Ad den Besten (ja)

Van Gerrit Achterberg t/m Chretien Breukers
Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Ad den Besten (ja)

Berichtdoor Dettie » Vr Jan 16, 2009 21:54

Er mogen meer gedichten van Ad den Besten geplaatst worden Maar niet een hele bundel.

Voor zijn gedichten zie: http://www.poezie-leestafel.info/ad-den-besten

Dettie
Laatst gewijzigd door Dettie op Wo Jan 28, 2009 13:40, 2 keer totaal gewijzigd.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:21

Geplaatst: 13 dec 2004 08:15 pm

Dodelijk


De herfst is voor mij alleen.
Ik ben. Ik deel met mijzelf
de appel dood. Ik delf
het klokhuis onder mijn steen.
December. - Sluit het gewelf.

Ik ben die ik ben: al-een,
een huid van herfst om me heen.


Ad de Besten
uit:Tegen mijn verlies, Holland, Amsterdam 1957

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:22

Geplaatst: 14 dec 2004 08:54 am

Ik weet niet zo goed wat ik hier van moet denken eigenlijk
Kom er op terug Tiba

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:24

Geplaatst: 14 dec 2004 09:52 am

Zelf vind ik het wel een heel mooi gedicht... al begrijp ik het niet helemaal.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:25

Geplaatst: 14 dec 2004 01:05 pm

Over Ad den Besten heb ik een mooi stuk liggen. Ik zal het thuis opzoeken en plaatsen, weer wat voor je archief, Dettie.

In vele kerken worden er des zondags uit zijn (of althans door hem vertaalde) gezangen gezongen.

Wouter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:26

Geplaatst: 14 dec 2004 02:41 pm

Liederen voor kerk, school en thuis

De dichter Ad den Besten (1923) zal vermoedelijk vooral de geschiedenis ingaan als iemand die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het in 1973 verschenen 'Liedboek voor de Kerken'. Er staan niet minder dan tweeëntachtig door hem gemaakte, bewerkte of vertaalde gezangen in. Ook berijmde hij enige tientallen psalmen. Den Besten was lid van de commissie die het Liedboek samenstelde. Er is ruim gebruik gemaakt van zijn veelzijdigheid. Hij leverde niet alleen vele liederen, maar was ook heel vakbekwaam wanneer het om beoordelen van teksten ging of om het af en toe aanpassen daarvan. Ook heeft hij een belangrijke rol gespeeld als bemiddelaar tussen de commissie en dichters die het niet konden hebben dat er af en toe aan hun teksten moest worden gesleuteld. Zo heeft hij in feite een aantal teksten voor het Liedboek gered en zelfs een enkele dichter ervan weerhouden om teksten terug te trekken.

Christelijke poëzie
Wanneer men de levensgang van Ad den Besten nagaat, dan wordt duidelijk waar al die "geschiktheden" vandaan komen. Hij studeerde korte tijd theologie – kwam onder invloed van Karl Barth. Tijdens de oorlog verbleef hij een tijd in Berlijn en ging (veel) later Duits studeren. Hij werd dichter, kon daarvan niet "bestaan" en kreeg een baan als uitgever. Als zodanig heeft hij vele later bekende dichters geholpen om te debuteren en verwierf daardoor veel ervaring in het beoordelen van poëzie. Toch is het voor hem – evenals voor bentgenoten als Barnard, Schulte Nordholt en Wit – niet vanzelfsprekend geweest om als "erkend dichter" mee te werken aan het vervaardigen van kerkliederen. "Dichter en gemeenschap – dat is voor mij heel lang een favoriet thema geweest, maar dichter en gemeente..." Zo schreef Den Besten. Om daarna desondanks te constateren: "...indien er zoiets als ironie-van-de-geschiedenis bestaat, dan schuilt er niet weinig van die ironie in het feit dat juist zij die na de Tweede Wereldoorlog zich absoluut niet wilden laten inrekenen door een zich opnieuw vestigende 'christelijke literatuur' nu al zo'n dertig jaar lang als de meest gepatenteerde christelijke dichters van deze eeuw gelden." Zich ook, zoals Paul Rodenko het uitdrukte, "door de kerk in de boot hebben laten nemen". Deze ontwikkeling heeft volgens Den Besten te maken met het functieverlies van de poëzie – de relatie tussen de dichter en degenen voor wie hij dicht. Hij rekent zich – Barthiaan als hij is – niet tot het christelijk volksdeel, wel tot de christelijke gemeente. Maar hij is zich daarbij zeer bewust van een voortdurende spanning, tussen "wie wij in onszelf en wie wij in Christus zijn".

