* M. Vasalis (ja uitgegeven door Van Oorschot)

Van José Ángel Valente t/m Driek van Wissen
Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:51

Geplaatst: 07 mrt 2007 01:59 pm

Ik heb het ook eens gelezen tiba, en kwam tot het volgende:

de vergelijking met de zee: de grootsheid van de moeder, zacht en immer aanwezig

blootshoofds met een brede voet: ze was open, toegankelijk maar zeer realistisch en kon wel iets verdragen. Zoiets als een sterke steun.

rijzend en dalend: zou de ademhaling kunnen zijn

als kleine vogels op haar schoot gezeten konden wij lange tijd haarzelf vergeten: als kind niet beseffen dat zij er als steunpilaar is of was

haar stem was donker en wat hees: mogelijk geeft hij aan dat er toch wat zorgen waren

haar hand was warm en stroef als zand: hoewel ze veel moest wroeten, was ze toch zacht van karakter en kon ze immer troosten.

En altijd droeg ze ....ketting met ronde maansteen: misschien kon ze altijd dromen van ...?

Voorgoed doordrongen door haar kalme geruis: haar aanwezig weten zijn, gaf de kinderen de mogelijkheid tot spelen en fantaseren.
(die laatste twee zinnen van het gedicht vind ik trouwens de mooiste uit het geheel)

groetjes,

Jan S

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:53

Geplaatst: 07 mrt 2007 06:31 pm

Heel goed zoals je het uitlegt, Jan.
Het benadrukt een aantal aspecten die ik over het hoofd gezien heb.
Je mag dit nog doen :D .

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:53

Geplaatst: 08 mrt 2007 07:45 am

Ik heb marjootjuh een berichtje gestuurd om te vertellen dat jullie gereageerd hebben.

Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:55

Geplaatst: 08 mrt 2007 09:36 am

bedankt he! k had een 6.8 voor mn mondeling!! :D :D ik was er heel blij mee want die kerl gaf in onze klas heel veel 4en en 5en..
jammr genoeg hebbe ze nix over dit gedicht gevraagt want k heb er wel veel aan gehad en ik snapte ut gedicht uiteindelijk door jullie hulp!
bedankt!

marjootjhu

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:55

Geplaatst: 08 mrt 2007 11:13 am

En altijd droeg zij om haar bruine hals
Dezelfde ketting met een ronde maansteen,
Waar in een neevlig blauw een kleine gele maan scheen.


Ik heb eens gegoogeld op 'maansteen'. Op een site las ik hierover volgende zaken:
-werd gedragen, vooral in Indië, om de maangodig gunstig te stemmen
-de Grieken geloofden dat de maansteen bij de de godin Aphrodite/Venus hoorde
Verder ook nog bij betekenissen/toepassingen:
- uitstraling zegt meer als duizend woorden
- wordt/werd gebruikt tegen zowat alles eigenlijk, maar oa. 'tegen ongeluk' en 'veilig reizen' werd genoemd op de site

Ik dacht dat de 'maansteen' in het gedicht misschien wel kan betekenen dat de moeder haar uitstraling voldoende was, meer zei dan woorden. Of dat er van haar voortdurend de uitstraling van waken/beschermen van uit ging?

Fijn dat je inzet beloond is Majootjuh!

Groetjes, kim

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:56

Geplaatst: 08 mrt 2007 11:14 am

ha majootjuh, leuk dat je zo'n mooi cijfer hebt behaald :D .

Het is altijd prettig om horen dat iemand wat aan onze uitleg heeft en het zo goed doet!

Tiba.

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:56

Geplaatst: 08 mrt 2007 01:33 pm

De maan heeft ook invloed op eb en vloed, ik zat daar meer aan te denken Kim omdat die moeder 'als de zee' was.
Moet er nog even verder over denken..

Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:57

Geplaatst: 08 mrt 2007 01:35 pm

Ja, ik moet er ook nog over denken. Ik kom erop terug (nu te druk).

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:58

Geplaatst: 08 mrt 2007 02:50 pm

Moeder


Zijzelf was als de zee, maar zonder stormen.
Even blootshoofds en met een brede voet.
Rijzend en dalend op haar vloed,
als kleine vogels op haar schoot gezeten,
konden wij lange tijd haarzelf vergeten,
rustend en rondziend en behoed.
Haar stem was donker en wat hees
Als schoven schelpjes langs elkander,
Haar hand was warm en stroef als zand.
En altijd droeg zij om haar bruine hals
Dezelfde ketting met een ronde maansteen,
Waar in een neevlig blauw een kleine gele maan scheen.
Voorgoed doordrongen door haar kalm geruis
Waren wij steeds op reis en altijd thuis.



