Middeleeuwse liefdeslyriek

Gedichten op thema
Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Middeleeuwse liefdeslyriek

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:28

Geplaatst: 22 mei 2004 09:18 am

Middeleeuwse liefdeslyriek,

Naar aanleiding van het mooie artikel van Dettie over Hendrik van Veldeke, had ik het idee een item te openen met middeleeuwse liefdesgedichten. Ik hoop dat die in de smaak vallen.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:29

Geplaatst: 26 mei 2004 02:51 pm

Jaaa Tiba, ze staan er op! Ik vond van een vers (noem je het vers?) waarvan jij een gedeelte had opgestuurd het hele vers. Ook vond ik nog een vers van Den Hertog van Brabant.
Ik vind dit leuk!!! Heb een beetje een zwak voor die Middeleeuwse teksten. Dit is dus pure verwennerij voor mij.
Ik heb thuis het boek handgeschreven wereld, dat gaat helemaal over die tijd met prachtige afbeeldingen (kwijl, kwijl)

Kijk op de site

http://www.poezie-leestafel.info/mideeu ... fdeslyriek

Groetjes
Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:30

Geplaatst: 26 mei 2004 05:02 pm

Heerlijke gedichten Dettie,

Liefdesgedichten blijven toch universeel! Daarbij valt me op hoe bepaalde beelden of uitdrukkingen ook nu niet zouden misstaan (eventueel wat aangepast).
Een uitdrukking al "uw eigen wil ik zijn" (in het gedicht: mijn hert heeft altijd verlangen), zie ik ook nog mogelijk in hedendaagse poëzie.
Anderzijds kan ik me niet voorstellen dat iemand nu nog zou schrijven: ik ben wilder dan het wildste konijn!
Interessant toch, die gelijkenissen en die verschillen!
Heel leuk ook dat je het vervolg van het gedicht hebt gevonden.
Groetjes. Tiba.

P.S. 1. In dat boek van jou staat vast en zeker het bekendste middeleeuwse gedicht: "Egidius, waer bestu bleven?" Dat mag hier zeker niet ontbreken. Als je het niet hebt, geef dan een seintje.
2. Ik stuur nog wat op. Tot later.

--

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:30

Geplaatst: 26 mei 2004 07:08 pm

Nee in dat boek van mij staat dat niet. Het gaat meer om de geschiedenis van het boek. Er wordt verteld hoe die prachtige handgeschreven boeken gemaakt werden maar ook vernietigd werden omdat de taal te verouderd was of om dat het ketters was, of.... om een zoom van een mantel met het papier te verzwaren. Hoe de boeken gemaakt werden, hoe lang men er aan werkte enz. enz. Echt schitterend om te lezen en te zien!

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:31

Geplaatst: 26 mei 2004 07:27 pm

Egidiuslied

Egidius, waer bestu bleven?
Mi lanct na di, gheselle mijn.
Du coors die doot, du liets mi tleven!

Dat was gheselschap goed ende fijn,
Het sceen teen moeste ghestorven sijn.
Nu bestu in den troon verheven,
Claerre dan der zonnen scijn:
Alle vruecht es di ghegheven.

Egidius, waer bestu bleven?
Mi lanct na di, gheselle mijn.
Du coors die doot, du liets mi tleven!

Nu bidt vor mi, ic moet noch sneven
Ende in den werelt liden pijn.
Verware mijn stede di beneven!
Ic moet noch zinghen een liedekijn;
nochtan moet emmer ghestorven sijn.

Egidius, waer bestu bleven?
Mi lanct na di, gheselle mijn.
Du coors die doot, du liets mi tleven!

Anoniem uit het Gruythuyse Handschrift
(Middeleeuws dagboek van de liefde, 1995, Fox Editions)

Ik heb ook nog een gedicht van Hendrik van Veldeke gevonden.
Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:32

Geplaatst: 27 mei 2004 02:27 pm

Ik vond een modernere uitvoering Tiba.
Toch is dat Middeleeuws veel mooier!

EGIDIUS WAAR BEN JE GEBLEVEN

Egidius, waar ben je gebleven?
Ik mis je, mijn vriend.
Je koos de dood, je liet mij 't leven.

De vriendschap was goed en fijn,
maar de dood moest bij jou zijn.
Nu ben jij op de troon verheven
omstraald door zonneschijn.
Alle vreugde is jou gegeven.

Egidius, waar ben je gebleven?
Ik mis je, mijn vriend.
Je koos de dood, je liet mij 't leven.

Bid nu voor mij: ik moet nog streven
in de wereld met zijn pijn.
Bewaar een plaats om bij jou te zijn:
ik moet hier nog zingen een koraal,
maar sterven moeten we allemaal.