Navolging
Na de totstandkoming van het Liedboek is Ad den Besten niet opgehouden met het maken van kerkliederen. Zijn omvangrijke oeuvre van na 1973 is nu gebundeld in de uitgave 'Poëzie om te zingen'. Een omvangrijke bundel die naast eigen liederen ook veel vertalingen (vooral uit het Duits) bevat. Bij het doorlezen van deze bundel viel opnieuw op dat Den Besten vooral een heel vakbekwaam dichter/vertaler is. Heel speciale zinnen, uitdrukkingen, die van sommige van zijn collega's zo bekend zijn geworden, komt men bij hem minder vaak tegen. Toch staan in deze verzamelbundel veel mooie, aansprekende liederen die heel goed dienst kunnen doen in kerk, school en huis.

Thema's
Enkele thema's waaraan Den Besten bijzondere aandacht schonk, zoals dat van "het gemis" wanneer wij inderdaad "in Christus" willen zijn lezen we in de volgende woorden:

God, hoe hebt Gij U verborgen!
Waarom in dit hol heelal
Zwijgt Gij, zwijgt Gij overal?

Dit staat in een lied gemaakt bij Deuteronomium 18: 9-20. In het verlangen naar de nieuwe mens komt Den Besten, en dat is voor hem heel essentieel, uit bij Christus. Als het vlees geworden Woord van God, in wie het Woord daad werd:

Christus, die voor ons het leven
hebt bevochten op de dood,
die Uzelf hebt prijs gegeven
voor uw vrienden in de nood
(...)
Ja met U zijn wij gestorven
en herrezen sterke Heer

Al bladerend valt je dan regelmatig het heldere taalgebruik op, herkenbaar dichtbij en toch vol poëtische spanning. Met af en toe, als concessie aan het rijm, toch ook wel eens het een en ander dat herinnert aan de oude psalmberijming. Een volgend belangrijk thema is bij Den Besten de "navolging van Christus", bijvoorbeeld in een lied voor de laatste lijdensweek, dat 'O Christus, onze koning heet' en eindigt:

Haast u, ons deel te geven
aan uw zeer vreemd geduld,
opdat uw eigen leven
zich in uw volk vervult.

Humaniteit
Het gaat Ad den Besten steeds om het echte menszijn, de humaniteit. Om mensen die zich in willen zetten voor vrede en gerechtigheid. Hij maakte in die lijn zowel een gedicht voor de Vredesweek als voor Bevrijdingsdag, die beide al een zekere bekendheid hebben gekregen. Over de Vredesweek:

Hoe zal het hier ooit vrede zijn,
zoals wij vrede wensen?
Uw aarde is toch veel te klein
voor mensen als wij mensen.

Voor Bevrijdingsdag:

Nooit lichter ving de lente aan
dan toen uw hand ons volk bevrijdde.

En menigeen zal ook al wel eens zijn huwelijkslied hebben gezongen:

God die ons aan elkaar als wijn te drinken geeft.

Muziek
Bij het lezen van al die teksten zou je bijna vergeten dat zij zijn gemaakt om te zingen. Een lieddichter moet beslist over een zekere muzikaliteit beschikken. Nu, die bezit Den Besten zeker. Hij liet zich "zeer vaak mede inspireren door in mij zingende, even dierbare als kostbare melodieën, meestal van Duitse origine," zo schrijft hij in het 'Ter verantwoording' bij deze bundel. Mede ook in dit kader heeft hij vele bekende en ook onbekende Duitse liederen vertaald. Ettelijke ervan staan in het Liedboek, maar een aantal in 'Poëzie om te zingen' opgenomen liederen zijn evengoed waard om bewaard te blijven en gezongen te worden. Misschien in een vervolg (supplement?) op het Liedboek? Vele organisten zullen daar ook zeker blij mee zijn.