Ik waag ook maar een poging (o jee)

Wat ik zo mooi vind aan dit gedicht is het vergelijken van de moeder met de zee.
De eerste regel al - een zee zonder stormen - een gelijkmatige rustige vrouw.
Volgens mij is moeder een natuurmens - blootshoofds, met brede voet, (blote voet? aards?) bruine hals.
Het is veilig op haar schoot, als een veilig nest -als kleine vogels op haar schoot gezeten- je deint mee met haar ademhaling.
En daar, op veilige haar schoot, kan je uitrusten, alles observeren, zelfs vergeten dat je op haar schoot zit.
En dan weer die mooie vergelijking met de zee, een stem als schelpjes die langs elkaar schuren, een hand warm en stroef als zand.
En ik denk dat die maansteen ook wijst op de zee, omdat de maan eb en vloed veroorzaakt.
Zo heerlijk op haar schoot zittend, haar ademhaling horen (kalm geruis) kon je wegdromen, wegreizen, maar was je toch veilig thuis.

Je ziet het bijna voor je. Ik vind het zo'n lief/warm gedicht.

Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:58

Geplaatst: 22 mrt 2007 02:40 pm

Hallo!

ik ben nieuw hier. Ik moet over een week een dichtbundel van Vasalis bespreken voor een schoolopdracht, en met sommige gedichten heb ik nog moeite. Ik kwam via google bij dit forum terecht. Zouden jullie me kunnen helpen? Het gaat om de bundel Parken en Woestijnen.
De gedichten die me niet alleen lukken te begrijpen zijn: voorjaar, de trek, de krekels, de weg terug, herfst, de onbekende van de amstel, vahine no te tiare en kind in het licht.

Ik hoop dat jullie me willen helpen!

Groeten, Wink

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 14:59

Geplaatst: 22 mrt 2007 04:58 pm

Hoi Wink,

Het handigste is als je de gedichten hier plaatst en erbij zet wát je niet begrijpt van het gedicht.
Zijn het bepaalde woorden die je niet snapt of zinnen, wat snap je wel enz.
Ik geef nu even een uitleg van bepaalde woorden uit het gedicht herfst.
Wil jij bij de andere gedichten aangeven welke woorden je niet kent? Of wat je moeilijk vindt?

Herfst

Toornige vreugde doet mij rechtop gaan
dwars door de herfstige plantsoenen
waar in het nat verwilderd gras
rillend naast de zwarte plas
een troep verregende kalkoenen
verworpen, onheilspellend staat.

De wind schuift in de glazen wolken
lichtende wakken hemel open
en wervelt glinsterende kolken
omhoog uit gele bladerhopen.
Als gevallen englen hokken
door geen zon meer te verzoenen
in een somber dreigend mokken
daar mijn broeders de kalkoenen.

------------------------------------
uit: 'Parken en woestijnen', 1940.

Toornig = boos/opstandig/kwaad
plantsoenen = een park met bomen en planten
verworpen = niet gewaardeerd, niet geliefd
wakken = gaten in ijs (in dit geval gaten in de lucht, tussen de wolken door)
wervelt = in kringen draaiende (in dit geval de wind)
kolken = in dit gedicht betekent kolken dat de bladeren als een soort brede ring omhoog waaien.
englen = engelen (die met die vleugeltjes :D )
verzoenen = goed maken
mokken = boos zijn, voor je uit zitten mopperen

dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:00

Geplaatst: 22 mrt 2007 05:18 pm

Voorjaar

Het licht vlaagt over 't land in stooten
wekkend het kort en straf geflonker
der blauwe wind-gefronste sloten;
het gras gloeit op, dooft uit, is donker.
Twee lamm'ren naast een stijf grauw schaap
staan wit, bedrukt van jeugd in 't gras...
Ik had vergeten hoe het was
en dat de lente niet stil bloeien,
zacht droomen is, maar hevig groeien,
schoon hartstochtelijk beginnen,
opspringen uit een diepe slaap,
wegdansen zonder te bezinnen.

M. Vasalis

Wat vind je moeilijk in dit gedicht?
je kan het een keer hardop lezen, dat helpt vaak.
Vind je bepaalde woorden moeilijk?

Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:00

Geplaatst: 22 mrt 2007 07:15 pm

Tiba? Gert? willen jullie het verder overnemen?

Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:00

Geplaatst: 22 mrt 2007 08:46 pm

Hallo Wink,

Ja zoals Dettie zegt, het is handig als je de gedichten plaatst en vragen stelt naar wat je eventueel niet begrijpt, dan kunnen we samen zoeken.
Op dit eigenste moment ben ik heel druk bezig, en morgen ook de hele dag werken, maar morgenavond vind ik vast tijd.
Dus als jij tegen dan wat vragen stelt... ik zal doen wat ik kan.

Groetjes. Tiba.

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:02

Geplaatst: 22 mrt 2007 08:53 pm

P.S. Het kwam me voor dat het gedicht Herfst hier al eens ter sprake is gekomen, en ja, ik vond het onder "herfstgedichten". Will had het daar geplaatst. Dit was toen mijn reactie:


Dit gedicht ken ik helemaal niet, Wil.

Heel beeldend: die arme verregende kalkoenen nat van de herfstregen
'door geen zon meer te verzoenen".
'Mijn broeders, de kalkoenen', de dichteres voelt zich o zo verwant met hen.
"Toornige vreugde": toorn om de zomer die voorbijgaat, om de sukkels van de verregende kalkoenen die haar gevoelens beamen?
Toch vreugde....


Dit was een impressie bij een eerste lectuur.



Misschien dat je hier al iets aan hebt, maar zoals gezegd, het best is vragen stellen.

Tiba

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:02

Geplaatst: 22 mrt 2007 09:13 pm

Ik zal me er ook even mee bemoeien, :wink: .

De bundel Parken en Woestijnen is gebouwd op een tegenstelling, die in veel verzen zichtbaar is.

Park staat voor cultuur, ordening, verstand, bewuste en spontane enz.
Daar tegenover staat woestijn: natuur, het ongeordende, gevoel, onderbewuste en het beheerste.

Vasalis was psychiater en kwam daardoor veel in aanraking met de tegenstelling tussen buitenwereld en binnenwereld, tussen moraal en gedrag, tussen bewuste en onderbewuste, tussen kleinburgerlijkheid en spontaneïteit enz.

Als je het vers De idioot in het bad neemt, zie je hoe zo'n zwaar gehandicapte medemens uit z'n kleren (park) wordt geholpen en in het warme water zich in een prenatale situatie voelt (woestijn). Aan het slot wordt hij droog gerost en aangekleed in de stijve gestichtskleren van vroeger. Hij blijkt dan de bange idioot te zijn gebleven.
Een aangrijpend vers.

Op deze maner moet je kijken of je de verzen kunt begrijpen vanuit deze tegenstelling.

Gert
_________________
http://gert.slings.nu

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:03

Geplaatst: 23 mrt 2007 09:09 am

Afbeelding

Het schilderij van Gaugin Vahine no te Tiare (Vrouw met bloem)

Vahine no te tiare

Als ik haar zie, rechtop gezeten,
zwart voor een rode achtergrond
vrouw met het rustige gelaat,
lijkt ieder ander mij verbeten,
onzeker en te snel verwond.

Haar voorhoofd is een koopren plaat,
een schild waarachter haar gedachten
naakt en gehurkt liggen te wachten;
boven de wallen van haar wangen
de bruine ogen, onbevangen,
zonder glimlach, zonder woede
stil en helder op hun hoede.
Van reserve en geduld
is haar dichte mond gevuld.

Nog weet zij niet wat haar verraadt:
zij beseft niet, dat haar hand
sluimrend op haar schoot - zo smal
met een bloem tussen de vingren -
in extase en in haat
onverwacht een dolk zal slingren
naar wien zij beminnen zal.

M. Vasalis
uit: Parken en woestijnen.
Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1967

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:04

Geplaatst: 23 mrt 2007 10:39 am

Het vers Vahine no te Tiare is ook een mooi voorbeeld van een tegenstelling. Hier tussen buitenkant en binnenwereld van de vrouw.
De buitenkant straalt rust uit, maar van binnen kan het tegelijkertijd kolken. Er is nog wel meer over te zeggen.

Mooi dat Dettie ook tegelijk het schilderij van Gauguin laat zien.

In de bundel Parken en Woestijnen varieert Vasalis intelligent met de tegenstelling. Ze is niet eenduidig, maar wel duidelijk.

En hangt het echte leven ook niet vaak van tegenstellingen aan elkaar?

Gert
_________________
http://gert.slings.nu

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:04

Geplaatst: 23 mrt 2007 06:50 pm

Ik ken dit gedicht helemaal niet.
Mooi met dat schilderij erbij!