Egidius, waar ben je gebleven?
Ik mis je, mijn vriend.
Je koos de dood, je liet mij 't leven.

Is dit eigenlijk ook liefdeslyriek Tiba?

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:33

Geplaatst: 27 mei 2004 04:40 pm

Als je het oorspronkelijke gedicht bedoelt, Dettie, dan zeg ik volmondig jaja. Het Egidiuslied behoort volgens mij zeer zeker tot de liefdeslyriek, al gaat het hier niet om erotiek, eerder om een zeer diepe vriendschap.
Het is in elk geval een diep doorvoelde smart bij het overlijden van een geliefd iemand.
De moderne Nederlandse omschrijving is inderdaad veel minder mooi, maar verduidelijkt misschien een en ander.

Groetjes. Tiba.

P.S. 1. een argument hiervoor is toch dat het vermeld staat in het "Middeleeuws dagboek der liefde".
2. Iets wat ik al lang wilde vragen: als ik hier reageer op het forum, dan zie ik de tekst waarop ik reageer niet. Als onder het typen teruggrijp naar het thema bovenaan waarop ik aan het reageren ben, ben ik dan mijn tekst kwijt? Of kan ik dan verder typen......euh.... ik hoop dat je mijn vraag begrijpt .

--

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:34

Geplaatst: 27 mei 2004 05:24 pm

Tiba je kan de tekst wel zien waarop je reageert. Als je antwoord geeft heb je links zo'n grijsblauwe verticale balk zitten en daarmee kan je naar beneden als je met je pijltoets daar op gaat staan en je pijltoets vasthoudt. Dan zie je het laatste gedeelte van een tekst (onderwerp) en daar zit ook weer zo'n verticale balk waarop je met je pijltoets kan gaan staan en als je met die balk naar beneden gaat dan kan je alle berichten lezen die geplaatst zijn.
Dus je hoeft niet terug te grijpen naar het thema bovenaan want dan ben je inderdaad je tekst kwijt.

Als je nog vragen hebt, dan hoor ik het wel

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:35

Geplaatst: 27 mei 2004 05:57 pm

Jeetje, Dettie,

En het werkt nog ook!
Dank. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:35

Geplaatst: 04 jun 2004 10:10 am

Ic sech adieu, wi twee wi moeten scheiden!
Bi u laet ic dat herte mijn:
Al waer ghi sijt, daer salt ooc sijn.
Tsi vroud of pijn,
Altoos sult ghi die liefste sijn!

Wat mooi klinkt dit toch, als je het in het nederlands van nu om zou
zetten dan werd het:

Ik zeg adieu! wij tweeen moeten scheiden!
Bij jouw laat ik mijn hart
Overal waar jij bent, daar zal ik ook zijn
Het is vreugd of pijn
Altijd zal jij de liefste zijn!

Dat klinkt een stuk banaler vind ik. dan wordt het meer een rijmpje terwijl het in het Oud-Nederlands prachtig klinkt.

Bedankt tiba

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:36

Geplaatst: 04 jun 2004 10:16 am

he Tiba, ik vond het hele gedicht!

Anoniem (14e eeuw)
IC SECH ADIEU, WI TWEE WI MOETEN SCHEIDEN

Ic sech adieu, wi twee wi moeten scheiden,
Bi u laet ic dat hetre mijn,
Al waer ghi sijt, daer salt ooc sijn.
Tsi vroud of pijn,
Altoos sult ghi die liefste sijn.

Adieu adieu adieu! tmoet immer wesen,
Adieu adieu! alst wesen moet.
Ic ben ghewont, ic secht u bloot,
Mijn hert lijdt noot,
Ghi sijt mijn medicijn.

Cost ic u eer of doocht bewisen,
Dat sal ic doen nae mijn mermach,
Bi u te bliven nacht ende dach
Sonder verdrach,
Sonder besweer te sijn.

Och weerde boel, ic moet u altijt eren
Ende dienen u in al mijn tijt,
So worde ic alles trurens quijt
Ende lief, in jolijt
Uw eighen dienre wil ic sijn.

Belieft u wat, soet lief, dat laet mi weten,
Ghi sult mi winden altoos bereit,
Met u te liden goet ende quat,
Als ghi wel weet,
Ghi sult die liefste bliven

Ewich uw eighen,
Stadich sonder scheiden.