Bevindelijkheid
Hierbij moet worden gememoreerd dat Den Besten overigens verwacht dat een aantal van zijn vertalingen "meer geaccepteerd zullen worden door kerken van piëtistische signatuur". Het valt op dat de bevindelijkheid in de loop der jaren bij hem een belangrijkere rol is gaan spelen. In het literaire tijdschrift Woordwerk schreef hij in 1991 dat hij zijn hoop heeft gevestigd op dichters die weet hebben van de geheime schat van kennis opgebouwd in de gemeente van Christus. "En wie weet, denk ik soms," zo schrijft hij verder, "kunnen we hun naar-voren-treden op het ogenblik wel eerder verwachten uit de rijen van de aloude gereformeerde orthodoxie, ja misschien wel uit de rijen van de zogenaamde "zwartekousenkerken", dan uit de veel geseculariseerder regionen van de christelijke kerk waar ik zelf thuis ben." Zo kan en moet het liedoeuvre van Ad den Besten in een brede context worden bezien en is het goed dat het nu gebundeld is in deze omvangrijke bundel. Poëzie om te zingen: die combinatie zou voor de toekomst van de kerk wel eens veel belangrijker kunnen zijn dan velen denken.

Wouter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:27

Geplaatst: 14 dec 2004 02:58 pm

Een religieus dichter dus, die veel heeft gedaan aan het schrijven, vertalen en bewerken van gezangen voor kerkbundels. Den Besten had ook contact met Gerrit Achterberg; hij correspondeerde in 1945 met de dichter maar schreef ook al lange brieven tijdens zijn studententijd in Utrecht.

Wouter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:27

Geplaatst: 15 dec 2004 09:26 pm

Heel interessant verslag, Wouter. Ik wist helemaal niet dat Ad den Besten een religieus dichter was. Heb veel bijgeleerd!
Ik heb wel een boek over poëzie, door hem gemaakt m.n. Ik uw dichter, een hoofd-stuk uit de immanente poëtica van de dichters van '50 met zeer interessante beschouwingen over de poëzie van de Vijftigers.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:29

Geplaatst: 11 mrt 2005 10:38 am

Op de homepage lees ik dat het vandaag de verjaardag is van Ad den Besten, een gelegenheid om nog iets van deze dichter te plaatsen.


*Ichtus


Wist ik het leven niet
ademenen in de poelen
van dood en doodsverdriet,
ik loochend dit lied:
een voze zwam, een zwoele
doodsbloei van nietsbedoelen,
ànders wist ik het niet.

Leven, vis die verschiet
tussen het donker woelen
van woekerend wier en riet,
hoe koel laat ge de koele
dood door uw kieuwen spoelen.
Leven, wìst ik het niet!

*ichtus= vis

Ad de Besten
uit: dichters van deze tijd, Van Kampen & Zoon, 22ste druk 1969

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:29

Geplaatst: 11 mrt 2005 05:38 pm

ichtus= vis


Ik weet niet of het er mee te maken heeft in deze, maar Ichtus is ook het Christus -teken volgens mij
Bijvoorbeeld van de "visjes "die je vaak op stikkers op auto s ziet.

Het gedicht moet ik nog even een paar keer over lezen.

Groetjes,
Wil

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:30

Geplaatst: 11 mrt 2005 07:37 pm

Hallo Wil
Ja ichtus is het teken dat de eerste christenen gebruikten onder elkaar, vaak ook een afbeelding van een vis, om te tonen dat ze christen waren.

Of dit met dit gedicht te maken heeft, is me niet ook niet helemaal duidelijk. Maar gezien de uitleg van Wouter moet het haast wel.