Ik lees het gedicht nu met de uitleg van Gert erbij over Vasalis (die ik nog altijd niet goed ken), en over de tegenstellingen, en zal het zeker nog hérlezen.

Is er ook niet de tegenstelling tussen het "nu" (dat wat Vasalis op het schilderij ziet), en het "later": wat de dichteres denkt dat te gebeuren staat?

Tiba.

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:05

Geplaatst: 23 mrt 2007 10:30 pm

Ik heb al aangegeven dat er meer te zeggen valt over de tegenstellingen.
Wat Tiba noemt over 'nu' tegenover 'later' is juist als je dat ook invult: het 'nu' is rust, vrede tegenover 'later': de vernietigende dolk.

Gert
_________________
http://gert.slings.nu

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:05

Geplaatst: 24 mrt 2007 11:19 am

Hoi Wink,

Wil je nog dat we je helpen? Of heb je al wat of iemand anders gevonden?

Groetjes
Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:06

Geplaatst: 24 mrt 2007 11:28 am

Hallo!!

Sorry dat ik zo laat antwoord, maar ik heb het erg druk gehad! Wat leuk dat jullie zo enthousiast reageren. Het is inderdaad het handigst als we de gedichten gedicht voor gedicht bespreken.

Laten we beginnen met 'Herfst'

Toornige vreugde doet mij rechtop staan
dwars door de herfstige plantsoenen
waar in het nat verwilderd gras
rillend naast de zwarte plas
een troep verregende kalkoenen
verworpen, onheilspellend staan.

De wind schuift in de glazen wolken
lichtende wakker hemel open
en wervelt glinsterende kolken
omhoog uit gele bladerhopen.
Als gevallen englen hokken
door geen zon meer te verzoenen
in een somber dreigend mokken
daar mijn broeders de kalkoenen.

Ik heb hierbij een aantal vragen:
1. Hoe kan vreugde toornig zijn?
2. Waarom is de verteller vervult van toornige vreugde?
3. Waarom zijn de kalkoenen de broeders van de verteller?

Bedankt trouwens voor het plaatsen van dat schilderij! Nu is dat gedicht me in ieder geval duidelijk!

Groetjes
Wink

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:06

Geplaatst: 24 mrt 2007 11:36 am

Ja goed he wink, ik kende het schilderij ook niet, alleen van naam en voor mij werd het gedicht toen ook meteen duidelijk.

Groetjes
Dettie

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:07

Geplaatst: 24 mrt 2007 11:57 am

Ik moet nu weg, maar ik hoop dat als ik vanmiddag nog even kijk iemand mijn vragen over 'Herfst' heeft kunnen beanwoorden!

En oja, vervuld is natuurlijk een 'd' en niet met een 't'.. :oops:

Wink

Dettie
Berichten: 10696
Lid geworden op: Do Jan 15, 2009 00:00
Contact:

Berichtdoor Dettie » Wo Feb 18, 2009 15:08

Geplaatst: 24 mrt 2007 12:12 pm

1) "Toornige vreugde"
Vreugde kan toornig zijn als men tegelijk verheugd is maar ook kwaad...
Het zijn twee begrippen die men niet samen verwacht, omdat ze tegengesteld aan elkaar zijn.
Dit is ook een "stijlfiguur" m.n. een "oxymoron": het naast elkaar plaatsen van twee tegengesteld begrippen (2 begrippen die niet bij elkaar horen. Andere voorbeelden daarvan zijn: "de zoete dood" (de dood wordt normaliter niet "zoet" genoemd en "de blinde ziener" (blind en zien zijn tegengesteld aan elkaar.
2) waarom "toornige vreugde"
in een vorige reactie had ik met een vraagteken geplaatst: omdat de zomer voorbij is? Maar ik ben het niet zeker. Ik denk dat er meer achter zit.
Misschien dat Gert het duidelijker ziet?
3) "broeders"
De dichter voelt zich verwant aan de kalkoenen
de kalkoenen zijn "verworpen", "somber", ze "mokken" eenzelfde gemoedsgesteldheid heeft ook de dichter, vandaar "mijn broeders".
Waarom die gemoedsgesteldheid: weet ik niet, ik ken te weinig van Vasalis. Over naar Gert.

Groetjes. Tiba (die het momenteel ook heel erg druk heeft en even tussendoor probeert te reageren


Terug naar “Gedichten U-V-W”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 57 gasten