Joost van den Vondel (1587-1679) (ja)

Van José Ángel Valente t/m Driek van Wissen
Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Joost van den Vondel (1587-1679) (ja)

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:37

Omdat Joost van den Vondel al meer dan 70 jaar geleden overledne is, zijn zijn gedichten vrij van copyright.
Er mogen dus meer gedichten bij geplaatst worden.


Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:38

Geplaatst: 30 dec 2007 01:59 pm

Biografie en over het werk van Joost van den Vondel

http://nl.wikipedia.org/wiki/Joost_van_den_Vondel

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:40

Geplaatst: 30 dec 2007 02:24 pm

Op de Bespiegelingen der geneeskunde van de edele heer dr. Tulp, burgemeester en raad van Amsterdam

Nergens vindt men waarder TULP
dan die leeft om nooit te sterven,
en schakeert de blaên en verven
naar den aard tot 's mensen hulp ;
die ten steun van 't zwakke leven
alle bedden, waar zij staat
opgeloken, komt te baat
en verkwikt met raad te geven -
als de bloemen in hun koorts
op de stelen gans verlegen
kwijnen, flauw door mist en regen,
of versmacht door 's hemels toorts.
Wie zich wil bijtijds beraden,
bezige Amstels Hippocraat,
die zich nog gebruiken laat
in zijn onverwelkb're bladen.
Menig leert uit 's meesters mond
en een anders oog en oren,
dit vernuft kon dieper boren,
op ervarenheid gegrond.
Wie het leven aan wil kweken
door de heilzame artsenij
leert nu veilig, op een rij,
onderkennen 's lijfs gebreken.
Maar gelijk het lichaam hier
wordt geholpen en genezen
door het gadeslaan en lezen
van dit doorgeleerd papier -
zo begint onz' stad te bloeien
door des burgemeesters plicht,
die de last des volks verlicht
door zijn schouders te vermoeien.
Want de burgerlijke staat,
bij een lichaam recht geleken
onderwarig aan gebreken,
wordt geheeld door wijze raad.
Als er strijd valt in de leden
en 's lands welvaart steent en zwicht
om het regelloos gewicht
der veraarde vochtigheden ;
als de gele en zwarte gal,
slijm en bloed van hitte woelen,
valt de landkoorts zwaar te koelen,
die het hart drijgt bovenal.
Doch deez' land-arts kan vermeren
en vermind'ren met verstand,
dat de steden en het land
door de vrijheid triomferen.
's Is de kunst die neemt en geeft,
elk kan stillen en vernoegen.
Wie zich dus als artsen droegen,
hebben 't land te kort geleefd.
Zij verdienen lofgedichten,
want, indien men 't gadeslaat,
't is geen minder kunst een staat
te behouden dan te stichten.

Dit gedicht verscheen voor het eerst in 1660, en heeft als onderwerp Nicolaas Tulp (dit zowel in zijn functie van geneesheer, als van politicus).

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nicolaes_Tulp

In zijn functie van geneesheer wordt hij vergeleken met de tulp (tevens ook zijn naam). Bloem en bladeren staan symbool voor de auteur, het boek en de zieken. In zijn functie van politicus wordt hij vergeleken met een geneesheer, maar dan niet van individuele patiënten, maar van de staat (een land-arts).

Vers 25-29 vormt de overgang tussen beide delen.

raad : lid van de gemeenteraad
verven : kleuren
's hemels toorts : de zon
Hippocraat : Hippocrates, Griekse geneesheer uit de Oudheid
't land : voor het land
onverwelkbre bladen : boek
vermeren en vermind'ren met verstand : namelijk de landkoorts

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:41

Geplaatst: 30 dec 2007 02:33 pm

Op Bredero

Hier herbergt 't lijf, wiens geest in schertsen muntte uit,
en met veel boerterij steeds zwanger ging van harsen,
die Charon willig voert om sonst in de oude schuit,
vermits de zieltjes droef nog lachen om zijn farcen.

harsen : verstand

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:41

Geplaatst: 30 dec 2007 02:35 pm

Aanbevolen als inleiding tot Vondel :

1.Lust tot poëzie - gedichten van Vondel ISBN 90 214 0566 0
2.http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=vond001

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:43

Geplaatst: 30 dec 2007 04:02 pm

Op het overlijden van wijlen de edele en erentfeste heer Cornelis Pietersz. Hooft, raad en oud-burgemeester van de wijdberoemde koopstad Amsterdam, zalig ontslapen op de eerste dag van het jaar 1626

Klinkdicht

Trekt om 't raadsheerlijk lijk geen droeve torenklok,
het burgerlijk beklag zal deze baar geleien.
De balling, weeuw en wees beluien hier met schreien
hun waard, haar man, hun voogd, waar 't leven uit vertrok.

Hangt aan de wand van 't koor die burgemeestersrok,
die tabberd, wijd van baat- en staatszucht afgescheien,
die Deeg'lijkheid hem ging zo onbesproken breien -
hieraan heeft Eigenbaar niet d'allerminste vlok.