Ook nog maar effe herlezen.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:31

Geplaatst: 15 mrt 2005 01:01 pm

Ichtus is een Grieks woord dat vis betekent. Het is ook een letterwoord dat door de eerste christenen gebruikt werd als geheim herkenningsteken en als eenvoudige geloofsbelijdenis. Sterker nog, het is de kortste geloofdbelijdenis die je kunt bedenken. Want wanneer je de letters van elkaar scheidt kun je er namelijk de beginletters uithalen die staan voor: lesous CHristos THeou Uios Soter. En dat betekent: Jezus Christus God Zoon Verlosser.

Het visuele symbool (zoals hieronder is te zien) is ouder dan het kruissymbool! Het wordt nog steeds veel toegepast, je vindt het ook op de achterkant van auto's, op kerken, op psalmboeken, etc., etc.

Afbeelding

Wouter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:32

Geplaatst: 15 mrt 2005 01:21 pm

Wouter zegt:


Jezus Christus God Zoon Verlosser


(heel) kleine correctie Wouter.
niet: God Zoon
maar: zoon van God (of Gods zoon)

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:33

Geplaatst: 17 mrt 2005 03:17 pm

Hehe Ad den Besten staat op de site.
Ik wilde persé de tekst van Wouter erbij zetten en dat kreeg ik er maar niet goed op.

http://www.poezie-leestafel.info/ad-den-besten

Wouter, over Ad den Besten zelf, is dat een eigen tekst? Dan zet ik er copyright Wouter bij.

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:34

Geplaatst: 17 mrt 2005 11:16 pm

Bernadet, die tekst is niet van mij hoor! Hij komt van chroom.net, dacht ik. Dus die copyrights mag je laten zitten.

Wouter

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:34

Geplaatst: 19 mei 2006 09:43 am

En ook toestemming van Ad den Besten!!!


Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:35

Geplaatst: 24 jan 2007 11:00 pm

Dag allemaal,

Ik moet voor school een onderzoek doen naar het Wilhelmus, voor mijn profielwerkstuk, en aangezien Dhr den Besten hierin is gepromoveerd, leek me dit een prachtige bron.

Ik vroeg me daarom af of iemand zijn proefschrift voor mij heeft? Ik zou het ontzettend op prijs stellen als ik het van iemand toegestuurd zou krijgen..

Mocht je het hebben, kun je replyen, of me eventjes een PM sturen,

Alvast bedankt,

ps. Ik realiseer me net dat het eigenlijk een beetje off-topic is, maar hoop dat jullie er niet al te boos om worden..

Bluebrother

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:36

Geplaatst: 25 jan 2007 09:37 am

Hallo Bluebrother

Jammer genoeg kan ik je niet helpen.
Ik weet niet hoe dat in Nederland gaat, maar in Vlaanderen worden van een proefschrift exemplaren bewaard in de hogeschool waar het gemaakt is. Vaak kan men daar ook kopieën van krijgen als men die aanvraagt.
Misschien dat dit een mogelijkheid is?

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Jan 28, 2009 13:36

Geplaatst: 17 mei 2007 08:21 pm

Ik word weer mens


Hier loopt mijn lichaam zich te vergewissen
van de geluiden en het licht der stad,
van geuren waar 't zich niet in kan vergissen,
van aanrakingen die het lang moest missen
en van zichzelf, dat het in 't aanzijn trad.

Ik ben maar ademen, ik ben maar leven,
een wezen trillend van genot, een dier;
aan prikkelingen is het prijsgegeven,
het wordt gestreeld en het herkent zich even:
een lichaam dat mij viert en dat ik vier.

Ik word weer mens, ik voel mijn ziel ontvonken
aan deze vuurslag: zin en tegen-zin.
En ik loop, in mijn lichaam diep verzonken,
volkomen helder en volkomen dronken,
verrukt het lichaam van de liefste in.


Ad den Besten
uit: Verleden tijd, Meulenhoff, Amsterdam, 1950

Tiba


Terug naar “Gedichten A-B”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 12 gasten