiegeler de pretenties waarmaakt is dan natuurlijk de vraag. De cocktail van juridisch, politiek jargon, Marktplaats en
verheven beelden, zal die gaan werken? Ik heb af en toe twijfels:
Daarvoor is soms het taalgebruik nog iets te stroef.
Ik geef een voorbeeld uit Zeker het bestaan:
Goed ter tale
heb je niet in de hand
zelftwijfel ook niet
Bovendien moet het nog
wat liggen uitzweten (...)
Behalve het archaïsche begin (daar had Spiegeler ons voor gewaarschuwd) zegt de dichteres niet zo veel. De twijfel en een
gelikt taalgebruik moeten nog rijpen?(uitzweten?)
Onhandig, maar vooral ook gekunsteld samengevat. Niet zo heel erg want het is een debuut, Spiegeler begint dus net.
De vijand zal zichzelf kwetsbaar moeten tonen
Je hebt rechte benen
moeilijk traplopen
of buigzaam zijn
limpide
Hij is compleet
geen anarchist
is ook uit de mode
Prettig wantrouwen
hopend op een slecht geheugen
Vrouwen en kinderen
vertellen ze liever niet
wat ze precies doen
Het woord limpide (Etymologisch woordenboek) kan staan voor:
Begrijpelijk, helder, doorzichtig, inzichtelijk, klaar of overtuigend. In geen van deze betekenissen kan ik het woord plaatsen
in dit gedicht. Wel leuk is het begin (eerste drie regels) waarin de hoofdpersoon wordt geschetst als een stijve hark. En hij
vertelt later niet of hij getrouwd is of niet. Kortom een flinterdun gedicht met een moeilijk woord, dat ons op het verkeerde
been moet zetten. Maar het werkt maar ten dele, daarvoor is het te geconstrueerd. Betekent het dat er in deze bundel
geen goede gedichten staan? Nee, zeker niet!
Wat een sterk gedicht vind ik bijvoorbeeld het volgende vers:
Op andermans grond
Overdag zie je de gaten
de bergen, de wolken
de regenboog doorsnijdt het landschap
driemaal al vandaag
Zou dat iets betekenen
op vrijdag de dertiende?
Ze zullen uitgeput zijn
's Nachts omkransen de bomen
kronkelwegen
de koets doorkruist het landschap
Koolzuur is zwaar
regen of niet?
Verdamping stimuleert
ze zullen uitgeput zijn.
Een mooi gelaagd gedicht zonder rare afleidende constructies. De regenboog uit de eerste strofe tegenover de regen in de
tweede. De bomen omkransen kronkelwegen, mooi!
En vooral het relativerende van vrijdag de dertiende in de eerste strofe. Een vraagteken met een glimlach. Er staan
meer van deze fraaie verzen in de bundel. Zoals het mooie vers Prinsjesdag, het fraaie
Fashion Statement en Subtiel:
Subtiel
Uitrusten door afwezigheid
onverstoorbaar
Im Englischen Garten
verwaaid als paardenbloem
Geluid zwelt aan steelse blikken
missen en raken
ze roeren je hier tot perenmoes
vast houdbaar
tenminste veertien dagen
gepasteuriseerd
uitgeslapen.
Kortom ondanks een beetje Spielerei is hier wel degelijk een begenadigd dichteres opgestaan, die alleen nog wat worstelt
met haar stijl, maar zeker van zich zal laten horen!
Brigitte Spiegeler is naast dichteres ook beeldend bezig en advocaat.
ISBN 978-90-6265-872-5 Gebrocheerd 80 pagina's uitg: In de Knipscheer
© Karel Wasch, 26 februari 2015