Dat nu Amstelredam in 't rouwkleed valle aan 't huilen ;
haar zegenrijke beurs ontbeert een harer zuilen,
haar raadhuis een pilaar. Hoe drukt ons dit verlies !

Doch troost u, rijke stad ! Men zal u zalig noemen,
als Room' Fabricius en Cato's deugd wil roemen,
zeg : HOOFT dat was de man waardoor mijn glorie wies.

raad : lid van de gemeenteraad
trekt : luidt
waard : beschermer
koor : in de Nieuwe Kerk in Amsterdam - daar is het graf van de familie Hooft
staatzucht : heerszucht
Fabricius : Romeinse consul, symbool voor onkreukbaarheid
Cato : Romeins censor, symbool voor deugdzaamheid
wies : groeide

Dit gedicht is een lofrede op een van Vondel's tijdgenoten, en mededichters, Pieter Corneliszoon Hooft.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_Corneliszoon_Hooft

Het is een klinkdicht, of een sonnet, wat heel duidelijk uit de vormgeving blijkt. De tekst bestaat uit 2 kwatrijnen (octaaf) en 2 terzetten (sextet). Het rijmschema is abba abba ccd eed, en de verzen zijn jambische (afwisselend onbeklemtoond, beklemtoonde lettergrepen) alexanderijnen (twaalflettergrepige verzen). "-eien" wordt hierbij als eenlettergrepig beschouwd.

Er bestaan verschillende soorten sonnetten, al naargelang het rijmschema van het sextet, en naargelang het aantal lettergrepen. In dit geval is het een wat men noemt Ronsard-sonnet, naar de Franse gelijknamige dichter.

Rutger

_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:44

Geplaatst: 30 dec 2007 08:11 pm

Een van mijn favoriete gedichten :

Het stokske van Johan van Oldenbarnevelt, Vader des Vaderlands

Mijn wens behoede u onverrot,
O STOK en stut, die geen verrader,
maar 's vrijdoms stut en Hollands Vader
gestut hebt op dat wreed schavot,
toen hij voor 't bloedig zwaard moest knielen,
veroordeeld als een Seneca
door Nero's haat en ongena,
tot droefenis der braafste zielen.
Gij zult nog jaren achtereen
den uitgang van die held getuigen,
en hoe Geweld het Recht dorst buigen,
tot smaad der onderdrukte steên.
Hoe dikwijls strekt' gij onder 't stappen
naar 't hof der Staten stadig aan
hem tot een derde voet in 't gaan
en klimmen op de hoge trappen,
als hij, belast van ouderdom,
papier en schriften, overleunde
en onder 't lastig landspak steunde.
Wie ging, zo krom gebukt, nooit krom !
Gij rustte van uw trouwe plichten
na 't rusten van die oude stok,
geknot door's bloedraads bitt're wrok -
nu stut en stijft gij nog mijn dichten.

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:44

Geplaatst: 30 dec 2007 08:32 pm

Ah deze laatste is zo bekend. Bedankt Rutger, ik houd erg van oud-nederlands, je doet me hier een enorm plezier mee.
Ik kom hier nog op terug (en doe ik dat niet help me herinneren)

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:44

Geplaatst: 30 dec 2007 08:34 pm

Dit laatste gedicht spreekt me aan, Rutger, en ik vind het ook knap.
Van de vorige gedichten kan ik jammer genoeg, niet genieten, ik vermoed jij wel.

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:45

Geplaatst: 31 dec 2007 04:52 am

Heeft te maken met mijn studies, neem ik aan. Ik blijf in de eerste plaats zweren bij "klassieke" dichters, alhoewel ik hier al heel wat modernere dichters heb leren te waarderen.

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:45

Geplaatst: 31 dec 2007 10:41 am

Op school hadden we (in het vijfde jaar, denk ik) Vondel als verplichte lectuur. We hebben heel wat uit "Lucifer" gelezen. Ik vermoed dat de taal en de thematiek toen al te ver van me afstond. Het is me ook te bombastisch. Ik kreeg er eerder een aversie van.
Vondel zal wel een groot dichter zijn, dat ga ik niet betwisten, maar ik wou veel liever al die recentere dichters lezen!

Tiba.

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:46

Geplaatst: 20 jan 2008 09:40 am

Op de boekenkamer van S.K.

't Is Heiligdom, dat gy hier ziet.
Hoe het het? Kruitje roert my niet.
De stemmen spreeken op papier.
Wie leenziek is vertrek van hier.

Joost van den Vondel
Uit: De werken dl 10 (1663-1674)
Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur 1937

Dettie

Dettie
Berichten: 10694
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Za Feb 28, 2009 16:46

Geplaatst: 20 jan 2008 12:55 pm

Moet hierbij alvast aan onze boekenkamer denken, die wij pas opnieuw hebben ingericht.

Dit kwatrijn is toch een pareltje, en tegelijk toch ook een waarschuwing voor diegenen die iets gratis proberen te versieren, zonder het terug te brengen.

Rutger
_________________
Geduld, eenvoud en mededogen (Tao).

http://blog.seniorennet.be/mijn_boekenhoekje


Terug naar “Gedichten U-V-W”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 10 gasten