Bron: Spiegel van de Nederlandsche poëzie door alle eeuwen. (1939) N.V. De Spiegel, Amsterdam

tsi vroud of mijn: het is mijn vreugde
altoos: altijd; telkens; volstrekt
ic secht u bloot: ik zeg het je duidelijk (vlakaf)
doocht (doget): het goede; goedheid
vermach: vermogen; macht
verdrach: uitstel
sonder besweer te sijn: zonder gekweld te zijn
ewich uw eigen: altijd jezelf
stadich: standvastig
scheiden: scheiden; delen; verwijderen; sterven; eindigen

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:37

Geplaatst: 05 jun 2004 12:01 am

Hé Dettie,


Wat goed, dat je dit gevonden hebt. Mooi toch om dit na zoveel eeuwen nog te kunnen lezen.
Opnieuw gelijkenissen en verschillen met deze tijd.
"Met u te liden goet ende quat" doet me denken aan de huwelijksformule: "in goede en kwade dagen"...
Anderzijds zie ik geen enkele man zeggen: "uw dienaar wil ik zijn".
Lijkt me wel wat overdreven!

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:37

Geplaatst: 06 jun 2004 10:07 am

Nou tiba, zie je het voor je, jij klikt in je vingers en de dienaar komt opdraven. Eten word voor je gemaakt, drankje ingeschonken enz. Niet gek toch? haha

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:38

Geplaatst: 06 jun 2004 10:16 pm

Hoi Dettie,

Op zoiets zou ik niet neen zeggen!

Voor het slapengaan nog dit leuke 'liedje'

Mijn vrouwe, alderschoonste bruid,
Gij hebt mij verkoren uit
Al die zotte hanskens,
Dimeridom,
Al onder die jonge manskens.

Daarom is 't, mijn zoete bruid,
Dat ik deez liedeken fluit,
Al in uw bloemrijk hoveken,
Dimeridom,
Al tot uw minneloveken.

Anoniem (15e eeuw)
uit: Middeleeuws Dagboek van de Liefde.

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:39

Geplaatst: 07 jun 2004 05:29 am

Wat een heerlijk 'liedje' tiba, daar word je helemaal vrolijk van!

Ik loop de hele tijd Domeridom te zingen!! lachen niet. Het is echt een heel vrolijk liedje. Leuk hoor tiba. Tralala domeridom. :D

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:40

Geplaatst: 07 jun 2004 05:59 pm

Dimeridon, Dettie, ha.
Je zult je liedje moeten aanpassen!

Gro(e)tjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:40

Geplaatst: 18 jun 2004 08:49 pm

Hoi Dettie,

Doen we nog verder met middeleeuwse liefdeslyriek? Ik heb er nog "een goedje" Alweer uit datzelfde "Middeleeuws dagboek der liefde".

Ghisternavent was ic maeght,
Nu ben ic ghesteken.
Maar had hij mij niet wel behaecht,
Ic hadde hem wel ontweken.

Anoniem, fragment

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:41

Geplaatst: 17 nov 2004 03:20 pm

Ha die Tibaaaaa,

Ik heb er weer een paar minneversjes bij gezet.

http://www.poezie-leestafel.info/mideeu ... fdeslyriek

Groetjes
Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:42

Geplaatst: 17 nov 2004 11:55 pm

Wat mooi, Dettie. Dit item was wat in de vergetelhoek geraakt. Goed dat je dit weer naar voren brengt. Als ik nog wat vind, plaats ik het ook.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:43

Geplaatst: 20 aug 2005 09:26 am

Ic sach noyt so roden mont

Ic sach noyt so roden mont
Noch oec so minlike oegen,
Als si heeft, die mi heeft gewont
Al in dat herte dogen.
Doch leve ic in hogen
Ende hope des loen ontfaen:
Geeft si mi qualen dogen
Si mach mis beteren saen.
Lief, mi hevet u minne
So vriendelike bevaen,
Dat ic u met sinne
Moete wese onderdaen.

Mi es wale, als ic mach sijn
Bi minre scone vrouwen,
Ende ic danne haer claer anscijn
Ende haer gelaet mach scouwen.
God verde si van rouwen!
Si es so wale gedaen,
Dat ic haer bi trouwen
Moete tallen dienste staen.
Lief, mi hevet u minne
So vriendelike bevaen,
Dat ic u met sinne
Moete wese onderdaen.

**********

‘k Zag nooit zo'n rode mond,
en zulke lieve ogen
als zij heeft, die mij heeft verwond
in het diepste van mijn hart.
Toch leef ik welgemoed,
en hoop ik dat zij mij beloont:
als zij mij laat lijden,
kan zij het ook verhelpen.
Liefste, de liefde voor u
heeft mij zo vriendelijk geroerd,
dat ik van ganser harte
uw onderdaan moet zijn.

Het gaat mij goed, als ik
bij mijn mooie vrouwe mag zijn
en ik dan haar stralende
gezicht mag aanschouwen.
God spare haar voor verdriet!
Ze is zo buitengewoon,
dat ik haar vastberaden
ten dienste moet staan.
Liefste, de liefde voor u
heeft mij zo vriendelijk geroerd,
dat ik van ganser harte
uw onderdaan moet zijn.

Hertog Jan van Brabant (1254 - 1294)

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:44

Geplaatst: 20 aug 2005 09:28 am

Harba lori fa
Eens meienmorgens vroe
Was ic opgestaen;
In een scoen boemgaerdekijn
Soudic spelen gaen.
Daer vant ic drie joncfrouwen staen;
Dene sanc vore, dander sanc na:
Harba lori fa, harba harba lori fa, harba lori fa.

Doe ic versach dat scone cruut
In den boemgaerdekijn,
Ende ic verhoorde dat soete geluut
Van den mageden fijn,
Doe verblide dat herte mijn,
Dat ic moeste singen na:
Harba lori fa, harba harba lori fa, harba lori fa.

Doe groette ic die allerscoenste,
Die daer onder stont;
Ic liet mine arme al omme gaen;
Doe, ter selver stont
Ic woudese cussen an haren mont.
Si sprac: 'Laet staen, laet staen, laet staen!'
Harba lori fa, harba harba lori fa, harba lori fa.

Harba lori fa"= waarschijnlijk "het kruid staat in bloei'

Hertog Jan van Brabant

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:44

Geplaatst: 20 aug 2005 09:28 am

Die nachtegaal die zank een lied

Die nachtegaal die zank een lied, dat leerde ik
Ik hebbe een verholen lief, die vrijde ik
en die wil ik niet laten, ja laten.
Ik hope nog een kort half nacht
in mijn liefs arm te slapen.

Die moeder van den bedde sprank ontstak haar licht
Zij vond haar jongste dochter op haar bedde nicht
"Waar is zij nu gegangen, ja gangen
nu is mijn jongste dochter weg
met een zo vreemde manne."

"Hij was mij al zo vreemde niet, hij had mij lief.
Hij voerde mij over die heiden, hij misdeed mij niet,
hij voerde mij over de heiden, ja heiden"
Daar twee schoon liefkens samengaan
hoe nood is 't dat zij scheiden.

Daar twee goe liefkens aan den danse gaan,
hoe vriend'lijk zij haar oogskens op malkander slaan
gelijk die morgensterre, ja sterre.
Mijn hert'ken is van zulker aard;
Bruin oogskens zie ik geerne.

Mijn hertken is veel wilder dan een wild konijn,
dat en kan niemand temmen dan die liefste mijn.
dat is zo'n fraaij geselle, geselle
Ook waren alle duvels zo,
en ik voer in der helle.

Anoniem (15e eeuw)

De nachtegaal stond voor de liefde of de minnaar

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:45

Geplaatst: 20 aug 2005 09:28 am

Die minne bede ich
Die minne bede ich ende mane
Die mich hevet verwonnen al
Dat ich die schonen daartoe spane
Dat zij mere mijn geval
Geschiedt mir als den zwane
De zinget als er sterven zal,
Zo verlieze ich teveel daarane.

Henric van Veldeke (12de eeuw)
(uit: Middeleeuws dagboek van de liefde, 1995, Fox Editions)

Ingezonden door Tiba

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:45

Geplaatst: 20 aug 2005 09:29 am

Mijn hert altijd heeft verlangen
Naar u, de alderliefste mijn.
Uw liefde heeft mij omvangen,
Uw eigen wil ik zijn
Voor al die wereld gemene,
Zo wie dat hoort oft ziet,
Hebdij mijn herte allene:
Daarom, lief, en begeeft mij niet.
Anoniem (14de eeuw)

Uit:Mideleeuws Dagboek van de liefde,
1995 Nederlandstalige editie Fox Editions, Lisse
ISBN 90 5632 045 9

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Ma Feb 23, 2009 17:46

Geplaatst: 20 aug 2005 09:30 am

Cuusche male
Cuusche smale, haer bruun ogen
Die haent mi dat gedaen,
Dat ic minne moete dogen:
Ic valle, in cans gestaen.
Geft si mi troest, so waere mi wel besciet.
Wacharme, ic pense sine willes doen niet.
Die mi haet dus bevaen,
In haer prisoen gedaen,
Ensi mi troeste, ic ben doet, sonder waen.

Hertog Jan van Brabant

Het Middel-Nederlandse 'cuus' betekent schoon; rein; kuis; eerbaar
'Smale' of smael betekent mooi meisje; knappe vrouw

Eerbare schoonheid, haar bruine ogen
hebben het mij aangedaan,
dat ik liefde moet gedogen:
ik val, ik kan niet staan.
Zou ze me troosten dan zal het wel gaan.
O jee, ik vrees dat ze dat niet wil.
Zij heeft me in haar cel gesmeten
en als zij mij niet troosten wil,
dan ga ik dood, zeker weten.

Hertog Jan van Brabant


Terug naar “Thema's in de poëzie”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 17 gasten